Prostaglandins (พรอสตาแกลนดิน)

พรอสตาแกลนดิน (Prostaglandins) เป็นสารเคมีตามธรรมชาติในร่างกายที่มีคุณสมบัติเหมือนฮอร์โมน โดยสารนี้ค้นพบครั้งแรกในน้ำอสุจิ ก่อนที่จะพบในเซลล์ทั่วร่างกายและประจำเดือนของผู้หญิงในเวลาต่อมา Prostaglandins ส่งผลต่อกระบวนการสืบพันธุ์และเชื่อว่ามีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมและสลายการอักเสบที่เกิดขึ้นภายในร่างกาย Prostaglandins สร้างจากส่วนต่างๆ ของร่างกายเมื่อต้องการ ไม่ได้สร้างและปล่อยออกมาในกระแสเลือดเหมือนอย่างฮอร์โมนทั่วไป

Prostaglandins กับการสืบพันธุ์

แม้ว่าจะยังต้องการข้อมูลจากงานวิจัยเกี่ยวกับบทบาทของ prostaglandin กับการสืบพันธุ์เพิ่มเติม แต่ก็พบว่าสารนี้จะพบในร่างกายตลอดรอบประจำเดือนของผู้หญิง prostaglandins จะกระตุ้นกล้ามเนื้อในมดลูกให้หดตัว ซึ่งจะช่วยขับเยื่อบุมดลูกออกมา

ระดับ prostaglandins ที่สูงขึ้นจะทำให้มีอาการปวดประจำเดือนที่รุนแรงเพิ่มขึ้น และการหดตัวที่รุนแรงดังกล่าวอาจทำให้หลอดเลือดรอบๆ มดลูกมีการบีบตัว ขณะที่หญิงตั้งครรภ์กำลังเข้าสู่กระบวนการคลอดนั้น prostaglandins ช่วยให้ปากมดลูกเปิดและมีการบีบตัวของมดลูก

แพทย์อาจใช้ prostaglandins เพื่อกระตุ้นให้เกิดการคลอดหากพบว่าคุณจำเป็นต้องคลอดก่อนที่กระบวนการคลอดตามธรรมชาติจะเกิดขึ้น โดยจะใช้ Dinoprostone ใส่เข้าไปเพื่อจุดประสงค์นี้

ความเสี่ยงและผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้จากการกระตุ้นกระบวนการคลอดประกอบด้วย

• มีการกระตุ้นมดลูกที่มากเกินไป เป็นผลข้างเคียงที่รุนแรงที่สามารถทำให้เกิดอันตรายและเลือดออกได้
• คลื่นไส้
• อาเจียน
• ท้องเสีย
• มีไข้

Prostaglandins ยังใช้เพื่อ

• ควบคุมเลือดออกที่มากเกินไปหลังจากการคลอด
• รักษาภาวะ Patent ductus arteriosus ซึ่งเป็นภาวะที่หลอดเลือด ductus arteriosus ไม่ปิดในทารกหลังคลอด
• ยุติการตั้งครรภ์

กลไกการออกฤทธิ์

1. การสังเคราะห์ Prostaglandins
   • เอนไซม์ Cyclooxygenase (COX) แปลงกรดอะราคิโดนิกเป็น Prostaglandins
   • มี 2 ชนิดหลักคือ COX-1 (ทำงานในภาวะปกติ) และ COX-2 (เกี่ยวข้องกับการอักเสบ)
2. ผลต่อร่างกาย
   • การอักเสบ: เพิ่มการไหลเวียนเลือดและซึมผ่านของหลอดเลือด
   • การหดตัวของกล้ามเนื้อเรียบ: เช่น ในมดลูกและทางเดินอาหาร
   • การปกป้องกระเพาะอาหาร: เพิ่มการสร้างเมือกและลดกรดในกระเพาะ
   • การควบคุมอุณหภูมิร่างกาย: มีบทบาทในการเกิดไข้

Prostaglandins กับการอักเสบ

เมื่อส่วนต่างๆ ในร่างกายมีการอักเสบ หมายความว่าระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายคุณกำลังมีการตอบสนองต่อการติดเชื้อหรืออันตรายที่เกิดขึ้น การอักเสบเป็นวิธีการของร่างกายในการพยายามรักษาบริเวณที่ถูกทำลาย แต่ก็อาจจะเกินขอบเขตที่ควบคุมได้และทำให้เกิดอันตรายอื่นๆ ตามมา การอักเสบมีบทบาทในโรคข้ออักเสบ โรค lupus โรคมะเร็งและโรคความเสื่อมทางระบบประสาทและโรคทางระบบหัวใจและหลอดเลือด Prostaglandins มีบทบาทสำคัญในกระบวนการอักเสบโดยส่งผลในกระบวนการอักเสบโดยกระตุ้นให้เกิดอาการแดง บวม ร้อน และปวด

การสร้าง prostaglandins ในการอักเสบที่มากเกินไปอาจทำให้เกิด

• ข้ออักเสบ
• ประจำเดือนมามาก
• ปวดประจำเดือนมาก

แม้ว่างานวิจัยจะสามารถอธิบายเกี่ยวกับ prostaglandins กับการส่งเสริมการอักเสบแต่พบว่ายังไม่เข้าใจเกี่ยวกับผลของ Prostaglandins ในแง่ที่ช่วยลดการอักเสบ

Prostaglandins กับภาวะอื่นๆ

หากร่างกายไม่สามารถผลิต Prostaglandins ออกมาในปริมาณที่มากพอ แพทย์อาจพิจารณาสั่ง Prostaglandins เพื่อใช้ในการรักษาภาวะต่อไปนี้

• แผลในกระเพาะอาหาร
• ต้อหิน
• โรคหัวใจพิการแต่กำเนิดในทารกแรกเกิด

วิธียับยั้ง Prostaglandins

• ยา NSAIDs (เช่น แอสไพริน, ไอบูโพรเฟน, Naproxen) ยับยั้งเอนไซม์ COX ลดการสร้าง Prostaglandins
• ช่วยลดอาการปวด บวม และไข้ แต่มีผลข้างเคียง เช่น ระคายเคืองกระเพาะอาหาร

Prostaglandins มีบทบาทสำคัญในการอักเสบและความปวด โดยกระตุ้นปลายประสาทและเพิ่มการอักเสบ การยับยั้งการสร้าง Prostaglandins จึงเป็นวิธีหลักในการลดอาการปวดและอักเสบ