หากคุณมีความจำเป็นต้องถอนฟันจนส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิต และกำลังมองหาทางเลือกที่ทั้งแข็งแรง กลมกลืนกับฟันปกติมาเติมเต็มฟันที่หายไป สะพานฟันอาจเป็นสิ่งที่คุณกำลังมองหา
สารบัญ
สะพานฟันคืออะไร?
สะพานฟัน (Dental bridge) คือฟันปลอมชนิดหนึ่งที่ติดตั้งด้วยการยึดติดกับฟันซี่ข้างๆ โดยใช้ครอบฟัน (Crowns) หรือโครงเหล็ก
โดยปกติแล้วหากฟันซี่ใดหลุดออกไป จะส่งผลกระทบต่อการพูด การออกเสียง การเคี้ยวอาหาร รวมถึงความมั่นใจเวลายิ้มด้วย สะพานฟันจะเข้ามาช่วยบรรเทาปัญหาดังกล่าวลง
แต่สะพานฟันก็มีหลายแบบให้เลือกใช้ ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมที่ทันตแพทย์ประเมิน ข้อมูลด้านล่างที่จะกล่าวถึงจะช่วยให้คุณพอวางแผนได้ว่าสะพานฟันแบบไหนเหมาะกับคุณ และปูพื้นฐานเบื้องต้นก่อนจะคุยกับทันตแพทย์
สะพานฟันแบบต่างๆ
สะพานฟันแบบดั้งเดิม
สะพานฟันแบบดั้งเดิม (Traditional bridge) คือสะพานฟันที่มีฟันปลอมอยู่ตรงกลางระหว่างครอบฟัน 2 ซี่ หากมองภาพรวมจะดูเหมือนกับฟัน 3 ซี่เรียงต่อกัน บางคนจึงเรียกว่า “สะพานฟันแบบ 3 ซี่”
สะพานฟันแบบดั้งเดิมนี้จะต้องกรอฟันทั้ง 2 ฝั่งของฟันซี่ที่หลุดออก เพื่อให้สามารถใส่ครอบฟันยึดเข้าไปได้
สะพานฟันชนิดนี้เป็นที่นิยมมากที่สุด แต่เมื่อใส่แล้วจะไม่สามารถถอดออกได้
สะพานฟันแบบยึดติดข้างเดียว
สะพานฟันแบบยึดติดข้างเดียว (Cantilever bridges) คือสะพานฟันที่มีฟันปลอมยึดติดอยู่ข้างครอบฟันเพียงซี่เดียว ลักษณะจึงคล้ายกับกันติดกัน 2 ซี่ บางคนจึงเรียกว่า “สะพานฟันแบบ 2 ซี่”
สะพานฟันแบบยึดติดข้างเดียวต้องกรอฟัน 1 ซี่สำหรับใส่ครอบฟัน ทำให้การใช้สะพานฟันประเภทนี้ไม่กระทบสุขภาพฟันมากนัก แต่ไม่สามารถถอดออกด้วยตัวเองได้
อย่างไรก็ตาม การมีครอบฟันที่เป็นหลักยึดแค่ซี่เดียวก็มีความเสี่ยงที่สะพานฟันจะเสียหายได้มากขึ้นเช่นกัน
สะพานฟันแบบแมรี่แลนด์
สะพานฟันแบบแมรี่แลนด์ (Maryland bridges) คือสะพานฟันที่มีฟันปลอมโดดๆ อยู่ซี่เดียว แต่มีโครงเหล็กสำหรับยึดฟันซี่ข้างๆ ทั้ง 2 ฝั่งออกมาคล้ายปีกผีเสื้อ หลายคนจึงอาจเรียกว่า “สะพานฟันแบบปีกผีเสื้อ”
สะพานฟันแบบแมรี่แลนด์ไม่มีส่วนที่เป็นครอบฟัน ดังนั้นจึงไม่ต้องกระทบสุขภาพฟันซี่อื่นๆ เท่ากับสะพานฟันแบบดั้งเดิมและแบบยึดติดข้างเดียว แต่ความแข็งแรงทนทานก็จะลดลงด้วยเช่นกัน
สะพานฟันร่วมกับรากฟันเทียม
สะพานฟันร่วมกับรากฟันเทียม (Implant-supported bridges) เป็นสะพานฟันที่ยึดติดกับรากฟันเทียม ซึ่งต่างกับสะพานฟันแบบอื่นๆ ที่ยึดกับฟันจริงที่สวมครอบฟัน
โดยปกติรากฟันเทียม 1 ตำแหน่งจะใช้ยึดฟันปลอมที่อยู่ตำแหน่งนั้นเพียงซี่เดียวเท่านั้น แต่หากสูญเสียฟันหลายๆ ซี่ต่อกัน การทำสะพานฟันจะช่วยให้ไม่ต้องทำรากฟันเทียมของฟันทุกซี่ เพียงแค่ทำตำแหน่งหัวกับท้ายของฟันที่หลุดออกไป ก็สามารถใช้เป็นที่ยึดให้สะพานฟันได้แล้ว
สะพานฟันแบบถอดได้
สะพานฟันแบบถอดได้ หรือ ฟันปลอมบางส่วนแบบถอดได้ (Removable partial denture) เป็นฟันปลอมฐานพลาสติกสีชมพูคล้ายเหงือกที่หลายคนคุ้นเคย
ฟันปลอมบางส่วนนี้มีข้อดีที่สามารถถอดออกมาทำความสะอาดได้ง่ายกว่าสะพานฟันที่กล่าวไปด้านบน
จะเห็นได้ว่าสะพานฟันแต่ละแบบจะมีลักษณะที่แตกต่างกันชัดเจน การจะตัดสินใจทำสะพานฟันแบบใดควรพิจารณาทั้งราคาและความเหมาะสมกับทันตแพทย์ด้วย
ที่มาของข้อมูล
- Scott Frothingham, What is a dental bridge?, (https://www.healthline.com/health/dental-bridge), 13 June 2018.
- Zawn Villines, Dental bridge: Everything you need to know, (https://www.medicalnewstoday.com/articles/327182), 4 December 2019.
