หลายคนอาจเข้าใจว่าโรคปอดอักเสบอันตรายแค่กับผู้สูงอายุเท่านั้น อันที่จริงแล้ว เด็ก ๆ ต่างก็เสี่ยงกับโรคปอดอักเสบไม่แพ้กัน และควรได้รับการฉีดวัคซีนปอดอักเสบตามแพทย์แนะนำ ไปรู้จักโรคปอดอักเสบในเด็ก และวัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบให้มากขึ้นกัน
สารบัญ
ปอดอักเสบคือโรคอะไร
โรคปอดอักเสบ (Pneumonia) หรือโรคปอดบวมที่คุ้นชินกัน เป็นการอักเสบของเนื้อเยื่อภายในปอดแบบเฉียบพลัน ส่วนมากเกิดจากการติดเชื้อ บางส่วนเกิดจากสาเหตุอื่นที่ไม่ใช่การติดเชื้อ
ปอดอักเสบในเด็กเล็กมักมีสาเหตุมาจากการติดเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส หรือทั้งแบคทีเรียและไวรัสร่วมกัน เช่น
- เชื้อแบคทีเรียพบบ่อย คือ Streptococcus pneumoniae (เชื้อนิวโมคอคคัส) รองลงมาเป็น Haemophilus influenzae type b (เชื้อฮิบ)
- เชื้อไวรัสพบบ่อย คือ Respiratory syncytial virus (เชื้อไวรัส RSV) และ Influenza (เชื้อไข้หวัดใหญ่)
เชื้อก่อโรคปอดอักเสบสามารถติดต่อสู่คนอื่นได้เหมือนไข้หวัดทางการไอ การจาม หรือสัมผัสสารคัดหลั่งอย่างน้ำลาย น้ำมูก หรือเสมหะของผู้ป่วย
เด็กเล็กเป็นอีกกลุ่มเสี่ยงที่พ่อแม่ต้องระวังไม่แพ้ผู้สูงอายุ เพราะยังภูมิคุ้มกันยังไม่แข็งแรง จึงมีโอกาสติดเชื้อได้ง่าย และยังพบว่าโรคปอดอักเสบ เป็นสาเหตุในการเสียชีวิตของเด็กอันดับหนึ่งทั่วโลก โดยเฉพาะทารกแรกเกิด และเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี
อาการปอดอักเสบในเด็ก สังเกตอย่างไร
ปอดอักเสบในเด็กมักไม่มีอาการเฉพาะ และอาการอาจต่างกันไปขึ้นอยู่กับบริเวณที่ติดเชื้อด้วย เช่น
- ไอรุนแรง ไอมาก
- หายใจเร็ว หายใจลำบาก หายใจไม่ทั่วท้อง เด็กโตอาจบอกได้ว่าเจ็บหน้าอก เจ็บตอนหายใจ เด็กเล็กอาจสังเกตจากหายใจแล้วปีกจมูกบาน ซี่โครงบาน อกบุ๋ม
- อ่อนเพลีย ไม่มีแรง ซึม นอนเยอะกว่าปกติ
- มีไข้สูง หนาวสั่น หรืออาจไม่มีไข้ก็ได้
- เด็กเล็กอาจร้องงอแง กินหรือดูดนมไม่ได้
วัคซีนป้องกันโรคปอดอักเสบ ฉีดกี่เข็ม ฉีดตอนไหน
เพื่อให้ลูกน้อยปลอดภัยจากโรคปอดอักเสบ 2 วัคซีนสำคัญที่ควรฉีด คือ วัคซีนไข้หวัดใหญ่ และวัคซีนปอดอักเสบ (IPD)
วัคซีนไข้หวัดใหญ่
วัคซีนไข้หวัดใหญ่ (Influenza vaccine) จะช่วยเพิ่มภูมิคุ้มกันให้ร่างกายต้านทานเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ได้ดีขึ้น พร้อมลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคปอดอักเสบได้อีกด้วย
ปัจจุบันวัคซีนไข้หวัดใหญ่ที่ใช้ในประเทศไทยเป็นชนิด 4 สายพันธุ์ (Quadrivalent influenza vaccine) ครอบคลุมเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ทั้งสายพันธุ์ A/H1N1, A/H3N2, สายพันธุ์ B ตระกูล Victoria, และสายพันธุ์ B ตระกูล Yamagata
สำหรับเด็ก ๆ จะเริ่มฉีดได้ตั้งแต่อายุ 6 เดือนขึ้นไป ปีละ 1 ครั้ง โดยฉีดได้ตลอดปี แต่แนะนำให้ฉีดในช่วงเข้าฤดูฝน ราว ๆ เดือนมีนาคม–พฤษภาคม หรือช่วงเข้าฤดูหนาว เดือนตุลาคม–พฤศจิกายน ซึ่งเป็นช่วงที่เชื้อแพร่กระจายได้ง่าย
ส่วนเด็กที่อายุมากกว่า 9 ปี และเพิ่งได้รับวัคซีนเข็มแรก ให้ฉีด 2 เข็ม ห่างกัน 1 เดือน จากนั้นก็ฉีด ปีละ 1 ครั้งเช่นเดียวกัน
วัคซีนปอดอักเสบ (PCV vaccine, Pneumococcal vaccine, IPD vaccine)
วัคซีนปอดอักเสบเป็นวัคซีนป้องกันการติดเชื้อนิวโมคอกคัสที่ก่อโรคปอดอักเสบ และโรคไอพีดี (Invasive pheumococcal disease: IPD) ซึ่งเป็นการติดเชื้อที่รุนแรงและรุกราน สามารถก่อให้เกิดการติดเชื้อหลายส่วน อาจพิการหรือเสียชีวิตได้หากอาการรุนแรง เช่น
- ไซนัสอักเสบ
- หูชั้นกลางอักเสบ
- การติดเชื้อในกระแสเลือด
- เยื่อหุ้มสมองอักเสบ
วัคซีนปอดอักเสบหรือวัคซีนนิวโมคอคคัสชนิดคอนจูเกต บางคนอาจเรียกวัคซีนไอพีดี เริ่มฉีดได้ตั้งแต่อายุ 6 สัปดาห์ขึ้นไป โดยจำนวนเข็มของวัคซีนจะขึ้นอยู่กับอายุเด็กตอนที่ฉีดวัคซีน
- เริ่มฉีดเข็มแรกตอนอายุ 2 เดือน เข็มต่อไปฉีดตอนอายุ 4, 6 และ 12–15 เดือน รวมเป็น 4 เข็ม
- ฉีดหลังอายุ 6 เดือน แต่ไม่เกิน 1 ปี ให้ฉีด 3 เข็ม โดยสองเข็มแรกฉีดห่างกัน 2 เดือน และฉีดกระตุ้นอีก 1 เข็มตอนอายุ 12–15 เดือน
- ฉีดตอนอายุ 1 ปี ให้ฉีด 2 เข็ม ห่างกัน 2 เดือน
- ฉีดตอนอายุ 2 ปีขึ้นไป ฉีดเพียง 1 เข็ม
นอกจาก 2 วัคซีนในข้างต้นแล้ว คุณพ่อคุณแม่อย่าลืมให้ลูกได้รับวัคซีนพื้นฐานตามวัยร่วมด้วย ไม่ว่าจะเป็นวัคซีนป้องกันโรคไอกรน โรคฮิบ และโรคหัด
โรคปอดอักเสบไม่ใช่เรื่องไกลตัว เสริมภูมิคุ้มกันให้ลูกด้วยวัคซีนก่อนป่วย ดูโปรวัคซีนปอดอักเสบ HDmall.co.th รวมไว้ให้ รับรองคุ้มราคา
TH-PVC-00201
