โรคหลอดเลือดสมอง หรือ Stroke มักพบบ่อยในผู้สูงอายุ หรือผู้ที่อายุ 60 ปีขึ้นไป แต่ผู้ที่ป่วยเป็นโรคหลอดเลือดสมองบางคนก็เป็นโรคนี้ตั้งแต่อายุยังน้อย ดังนั้นถ้าสังเกตพบอาการโรคหลอดเลือดสมอง ไม่ว่าจะอยู่ในวัยใด ก็ควรรีบไปโรงพยาบาลหรือให้ผู้อื่นช่วยนำส่งโรงพยาบาลโดยด่วน เนื่องจากประสิทธิภาพการรักษาโรคนี้ขึ้นอยู่กับระยะเวลาเป็นสำคัญ
บทความนี้รวบรวมสัญญาณเตือนโรคหลอดเลือดสมอง หลักการตรวจสอบโรคหลอดเลือดสมองเบื้องต้นด้วยตนเอง รวมทั้งแนะนำตัวเลข 4.5 ตัวเลขที่ต้องจำขึ้นใจเพื่อการรักษาโรคหลอดเลือดสมองที่มีประสิทธิภาพ ลดความเสี่ยงที่จะเสียชีวิตหรือพิการ
สารบัญ
5 สัญญาณเตือนโรคหลอดเลือดสมอง
สัญญาณเตือนสำคัญของโรคหลอดเลือดสมอง ได้แก่
1. มีปัญหาด้านการพูด การสื่อสาร
อาจเป็นได้ทั้งสับสน พูดไม่ออก พูดไม่เป็นคำ พูดไม่รู้เรื่อง หรือฟังคนอื่นพูดไม่เข้าใจ
2. มีอาการชาหรือกล้ามเนื้ออ่อนแรง
มักเกิดที่ด้านใดด้านหนึ่งของร่างกาย สังเกตได้จากยิ้มแล้วมุมปากตก หรือแขน ขา ข้างใดข้างหนึ่งไม่มีแรง
3. มีปัญหาด้านการมองเห็น
อาจเกิดที่ดวงตาข้างใดข้างหนึ่งหรือเป็นทั้งสองข้าง อาการได้แก่ เห็นภาพไม่ชัด มองไม่เห็น หรือเห็นภาพซ้อน
4. ปวดศีรษะ
มักมีลักษณะปวดศีรษะรุนแรงมากและเกิดขึ้นอย่างฉับพลัน อาจร่วมกับอาการคลื่นไส้ อาเจียน หรือหมดสติ
5. ทรงตัวไม่ได้
อีกอาการหนึ่งของโรคหลอดเลือดสมองคือ มีปัญหาการทรงตัว ทำให้ยืน เดิน ได้ไม่ปกติ หรือไม่สามารถทำได้
นอกจากนี้ยังมีอาการอื่นๆ ที่อาจเกิดจากโรคหลอดเลือดสมองได้เช่นกัน ได้แก่ รู้สึกงุนงง สูญเสียความจำ อารมณ์เปลี่ยนแปลงไปมาอย่างกะทันหันหรือบุคคลิกภาพเปลี่ยนไปอย่างกะทันหัน คอแข็ง หมดสติ เป็นลม ชัก ประสาทสัมผัสเสื่อมลงโดยฉับพลัน โดยเป็นได้ทั้งการมองเห็น ได้ยิน ได้กลิ่น หรือรับรส
จุดสังเกตที่สำคัญอย่างหนึ่งของโรคหลอดเลือดสมองหรือ Stroke คือ เกิดอาการขึ้นอย่างฉับพลัน ถ้าพบอาการเหล่านี้ข้อใดข้อหนึ่งโดยไม่ทราบสาเหตุ ควรพบแพทย์ทันที
บางกรณี ผู้แสดงอาการโรคหลอดเลือดสมองอาจหายจากอาการดังกล่าวได้เอง ในกรณีนี้ควรรีบพบแพทย์ภายในเวลาไม่เกิน 24 ชั่วโมงเช่นกัน เพราะมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคหลอดเลือดสมองซ้ำได้ การพบแพทย์เสียก่อน อาจนำไปสู่การวินิจฉัยและรับการรักษาก่อนจะมีอาการที่ทำให้เนื้อสมองเสียหาย
หลัก FAST วิธีตรวจสอบอาการโรคหลอดเลือดสมอง
ถ้าสังเกตพบผู้ที่มีอาการโรคหลอดเลือดสมองดังกล่าวไปในหัวข้อที่แล้ว แต่ยังไม่แน่ใจ อาจตรวจสอบอีกครั้งด้วยหลัก FAST ได้แก่
F: Face – ขอให้ผู้มีอาการเหมือนจะเป็นโรคหลอดเลือดสมองลองยิ้มดู ถ้าพบว่ามุมปากด้านใดด้านหนึ่งตกลง อาจเป็นโรคหลอดเลือดสมอง
A: Arm – ขอให้ผู้มีอาการเหมือนจะเป็นโรคหลอดเลือดสมองลองยกแขนทั้งสองข้างขึ้นเหนือศีรษะ ถ้าพบว่าแขนตกลงข้างหนึ่ง อาจเป็นโรคหลอดเลือดสมอง
S: Speech – ขอให้ผู้มีอาการเหมือนจะเป็นโรคหลอดเลือดสมองลองพูดตามประโยคง่ายๆ ถ้าพบว่าผู้มีอาการนั้นไม่สามารถพูดตามได้ หรือพูดตามแบบผิดๆ ถูก อาจเป็นโรคหลอดเลือดสมอง
T: Time – ถ้าสังเกตเห็นสัญญาณดังกล่าวไปแล้ว ให้รีบนำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลอย่างเร่งด่วน เพื่อรับการรักษาอย่างทันเวลา
ถ้าไม่สามารถนำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลได้ด้วยตนเอง ให้ติดต่อสถาบันการแพทย์ฉุกเฉิน โทร. 1669 เพื่อขอรับความช่วยเหลือทันที ไม่ควรรอสังเกตอาการต่อไปจนแน่ใจว่าเป็นโรคหลอดเลือดสมอง หรือรั้งรอดูว่าอาการจะดีขึ้นเองหรือไม่
4.5 ตัวเลขสำคัญสำหรับโรคหลอดเลือดสมอง
4.5 หมายถึงเวลา 4.5 ชั่วโมง หรือ 4 ชั่วโมงครึ่ง นับตั้งแต่ผู้ป่วยมีแสดงอาการโรคหลอดเลือดสมอง
ภายในระยะเวลา 4.5 ชั่วโมงดังกล่าวนี้ ผู้ป่วยมักตอบสนองต่อการรักษาด้วยการรับยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำได้ผลดี ในขณะที่ถ้านานเกินกว่านั้น เนื้อสมองอาจตายมากเกิดกว่าจะช่วยเหลือได้ทัน หรือแม้ให้ยาละลายลิ่มเลือด ผลข้างเคียงของยาก็อาจก่อให้เกิดผลเสียมากกว่าผลดี
เวลา เป็นสิ่งสำคัญที่สุดสำหรับการรักษาโรคหลอดเลือดสมองหรือ Stroke ยิ่งเวลาผ่านไปนานเท่าไหร่ เนื้อสมองจะยิ่งเสียหายจากการขาดออกซิเจนได้มากเท่านั้น
ไม่อยากเป็นโรคหลอดเลือดสมอง อยากตรวจคัดกรองโรคหลอดเลือดสมองไว้ก่อน ปรึกษาแอดมิน ให้แอดมินหาแพ็กเกจราคาดีใกล้คุณได้ ที่นี่
