การศัลยกรรมจมูก (Rhinoplasty) คือ การศัลยกรรมตกแต่งเพื่อปรับเปลี่ยนขนาดหรือรูปทรงของจมูก ทำโดยแพทย์ผู้ชำนาญการด้วยวิธีการต่างๆ เช่น การเสริมจมูก การตัดปีกจมูก การตกแต่งฐานกระดูกจมูก หรือการลดฮัมพ์ เป็นต้น
การศัลยกรรมจมูกสามารถทำเพียงวิธีเดียว หรือทำหลายวิธีพร้อมกันก็ได้ ขึ้นอยู่กับการประเมินของแพทย์ และความต้องการของผู้เข้ารับการศัลยกรรมจมูก
อย่างไรก็ตาม ผู้ที่ต้องการเข้ารับการทำศัลยกรรมจมูกควรศึกษาข้อมูลต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นวิธีการเสริม แพทย์ที่จะทำ สถานที่ที่เข้ารับบริการ หรือการเตรียมตัวก่อน-หลังการผ่าตัด เพื่อความปลอดภัยในการทำศัลยกรรม
สารบัญ
ศัลยกรรมจมูก ทำอะไรได้บ้าง?
1. การเสริมจมูก
การเสริมจมูก เป็นวิธีการศัลยกรรมจมูกเพื่อเพิ่มความโด่ง หรือความสูงของสันจมูกโดยการเสริมวัสดุเข้าไป โดยวัสดุที่ใช้ในการเสริมจมูก แบ่งเป็น 2 กลุ่มหลักๆ คือ ซิลิโคน และกระดูกอ่อนและเนื้อเยื่อของตัวเอง ซึ่งแต่ละอันก็มีข้อดีข้อเสียแตกต่างกันไป
2. การรองปลายจมูกด้วยเนื้อเยื่อตัวเอง หรือเนื้อเยื่อเทียม
การรองปลายจมูกด้วยเนื้อเยื่อตัวเอง หรือเนื้อเยื่อเทียม เหมาะสำหรับผู้ที่มีผิวหนังบาง มีเนื้อจมูกน้อย เพราะจะทำให้ซิลิโคนไม่สัมผัสกับเนื้อจมูกโดยตรง ทำให้ปลายจมูกดูเหมือนเนื้อธรรมชาติ และสามารถป้องกันซิลิโคนทะลุได้ในระดับหนึ่ง
ความแตกต่างระหว่างการใช้เนื้อเยื่อตัวเอง และเนื้อเยื่อเทียม
- เนื้อเยื่อตัวเอง มักนิยมใช้ส่วนกระดูกอ่อนหลังใบหู สามารถอยู่ได้นานตลอดชีวิต และมีความปลอดภัยมาก เนื่องจากเป็นเนื้อเยื่อของผู้เข้ารับการศัลยกรรมเอง จึงเสี่ยงต่อการเกิดอาการแพ้ได้น้อย ทั้งยังสามารถนำมาเติมซ้อนกันได้หลายครั้งเพื่อเพิ่มความพุ่งโด่งได้ แต่มีข้อเสียคือ จะมีการผ่าตัดเพิ่มอีกหนึ่งตำแหน่ง ทำให้ต้องใช้เวลาพักฟื้นนานกว่าปกติ
- เนื้อเยื่อเทียม (Megaderm) เป็นวัสดุที่สังเคราะห์ขึ้นจากคอลลาเจน มีลักษณะเป็นแผ่นนิ่มๆ ที่มีโครงสร้างทางชีวะเคมีและโครงสร้างเนื้อเยื่อเช่นเดียวกับผิวหนังจึงสามารถใช้แทนกัน อย่างไรก็ตาม เนื้อเยื่อเทียมมีการใช้มาไม่นานเท่าการใช้กระดูกอ่อนหลังหู และเมื่อเวลาผ่านไปอาจมีการสลายไปบางส่วน
3. การเย็บหรือตัดปีกจมูก
การเย็บหรือตัดปีกจมูก เป็นวิธีแก้ไขปัญหาในผู้ที่มีปีกจมูกบาน หรือหนา ซึ่งโดยปกติแล้ว ความกว้างของปีกจมูกควรอยู่ที่ประมาณ 1 ใน 5 ของใบหน้า หรือไม่เกินความกว้างของหัวตา หากเกินไปมากก็สามารถเข้ารับคำปรึกษาแพทย์เพื่อผ่าตัดลดขนาดของปีกจมูกได้
การเย็บหรือตัดปีกจมูก สามารถทำร่วมกับการเสริมจมูก หรือสามารถทำการผ่าตัดลดปีกจมูกอย่างเดียวในผู้ที่มีดั้งโด่งอยู่แล้วก็ได้ ขึ้นอยู่กับการประเมินของแพทย์ และความต้องการของผู้เข้ารับการศัลยกรรมจมูก
ความแตกต่างระหว่างการเย็บปีกจมูก และการตัดปีกจมูก
- การเย็บปีกจมูก เป็นการผ่าตัดด้านในทำให้ไม่มีแผลเป็น ปีกจมูกทั้ง 2 ข้างจะค่อนข้างเท่ากัน แต่ไม่เหมาะกับผู้ที่ปีกจมูกใหญ่มาก
- การตัดปีกจมูก เหมาะสำหรับผู้ที่มีปีกจมูกหนาและกว้าง จึงต้องตัดปีกออกส่วนนึง เพื่อให้บางและแคบลง ทำให้มีแผลเป็นบริเวณข้างปีกจมูก
การเย็บปีกจมูกและการตัดปีกจมูกสามารถทำร่วมกันได้เช่นกัน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความชำนาญของแพทย์
4. การตกแต่งฐานกระดูกจมูก
ผู้ที่มีสันจมูกกว้าง แม้ว่าจะมีจมูกโด่ง แต่ก็ดูไม่ค่อยโด่งอยู่ดี เพราะฐานกระดูกจมูกกว้างเกินไป
ในกลุ่มนี้สามารถแก้ไขได้ด้วยการตกแต่งฐานกระดูกจมูก (Nasal bone shapping) หรือที่นิยมเรียกว่า การตอกฐานกระดูกจมูกด้วยวิธีการผ่าตัดจมูกแบบเปิด
อย่างไรก็ตาม ต้องทำโดยแพทย์ผู้ชำนาญการเท่านั้น เพราะต้องระวังความกว้างของทางเดินหายใจ หากทำโดยแพทย์ผู้ไม่ชำนาญการอาจส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจจนทำให้หายใจลำบากได้
ข้อควรระวังคือ ผู้ที่มีฐานจมูกกว้างมักแก้ไขปัญหาด้วยการเสริมจมูกอย่างเดียว ซึ่งอาจทำให้จมูกดูโด่งผิดธรรมชาติ ไม่เข้ากับใบหน้าได้ หากต้องการเสริมจมูกจริงๆ ควรทำร่วมกับการลดฐานความกว้างของกระดูกลงจะดีกว่า
5. การลดหรือตะไบฮัมพ์
ฮัมพ์ (Hump) คือกระดูกที่นูนขึ้นบริเวณสันจมูก มีลักษณะคล้ายหลังอูฐ สามารถพบได้ในทุกคน แต่มักพบในคนยุโรปมากกว่าคนเอเชีย
ผู้ที่มีฮัมพ์มากจนทำให้จมูกมีลักษณะโก่งงุ้มคล้ายจมูกแม่มด สามารถแก้ไขได้ด้วยการเข้ารับการลด หรือตะไบฮัมพ์ ซึ่งสามารถทำร่วมกับการศัลยกรรมจมูกอื่นๆ ได้
วิธีการผ่าตัดศัลยกรรมจมูก
การผ่าตัดศัลยกรรมจมูก แบ่งเป็น 2 วิธี ดังนี้
- การผ่าตัดจมูกแบบปิด (Closed Rhinoplasty) เป็นการผ่าภายในจมูก ใช้เวลาน้อย เน้นการเสริมให้จมูกโด่งขึ้นอย่างเดียว
- การผ่าตัดจมูกแบบเปิด (Open Rhinoplasty) แพทย์เห็นโครงจมูกได้อย่างชัดเจน ทำให้สามารถวิเคราะห์ และแก้ปัญหาอื่นๆ ของจมูกได้ด้วย เช่น การแก้ไขปัญหาสันจมูกโด่งเกินไป ตัดแต่งกระดูกจมูกเดิมที่เบี้ยว หรือการรองปลายจมูกด้วยเนื้อเยื่อ
การเลือกวิธีผ่าตัดศัลยกรรมจมูกจะขึ้นอยู่กับความจำเป็น หรือความต้องการในทำศัลยกรรมจมูก
หากต้องการทำเสริมจมูกเพียงอย่างเดียว การผ่าตัดจมูกแบบปิดก็สามารถแก้ไขปัญหาได้แล้ว อย่างไรก็ตาม หากต้องทำหลายๆ ส่วนพร้อมกัน ก็จำเป็นที่จะต้องทำการผ่าตัดจมูกแบบปิด
การทำศัลยกรรมจมูก แม้ว่าจะใช้วัสดุชนิดเดียวกัน แต่ผลลัพธ์ที่ได้จะแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล ขึ้นอยู่กับรูปแบบที่เลือก ลักษณะเดิมของจมูก และความชำนาญของแพทย์