ต่อมลูกหมาก คืออะไร มีหน้าที่อะไร เกิดความผิดปกติอะไรได้บ้าง

เมื่อพูดถึงต่อมลูกหมาก คนส่วนใหญ่มักทราบว่าเป็นหนึ่งในอวัยวะสืบพันธุ์ของเพศชาย แต่อาจยังไม่รู้ว่า หน้าที่ที่แท้จริงและความสำคัญของต่อมลูกหมากคืออะไร ในบทความนี้ เรามาทำความเข้าใจนิยามและหน้าที่ของต่อมลูกหมากพร้อมกัน รวมถึงความผิดปกติที่มักพบได้บ่อยกับต่อมลูกหมาก 

ต่อมลูกหมาก คืออะไร? ทำหน้าที่อะไร?

ต่อมลูกหมาก (Prostate) คือ ต่อมที่มีลักษณะคล้ายลูกเกาลัด มีขนาดประมาณ 3-4 เซนติเมตร อยู่บริเวณรอบท่อปัสสาวะส่วนต้นและอยู่ภายในร่างกาย แยกคนละส่วนกับลูกอัณฑะ ซึ่งหลายคนมักเข้าใจผิดว่าเป็นส่วนเดียวกัน

คลิกที่นี่เพื่อดูภาพขนาดใหญ่

ต่อมลูกหมากมีหน้าที่สำคัญในการสร้างน้ำเมือกหล่อเลี้ยงเซลล์อสุจิ ช่วยให้เซลล์อสุจิมีความแข็งแรง รวมถึงมีความเป็นด่างที่สามารถต่อต้านกับความเป็นกรดภายในช่องคลอดฝ่ายหญิงได้ จึงช่วยเพิ่มโอกาสให้อสุจิว่ายไปปฏิสนธิกับไข่ได้สำเร็จ

นอกจากนี้กล้ามเนื้อของต่อมลูกหมากยังมีบทบาทในการช่วยผลักดันการหลั่งน้ำอสุจิออกมา เมื่อเพศชายถึงจุดสุดยอดอีกด้วย

ความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นได้กับต่อมลูกหมาก

ความผิดปกติบริเวณต่อมลูกหมาก มักพบได้ในผู้ชายอายุประมาณ 30-40 ปีขึ้นไป โดยโรคที่พบได้บ่อยจะแบ่งออกได้ 3 โรคด้วยกัน ได้แก่

1. โรคต่อมลูกหมากโต

โรคต่อมลูกหมากโต (Benign Prostatic Hyperplasia : BPH) เป็นโรคที่ไม่ได้เป็นอันตรายร้ายแรง แต่อาการของโรคมักส่งผลต่อคุณภาพชีวิต และทำให้ผู้ป่วยรู้สึกรำคาญได้ โดยโรคต่อมลูกหมากโต เกิดจากการทำงานของฮอร์โมนที่ลดลงและต่อมลูกหมากมีขนาดใหญ่ขึ้นเมื่อผู้ชายอายุมากขึ้น จนไปกดเบียดท่อปัสสาวะที่อยู่ใกล้ๆ จนตีบแคบลง และทำให้เกิดปัญหาด้านการปัสสาวะตามมา เช่น 

• ปัสสาวะบ่อย 
• ปัสสาวะไหลช้าหรือไหล ๆ หยุด ๆ 
• รู้สึกว่าปัสสาวะได้ไม่สุด
• กลั้นปัสสาวะไม่ได้
• ต้องเบ่งปัสสาวะแรงขึ้น
• เกิดนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ

2. โรคมะเร็งต่อมลูกหมาก

โรคมะเร็งต่อมลูกหมาก (Prostate Cancer) เป็นโรคมะเร็งที่พบได้บ่อย 1 ใน 3 ของเพศชาย โดยเกิดจากการแบ่งตัวที่ผิดปกติของเซลล์บริเวณต่อมลูกหมาก และพัฒนากลายเป็นเซลล์มะเร็งในที่สุด

นอกจากนี้หากไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม ยังสามารถลุกลามไปยังต่อมน้ำเหลือง ท่อปัสสาวะ ปอด ตับ ไต หรือกระดูกของผู้ป่วยได้ด้วย

โรคมะเร็งต่อมลูกหมากในระยะเริ่มแรก อาจไม่แสดงอาการใดๆ แต่เมื่อเซลล์มะเร็งเริ่มเติบโตมากขึ้น ผู้ป่วยก็มักจะเริ่มมีอาการที่เกี่ยวข้องกับระบบปัสสาวะ เช่น

• กลั้นปัสสาวะไม่อยู่
• ปัสสาวะไม่ออก
• ปวดปัสสาวะบ่อย
• ปัสสาวะไม่พุ่ง
• ปัสสาวะเป็นเลือด
• เมื่อหลั่งเซลล์อสุจิจะมีเลือดปน
• รู้สึกเจ็บเอวค่อนไปทางด้านหลัง

3. โรคต่อมลูกหมากอักเสบ

โรคต่อมลูกหมากอักเสบ (Prostatitis) เป็นภาวะอักเสบที่เกิดได้จากหลายปัจจัย แต่โดยส่วนมากมักเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียในทางเดินปัสสาวะ และลุกลามไปที่ต่อมลูกหมาก

นอกจากนี้ยังมีปัจจัยอื่นๆ ที่อาจเป็นสาเหตุทำให้เกิดโรคนี้ได้อีก เช่น การมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก การได้รับบาดเจ็บบริเวณใกล้กับต่อมลูกหมาก การอักเสบของเนื้อต่อมลูกหมากเองโดยหาสาเหตุไม่ได้ 

อาการของโรคต่อมลุกหมากอักเสบจะแตกต่างกันไปในผู้ป่วยแต่ละราย โดยอาการที่พบได้บ่อย จะได้แก่

• คลื่นไส้อาเจียน
• หนาวสั่น มีไข้ 
• ปัสสาวะไม่สุด หรือปัสสาวะไม่ออก
• ปัสสาวะมีเลือดปน
• ปวดเอวค่อนไปทางด้านหลัง
• รู้สึกปวดอัณฑะ และบริเวณโดยรอบ เช่น ทวารหนัก ท้องน้อย ขาหนีบ

จะเห็นได้ว่า ความผิดปกติของต่อมลูกหมาก มักมีอาการแสดงที่เกี่ยวข้องกับการปัสสาวะหลายอย่าง ดังนั้นหากคุณสังเกตเห็นความผิดปกติเกี่ยวกับระบบขับถ่ายปัสสาวะของตนเอง ก็อย่านิ่งนอนใจ และรีบปรึกษาแพทย์โดยเร็ว เพื่อจะได้หาสาเหตุของความผิดปกตินั้นและวางแผนการรักษาต่อไป

ยังไม่แน่ใจว่าเป็นต่อมลูกหมากโต เป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก หรือต่อมลูกหมากอักเสบรึเปล่า ปรึกษาทีม HDcare ได้เลย เราพร้อมเป็นผู้ช่วยส่วนตัวดูแลสุขภาพคุณ สอบถามข้อมูลเบื้องต้นกับคุณหมอเฉพาะทาง ทำนัดปรึกษาคุณหมอได้รวดเร็ว หรือค้นหาแพ็กเกจตรวจคัดกรองโรคเกี่ยวกับต่อลูกหมาก จาก รพ. หรือคลินิกใกล้คุณได้ทันที คลิกที่นี่เลย