ตารางอาหารโปรตีนสูงที่ควรทานในแต่ละวัน

โปรตีน คือ สารอาหารหลักที่มีความจำเป็นต่อการดำรงชีวิต มีบทบาทสำคัญในการเสริมโครงสร้าง ระบบการทำงานของอวัยวะต่างๆ ในร่างกาย เป็นแหล่งพลังงาน ทำให้รู้สึกอิ่ม ช่วยในกระบวนการเสริมสร้างกล้ามเนื้อและกระบวนการย่อยสารอาหาร กระตุ้นการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันโดยส่งสัญญาณต่างๆ ให้แก่ร่างกาย ช่วยให้ร่างกายสามารถทำงานได้อย่างเป็นปกติ รวมไปถึงช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้กับร่างกาย และทำให้รู้สึกสดชื่นอยู่ตลอดเวลา

หลักการคำนวณโปรตีนที่ควรได้รับใน 1 วัน

แต่ละคนต้องการโปรตีนปริมาณแตกต่างกัน โดยกำหนดคร่าวๆ ได้ดังนี้

• สำหรับคนปกติทั่วไปที่ต้องการโปรตีนในการใช้ในการซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ ปริมาณโปรตีนที่ต้องการจะอยู่ที่ 0.8-1 กรัม ต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ยกตัวอย่างเช่น หากเราหนัก 60 กิโลกรัม ปริมาณโปรตีนที่ควรได้รับคือ 48-60 กรัม ต่อวัน
• สำหรับคนที่ต้องการโปรตีนเป็นพิเศษ เช่น คนที่กำลังเล่นกล้าม ปริมาณโปรตีนที่ต้องการคือ 1.5-2 กรัม ต่อ น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ยกตัวอย่างเช่น ถ้าน้ำหนักตัว 60 กิโลกรัม ปริมาณโปรตีนที่ควรได้รับคือ 90-120 กรัม ต่อวัน แต่สำหรับคนที่ออกกำลังกายแบบไม่เน้นเพิ่มกล้ามเนื้อ เช่น แอโรบิก ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน วิ่งระยะไกล ปริมาณโปรตีนที่ต้องการจะอยู่ที่ 1.2-1.4 กรัม ต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม

แหล่งอาหารที่มีโปรตีนสูง

โปรตีนมีอยู่ในอาหารหลายชนิด ทั้งอาหารที่มาจากสัตว์และพืช โดยอาหารที่มีโปรตีนสูง ได้แก่

1. ไข่ เป็นแหล่งอาหารที่มีโปรตีนในปริมาณที่ดีต่อร่างกาย อีกทั้งยังมีราคาถูกและอุดมไปด้วยวิตามิน แร่ธาตุ และไขมันที่มีประโยชน์ โดยคนที่มีสุขภาพดีควรรับประทานไข่อย่างน้อยวันละ 1 ฟอง
2. เนื้อสัตว์ไขมันน้อย เช่น เนื้อวัว หรือเนื้ออกไก่ เป็นต้น เพราะล้วนเป็นอาหารที่มีโปรตีนสูง อีกทั้งเนื้อวัวยังมีวิตามินบี 12 ธาตุเหล็ก และสังกะสีด้วย
3. อาหารทะเล เช่น ปลาทูน่า ปลาแซลมอน หรือกุ้ง
4. ผลิตภัณฑ์จากนม อุดมด้วยโปรตีนและสารอาหารมีคุณค่าอื่นๆ รวมทั้งเป็นแหล่งแคลเซียมที่ช่วยในการบำรุงกระดูกและเสริมสร้างสุขภาพหัวใจ และควรเลือกรับประทานนมไขมันต่ำ
5. อัลมอนด์ เป็นถั่วเปลือกแข็งที่มีโปรตีนสูง และอุดมไปด้วยสารอาหารสำคัญ เช่น ไฟเบอร์ วิตามินอี แมงกานีส และแมกนีเซียม เป็นต้น
6. ถั่วเหลือง เป็นอาหารโปรตีนสูงที่ไม่ได้มาจากเนื้อสัตว์ โดยในปัจจุบันถั่วเหลืองได้ถูกนำมาปรุงเป็นอาหารและเครื่องดื่มมากมาย เช่น เต้าหู้ และนมถั่วเหลือง เป็นต้น นอกจากนี้สำหรับผู้ที่รับประทานเจหรือมังสวิรัติ จะแนะนำให้รับประทานถั่วเหลืองแทน เพราะถั่วเหลืองเป็นถั่วชนิดเดียวที่มีกรดอะมิโนครบถ้วน
7. พืชตระกูลถั่ว ไม่เพียงอุดมไปด้วยโปรตีน แต่พืชตระกูลถั่วยังมีไฟเบอร์ที่ดีต่อร่างกาย ช่วยให้อิ่มท้องได้นานเพราะมีไฟเบอร์สูง พืชตระกูลถั่วจึงเป็นอาหารที่เหมาะกับผู้ที่ไม่รับประทานเนื้อสัตว์
8. บร็อกโคลี ผักใบเขียวที่อุดมด้วยวิตามินซี วิตามินเค ไฟเบอร์ โพแทสเซียม และมีโปรตีนสูงเมื่อเทียบกับผักชนิดอื่นๆ

ตารางที่ 1 ปริมาณโปรตีนในอาหารชนิดต่างๆ

นอกจากนี้ ควรรับประทานอาหารโปรตีนสูงร่วมกับอาหารชนิดอื่นๆ ด้วย เพื่อให้ได้คุณค่าทางโภชนาการอย่างครบถ้วน (อย่างไรก็ตาม การรับประทานอาหารโปรตีนสูงอย่างเนื้อแดงหรือผลิตภัณฑ์จากนมที่มีไขมันสูงอาจเพิ่มความเสี่ยงโรคหัวใจได้) และออกกำลังกายควบคู่ไป เพราะหากรับประทานอาหารโปรตีนสูงเพื่อจะสร้างกล้ามเนื้อแต่ไม่มีการออกกำลังกาย ร่างกายจะนำโปรตีนไปทิ้ง บางส่วนถูกเปลี่ยนเป็นพลังงานทำให้น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น และยังทำลายไต เพราะโปรตีนจะถูกขับออกทางไต

หากผู้ที่มีปัญหาสุขภาพต้องการรับประทานอาหารที่มีโปรตีนสูง ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการก่อนเสมอ เพื่อประโยชน์สูงสุดต่อสุขภาพ

ตารางที่ 2 ตัวอย่างรายการอาหารโปรตีนสูง

เขียนบทความและตรวจสอบความถูกต้องโดย ทีมนักกำหนดอาหารวิชาชีพ HD

ที่มาของข้อมูล

• ดร.อลิสา นานา. (2561). เบื่ออกไก่ ทานอะไรดี : Healthy Fine Day เปลี่ยนพุงให้เป็นซิกซ์แพ็ก [by Mahidol]. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://www.youtube.com/watch?v=W2g26l0uUpY
• ผศ. พญ.ดรุณีวัลย์ วโรดมวิจิตร.(2561). อยากกล้ามใหญ่ ไม่กินเวย์โปรตีน แล้วต้องกินอะไร?. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://med.mahidol.ac.th/ramachannel/home/article/อยากกล้ามใหญ่-ไม่กินเวย/
• Kris Gunnars. (2018). 20 Delicious High-Protein Foods to Eat. [Online]. Site https://www.healthline.com/nutrition/20-delicious-high-protein-foods