มะรุม (Moringa) มะรุมเป็นยาพื้นบ้าน ช่วยแก้ไข้ ขับปัสสาวะ ห้ามเลือด ช่วยการนอนหลับ และเป็นยาระบาย รวมถึงใช้เป็นยาบำรุงและแก้ปวดตามข้อด้วย
สารบัญ
ประโยชน์ของมะรุม
- บรรเทาอาการปวด ไม่ว่าจะเป็นอาการปวดหลัง ปวดตามข้อ หรือปวดส่วนไหนของร่างกายก็ตาม มะรุมจะช่วยลดอาการปวดตามกล้ามเนื้อและกระดูกได้เป็นอย่างดี รวมถึงช่วยลดอาการอักเสบได้ดีอีกด้วย
- ลดระดับความดันโลหิต งานวิจัยพบว่า การสกัดสารของฝักและผลของมะรุมทดลองในสุนัขและหนูแรทจะได้สารสำคัญประเภท Glycosides ซึ่งสามารถลดความดันโลหิตและลดอาการอื่นๆ ที่เกิดจากความดันโลหิตสูงได้ เช่น ปวดศีรษะ นอนไม่หลับ เป็นต้น
- ลดระดับไขมันในเลือด จากข้อมูลงานวิจัยสามารถกล่าวได้ว่า การรับประทานมะรุมสามารถช่วยลดระดับน้ำตาล และไขมันในเลือดได้ แต่หากจะรับประทานเพื่อหวังให้เป็นยาระบายเพื่อลดน้ำหนักยังไม่ใช่ทางเลือกที่เหมาะสม
- รักษาและบรรเทาโรคเบาหวาน มีสรรพคุณในการควบคุมระดับของน้ำตาลในเลือด และลดระดับน้ำตาลให้น้อยลง จึงช่วยบรรเทา และชะลออาการของโรคเบาหวานได้เป็นอย่างดี ส่วนในคนปกติ เมื่อรับประทานมะรุมเป็นประจำจะช่วยป้องกันการเกิดโรคเบาหวานได้
- ใช้รักษาอาการหวัด แก้ไอสำหรับผู้ที่มีอาการหวัด ไอเรื้อรัง มีอาการภูมิแพ้ เพราะมะรุมอุดมไปด้วยวิตามินซีและสารต้านอนุมูลอิสระ ที่จะช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้แข็งแรง จึงสามารถบรรเทา และรักษาอาการไข้หวัด และอาการไอได้
- กระตุ้นการไหลเวียนของเลือด มีสรรพคุณในการบำรุงเลือด จึงช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดได้เป็นอย่างดี ทั้งยังสามารถใช้รักษาอาการของโรคโลหิตจางได้อีกด้ว
- รักษาโรคขาดสารอาหาร นำมาใช้รักษาโรคขาดสารอาหารในเด็กได้โดยจะทำให้ร่างกายมีความสมบูรณ์แข็งแรงมากขึ้น เพราะในมะรุมมีสารอาหารหลายชนิด จึงสามารถทดแทนสารอาหารที่ขาดไปได้ แต่ทั้งนี้ก็ต้องรับประทานอาหารอื่นๆ เพื่อเสริมแร่ธาตุสารอาหารให้เพียงพอด้วย
- รักษาโรคเลือดออกตามไรฟัน เพียงนำใบมะรุมมากินเป็นประจำ โดยอาจนำมากินสดๆ หรือนำมาประกอบอาหารก็ได้จะช่วยเพิ่มความแข็งแรงให้กับเหงือกและฟัน จึงไม่ทำให้มีเลือดออกตามไรฟัน
- บำรุงผิวให้สวยใส มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ทำให้ผิวพรรณเนียนนุ่มกระจ่างใส ผิวเนียนดูอ่อนเยาว์ และปราศจากริ้วรอย ซึ่งก็เป็นการบำรุงผิวพรรณตั้งแต่ภายในสู่ภายนอก เพราะฉะนั้นใครที่อยากมีผิวสวย มีสุขภาพผิวที่ดี มะรุมก็เป็นตัวเลือกหนึ่งที่น่าสนใจเช่นกัน
- บำรุงร่างกาย การรับประทานมะรุมเป็นประจำจะช่วยปรับฮอร์โมนในร่างกายให้เป็นปกติ ทำให้ร่างกายทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ เกิดความผ่อนคลาย พร้อมทั้งช่วยซ่อมแซมร่างกายในส่วนที่สึกหรอ หรือบอบช้ำ ให้ฟื้นฟูและกลับมาทำงานได้อย่างเป็นปกติเร็วขึ้นอีกด้วย
- บำรุงสายตา มีวิตามินเอสูงมาก จึงสามารถใช้รักษาอาการผิดปกติที่เกี่ยวกับดวงตาได้ ทั้งยังช่วยบำรุงสุขภาพดวงตาให้แข็งแรง ป้องกันการเสื่อมของจอประสาทตา รวมถึงโรคต้อในตา โดยเฉพาะคนที่ต้องทำงานจ้องหน้าจอคอมเป็นเวลานาน ซึ่งอาจทำให้ดวงตามีอาการเหนื่อยล้า ตาแห้ง และพร่ามัวได้
- ต่อต้านมะเร็ง ด้วยสารต้านอนุมูลอิสระที่มีอยู่ในมะรุม จึงสามารถต่อต้านการเกิดมะเร็ง และยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งได้อย่างดีเยี่ยม
คุณค่าทางโภชนาการของมะรุม
ฝักมะรุมสดปริมาณ 100 กรัม ให้พลังงาน 37 กิโลแคลอรี่
- อุดมไปด้วยวิตามินเอ 4 ไมโครกรัม
- วิตามินซี 141.0 มิลลิกรัม
- น้ำ 88.20 กรัม
- ฟอสฟอรัส 50 มิลลิกรัม
- แมกนีเซียม 45 มิลลิกรัม
- คาร์โบไฮเดรต 8.53 กรัม
- โปรตีน 2.10 กรัม
นอกจากนี้ยังมีสารอาหาร วิตามิน และแร่ธาตุอื่นๆ อีกหลายชนิด ได้แก่ ไขมัน ใยอาหาร แคลเซียม ธาตุเหล็ก แมงกานีส โซเดียม สังกะสี วิตามินบี2 วิตามินบี3 วิตามินบี5 วิตามินบี6 วิตามินบี9
ภาวะที่ใช้มะรุมได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- การลดระดับน้ำตาลและไขมันในเลือด จากการทดลองให้สารสกัดจากใบมะรุม 150 มิลลิกรัม/กิโลกรัม แก่หนูที่เป็นเบาหวานนาน 5 สัปดาห์ สามารถลดระดับน้ำตาลในเลือด ลดระดับไขมันไตรกลีเซอไรด์ ลดระดับคอเลสเตอรอลชนิด LDL หรือไขมันไม่ดี รวมถึงเพิ่มระดับอินซูลินได้
- ต้านอนุมูลอิสระ จากการนำส่วนต่างๆ ของมะรุมมาสกัดด้วยนำเกลือและแอลกอฮอล์ พบว่ามีสารต้านอนุมูลอิสระจากทั้งใบและดอกมะรุม
- หอบหืด มีการศึกษาพบว่า ผงสกัดจากเมล็ดมะรุมปริมาณ 3 กรัมเป็นเวลานาน 3 สัปดาห์ สามารถลดอาการและความรุนแรงของโรคหอบหืดในผู้ใหญ่ได้
- ขับปัสสาวะ สารสกัดจากใบ ดอก เมล็ด และต้นมีฤทธิ์ขับปัสสาวะ
- ลดความดัน ในมะรุมมีสารไอโซไทโอไซยาเนต (Isothiocyanate) และ สารไนอะซิมินิน (Niaziminin) ที่ช่วยยับยั้งไม่ให้ความดันโลหิตสูงได้
- รักษาแผลในกระเพาะอาหาร สารสกัดจากใบมะรุมจำพวกฟีนอลและฟลาโวนอยด์ ช่วยลดการเกิดแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้ได้
- ต้านเชื้อแบคทีเรีย สารสกัดจากใบ ราก และ ต้น มีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย เชื้อราหลายชนิด
- ต้านการเกิดเนื้องอกและมะเร็ง มีหลายการศึกษาเกี่ยวกับการต้านมะเร็งในมะรุม เช่น สารสกัดจากใบและผลของมะรุมพบว่าสามารลดการโตของมะเร็งผิวหนังในหนู
โทษและข้อควรระวังของมะรุม
- หญิงตั้งครรภ์ไม่ควรรับประทานมากเกินไปเพราะจะทำให้เสี่ยงต่อการแท้งลูกได้สูง
- ผู้ป่วยโรคเกาต์ไม่ควรรับประทานมากเกินไปเพราะอาจก่อให้เกิดผลเสียได้
- ควรเลือกใบที่ไม่แก่หรือไม่อ่อนเกินไป รับประทานสดๆ และไม่ถูกความร้อนมากเกินไปเพื่อให้ได้ประโยชน์จากสารอาหารเต็มที่
- สำหรับผู้ที่รับประทานมะรุมต่อเนื่องเป็นเวลาควรตรวจการทำงานของตับ เนื่องจากผู้ป่วยบางรายที่ใช้มะรุมติดต่อกันเป็นระยะเวลานานพบเอนไซม์เพิ่มสูงขึ้น ดังนั้นควรใส่ใจกับข้อควรระวังเพื่อความปลอดภัยของตัวคุณด้วย
- มะรุมมีพิษที่เป็นอันตรายต่อผู้ป่วยโรคเลือดเพราะทำให้เม็ดเลือดแตกง่าย
ใบ ผล และเมล็ดของต้นมะรุมบริโภคเป็นอาหารได้อย่างปลอดภัยเมื่อรับประทานหรือใช้ในปริมาณที่เหมาะสม ควรเลี่ยงการบริโภครากและสารสกัดมะรุมในปริมาณมากเนื่องจากอาจมีสารพิษที่ทำให้เกิดอาการอัมพาตและเสียชีวิตได้ อย่างไรก็ตาม ณ ขณะนี้ยังไม่มีข้อมูลเรื่องความปลอดภัยในการใช้มะรุมในปริมาณที่ใช้กันในทางการแพทย์
คำเตือนและข้อควรระวังในการใช้มะรุม
สตรีมีครรภ์และแม่ที่ต้องให้นมบุตร การใช้ราก เปลือกไม้ หรือดอกมะรุมไม่ปลอดภัยหากคุณกำลังตั้งครรภ์อยู่ เนื่องจากสารเคมีอาจทำให้มดลูกบีบรัดและแท้งบุตรได้ อีกทั้ง ณ ขณะนี้ยังคงขาดแคลนข้อมูลที่น่าเชื่อถือเกี่ยวกับความปลอดภัยจากการใช้ส่วนอื่นๆ ของต้นมะรุมกับกลุ่มสตรีมีครรภ์ ดังนั้นคนในกลุ่มดังกล่าวควรเลี่ยงใช้มะรุมเพื่อความปลอดภัย และ ณ ขณะนี้ยังคงไม่มีข้อมูลพิสูจน์ว่ามะรุมมีความปลอดภัยต่อผู้ที่ต้องให้นมบุตร ดังนั้นเพื่อความปลอดภัยจึงควรเลี่ยงการบริโภคมะรุมขณะกำลังให้นมบุตร
ปริมาณการใช้มะรุมและการใช้ร่วมกับยาชนิดอื่น
ขณะนี้ยังไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับการส่งผลซึ่งกันและกันของมะรุมกับยาชนิดอื่น อีกทั้งขนาดยาที่เหมาะสมสำหรับมะรุมนั้นขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น อายุ สุขภาพ และภาวะสุขภาพอื่นๆ ของผู้ใช้ ซึ่ง ณ ขณะนี้ยังคงขาดแคลนข้อมูลทางวิทยาศาสตร์มาชี้ชัดปริมาณที่เหมาะสมของมะรุม ดังนั้นพึงจำไว้ว่าแม้จะเป็นผลิตภัณฑ์ที่ผลิตจากธรรมชาติก็ไม่จำเป็นต้องปลอดภัยทุกครั้ง พยายามปฏิบัติตามคำแนะนำบนฉลากยาและปรึกษากับเภสัชกร แพทย์ หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพท่านอื่นก่อนใช้มะรุมทุกครั้ง
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับมะรุม
โทษของมะรุมมีอะไรบ้าง ?
หากทานมะรุมในปริมาณมากเกินไปอาจทำให้เกิดอาการท้องเสีย หรือลดความดันโลหิตได้
สรรพคุณและโทษของใบมะรุม ?
ประโยชน์สำคัญของใบมะรุม คือ ลดน้ำตาลในเลือด, ต้านการอักเสบ, เสริมภูมิคุ้มกัน
โทษของใบมะรุม คือ หากทานมากเกินไปอาจทำให้ท้องเสียหรือมีปัญหากับการตั้งครรภ์
ยอดมะรุมทานได้ไหม ?
ยอดมะรุม สามารถรับประทานได้และมีคุณค่าทางโภชนาการสูง ไม่ว่าจะเป็นยอดอ่อน ใบ หรือดอก ล้วนเป็นส่วนที่นิยมนำมาประกอบอาหาร เช่น แกงส้มมะรุม หรือใส่ในซุป แต่ควรเลือกยอดที่อ่อนเพราะจะรับประทานง่ายและมีรสชาติดีกว่ายอดแก่
ยอดมะรุมกินดิบได้ไหม ?
ไม่ควรกินดิบ เนื่องจากอาจมีสารที่ทำให้เกิดการระคายเคืองในกระเพาะอาหาร
ดอกมะรุมกินได้ไหม ?
กินได้ โดยมีสรรพคุณในการบำรุงร่างกายและรักษาอาการอักเสบ
ข้อเสีย น้ำมันเมล็ดมะรุม คืออะไร ?
น้ำมันเมล็ดมะรุมอาจทำให้เกิดการระคายเคืองต่อผิวหนังหากใช้มากเกินไป และไม่ควรใช้กับคนที่แพ้
สรรพคุณของฝักมะรุม มีอะไรบ้าง ?
ฝักมะรุมช่วยลดคอเลสเตอรอล, ปรับสมดุลน้ำตาลในเลือด และช่วยลดความเสี่ยงโรคหัวใจ
ชามะรุมอันตรายไหม ?
ชามะรุมโดยทั่วไปปลอดภัย แต่ควรระวังการใช้ในผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น ความดันต่ำ
ใบมะรุมกินสดได้ไหม ?
ใบมะรุมสามารถกินสดได้ แต่ควรทานในปริมาณที่พอเหมาะ
