อาการท้องกระตุกแต่ไม่ได้ตั้งครรภ์อาจเกิดจากการเคลื่อนไหวของลำไส้ การเกร็งกล้ามเนื้อหน้าท้อง หรือภาวะที่เกี่ยวข้องกับเส้นประสาท เช่น การบีบรัดของเส้นประสาทในช่องท้อง การขาดน้ำหรือแร่ธาตุ รวมถึงความเครียดหรืออาการของโรคกระเพาะอาหาร
สาเหตุของอาการท้องกระตุก
- การเคลื่อนไหวของลำไส้ (Bowel Movement)
- เกิดจากการบีบตัวของลำไส้เพื่อย่อยอาหารหรือขับของเสีย อาจทำให้รู้สึกเหมือนท้องกระตุกได้
- อาจสัมพันธ์กับอาหารที่ทาน เช่น อาหารเผ็ด อาหารที่มีกากใยสูง หรือเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน
- ความเครียดหรือความวิตกกังวล
- ความเครียดส่งผลต่อระบบประสาทและลำไส้ ทำให้เกิดอาการกระตุกหรือเกร็งในช่องท้องได้
- กล้ามเนื้อหน้าท้องกระตุก
- การใช้งานกล้ามเนื้อหน้าท้องอย่างหนัก เช่น การออกกำลังกายหรือยกของหนัก อาจทำให้กล้ามเนื้อตึงและกระตุกได้
- ลมในกระเพาะหรือลำไส้ (Gas and Bloating)
- เกิดจากการสะสมของลมในระบบทางเดินอาหาร อาจทำให้รู้สึกท้องกระตุกหรือป่องขึ้น
- ภาวะลำไส้แปรปรวน (Irritable Bowel Syndrome: IBS)
- ผู้ที่มีอาการลำไส้แปรปรวนมักมีการเคลื่อนไหวของลำไส้ผิดปกติ ทำให้เกิดอาการท้องกระตุก ร่วมกับอาการอื่นๆ เช่น ท้องอืด หรือท้องเสีย
- กล้ามเนื้อกระตุกโดยไม่ได้ตั้งใจ (Muscle Spasms)
- อาจเกิดจากการขาดสารอาหาร เช่น แมกนีเซียมหรือโพแทสเซียม หรือการขาดน้ำ
- การอักเสบในช่องท้อง
- เช่น ภาวะกระเพาะอาหารอักเสบหรือลำไส้อักเสบ ซึ่งอาจมีอาการปวดร่วมด้วย
- โรคทางระบบประสาท
- เช่น เส้นประสาทบริเวณช่องท้องถูกกดทับ หรือภาวะอื่นๆ ที่กระทบกับระบบประสาทส่วนกลาง
การดูแลอาการเบื้องต้น
- ดื่มน้ำให้เพียงพอ เพื่อช่วยลดความตึงของกล้ามเนื้อและระบบย่อยอาหาร
- หลีกเลี่ยงอาหารที่ก่อให้เกิดลม เช่น อาหารทอด อาหารมัน หรือเครื่องดื่มอัดลม
- พักผ่อนและลดความเครียด เช่น ทำสมาธิหรือออกกำลังกายเบาๆ
- ทานอาหารมื้อเล็กๆ แต่บ่อยครั้ง เพื่อลดการกระตุกของลำไส้
เมื่อใดควรพบแพทย์
- อาการท้องกระตุกเกิดบ่อยและไม่หายไปเอง
- มีอาการร่วม เช่น ปวดท้องรุนแรง ท้องเสียเรื้อรัง น้ำหนักลด หรืออาเจียน
- มีประวัติการเจ็บป่วยที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินอาหารหรือระบบประสาท
อาการท้องกระตุกอาจเกิดจากปัจจัยหลายอย่าง หากอาการไม่รุนแรงมักสามารถดูแลตัวเองได้ แต่หากอาการไม่ดีขึ้นหรือมีสัญญาณเตือน ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาอย่างเหมาะสม
คำถามจากผู้ใช้บริการ HDmall
มีอาการหน้าท้องเต้นเหมือนชีพจร เต้นบริเวณเหนือสะดือค่ะ สาเหตุเกิดจากอะไรเหรอคะ ?
มีอาการอื่นๆใดนอกจากคลำได้ก้อนบริเวณหน้าท้องมั้ยคะ
เบื้องต้นผู้ป่วยน่าจะมีก้อนบริเวณหน้าท้องที่เป็นตำแหน่งของเส้นเลือดแดงใหญ่ส่วนท้อง (abdominal aorta) จึงคลำได้ก้อนเต้นตุบๆ หรือรู้สึกได้ ในคนรูปร่างผอมได้
หากก้อนไม่ชัดเจน อาจเป็นเพียงเพราะหน้าท้องบาง (ผอม) ทำให้คลำได้เส้นเลือดใหญ่ส่วนท้องเป็นปกติค่ะ
ก้อนอื่นๆที่เป็นได้ เช่น ไส้เลื่อนหน้าท้อง (abdominal hernia) ซึ่งจะมีอาการท้องผูกได้ ปวดท้องได้ ก้อนไขมันหรือก้อนเลือด (lipoma/hematoma) หรือเป็นก้อนจากอวัยวะภายในต่างๆ ได้ค่ะ
หากคลำได้ในคนอายุมาก จะนึกถึงโรคเส้นเลือดส่วนท้องโป่งพอง (aortic aneurysm) ซึ่งจำเป็นต้องได้รับการรักษาติดตามโดยแพทย์ค่ะ
เบื้องต้น แนะนำให้ไปพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยเพิ่มเติมว่าเป็นก้อนจากอะไร เพื่อการรักษาที่ถูกต้องค่ะ
ตอบโดย พญ. พิชญาพร กูลนุวัฒน์
ที่หน้าท้องบริเวณสะดือนั้นจะมีหลอดเลือดแดงใหญ่วิ่งผ่านอยู่ ทำให้อาจคลำพบลักษณะเป็นก้อนเต้นตามจังหวะชีพจรได้โดยเฉพาะในคนที่ผอมมากๆครับ
แต่ถ้าการเต้นดังกล่าวไม่ได้เกิดขึ้นตามอัตราการเต้นของชีพจรก็อาจเป็นอาการกระตุกของกล้ามเนื้อหน้าท้องได้ครับ
อย่างไรก็ตามหมอแนะนำว่าเมื่อมีอาการในลักษณะนี้ควรไปพบแพทย์เพื่อประเมินอาการเพิ่มเติมอีกครั้งครับ เพราะอาการดังกล่าวอาจมีอันตรายได้ถ้าหากมีสาเหตุมาจากหลอดเลือดแดงใหญ่โป่งพอง (Aortic aneurism)
ตอบโดย นพ. กันตณัฏฐ์ อยู่ตรีรักษ์
ในช่องท้องจะมีหลอดเลือดแดงใหญ่อยู่ค่ะ ซึ่งถ้าหลอดเลือดแดงใหญ่นี้มีภาวะโป่งพองอาจทำให้เราคลำก้อนได้ และก้อนนั้นจะมีลักษณะเต้นตามจังหวะชีพจรค่ะ แนะนำไม่ให้คลำบ่อยนะคะ เพราะถ้าเป็นเรื่องเส้นเลือดแดงในช่องท้องโป่งพองจริงๆ การคลำบ่อยๆ ทำให้เกิดอันตรายได้ค่ะ
แนะนำให้ผู้ป่วยพบแพทย์เพื่อตรวจร่างกายโดยละเอียดค่ะ ถ้าเป็นเรื่องเส้นเลือดแดงใหญ่ในช่องท้องโป่งพองต้องอัลตร้าซาวน์เพื่อประเมินลักษณะและขนาดของก้อนด้วยค่ะ
โรคหลอดเลือดแดงใหญ่ในช่องท้องโป่งพอง ผู้ป่วยอาจไม่มีอาการใดๆเลยนอกจากบังเอิญคลำได้ก้อนเต้นตามชีพจรบริเวณท้อง แต่บางคนมีภาวะหลอดเลือดแดงใหญ่นั้นมีการปริแตกแล้วคนเหล่านี้ก็จะมาด้วยปวดท้อง/ปวดหลัง ความดันต่ำมีภาวะช็อคได้ค่ะ ซึ่งถ้ามีอาการถือเป็นภาวะเร่งด่วนฉุกเฉินนะคะ
ตอบโดย พญ. ณัฐชยา รอดแป้น
บทความที่เกี่ยวข้อง
- อาการปวดท้อง เหงื่อออก ตัวเย็น หน้ามืด เป็นเพราะอะไร ?
- เจ็บหัวนม ปวดท้องน้อย เพราะเหตุใด ?
- มีอะไรกับแฟนแล้วปวดท้องน้อย ผิดปกติไหม ?
คำถามสุขภาพที่พบบ่อย