ยา Misoprostol ประโยชน์ วิธีใช้ ข้อควรระวัง

ยา มีโซโพรซอล (Mesoprostol) เป็นยาในกลุ่มที่ใช้เพื่อให้เกิดการคลอด ใช้เพื่อป้องกันและรักษาโรคแผลในกระเพาะอาหาร และใช้รักษาภาวะตกเลือดหลังคลอดเนื่องจากการหดตัวของมดลูกน้อย การใช้ยามีโซโพรซอลอาจก่อให้เกิดการแท้งได้เนื่องจากการยาทำให้เกิดการหดตัวของกล้ามเนื้อมดลูก ด้วยสาเหตุนี้เองจึงมีการนำยานี้ไปใช้ในการทำแท้งผิดกฎหมาย นอกจากนี้ยายังถูกจัดอยู่ใน category X ตามองค์การอาหารและยา สหรัฐอเมริกา คือ ไม่ให้ใช้ยานี้ในสตรีมีครรภ์ ยามีโซโพรซอลถูกค้นพบครั้งแรกในปีค.ศ. 1973 และอยู่ในบัญชียาหลักขององค์การอนามัยโลก

โรค และอาการที่เกี่ยวข้อง

ข้อบ่งใช้สำหรับแผลในกระเพาะอาหารแผลในลำไส้
ข้อบ่งใช้สำหรับป้องกันการเกิดแผลในกระเพาะอาหารจากการใช้ยากลุ่ม NSAID
ข้อบ่งใช้สำหรับเหนี่ยวนำให้เกิดการคลอด

กลไกการออกฤทธิ์ของยามีโซโพรซอล

กลไกการออกฤทธิ์ของยาคือ ไซโตเทค มีตัวยาสำคัญคือ มีโซโพรซอล (misoprostol) ซึ่งเป็นทั้งยาในกลุ่มที่ออกฤทธิ์ต่อมดลูก และกลุ่มยาลดกรด มีโซโพรซอลเป็นอะนาลอกสังเคราะห์ของพรอสตาแกลนดินสังเคราะห์ ชนิดอี 1 (synthetic prostaglandin E1) ฤทธิ์ในการลดกรด เนื่องมาจากมีโซโพรซอลสามารถปกป้องชั้นเยื่อเมือกในกระเพาะจากการถูกทำลายโดยกรด โดยเข้าไปยับยั้งการกระตุ้นการหลั่งกรดในเวลากลางคืน ลดปริมาณกรดที่หลั่งในกระเพาะ และเพิ่มการสร้างไบคาร์บอเนต (bicarbonate) และการหลั่งเมือกเพื่อปกป้องกระเพาะอาหาร มีโซโพรซอลยังเหนี่ยวนำการเกิดการหดตัวของกล้ามเนื้อเรียบที่บริเวณมดลูก และการคลายตัวของกล้ามเนื้อบริเวณปากมดลูก การใช้ยาในสตรีมีครรภ์จึงอาจทำให้เกิดการแท้งได้

ข้อบ่งใช้ของยา

ข้อบ่งใช้สำหรับแผลในกระเพาะอาหารแผลในลำไส้ ยาในรูปแบบยารับประทาน ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ 800 ไมโครกรัมต่อวัน แบ่งรับประทานสองถึงสี่ครั้ง เป็นเวลาอย่างน้อยสี่สัปดาห์ รับประทานต่อเนื่องแม้ว่าอาการจะดีขึ้น อาจใช้ยาต่อเนื่องได้ถึง 8 สัปดาห์ ข้อบ่งใช้สำหรับป้องกันการเกิดแผลในกระเพาะอาหารจากการใช้ยากลุ่ม NSAID ยาในรูปแบบยารับประทาน ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ 200 ไมโครกรัม วันละสองถึงสี่ครั้ง หากไม่สามารถทนต่อยาได้ ให้ลดขนาดยาเหลือ 100 ไมโครกรัมวันละสี่ครั้ง ข้อบ่งใช้สำหรับเหนี่ยวนำให้เกิดการคลอด ยาในรูปแบบชนิดเม็ดสอดช่องคลอด ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ยาสอดขนาด 200 ไมโครกรัม ให้นำยาสอดออกในเมื่ออยู่ในช่วงใกล้คลอด มีการหดรัดของช่องคลอดมากผิดปกติ ไม่สอดยาซ้ำถ้าหากยาหลุดออกจากช่องคลอด

ข้อปฏิบัติเมื่อลืมรับประทานยา

หากลืมรับประทานยาตามเวลาปกติที่รับประทาน ถ้าปกติรับประทาน 1 เม็ด ให้รับประทานยาทันทีที่นึกได้จำนวน 1 เม็ดโดยไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เม็ดแทนเม็ดที่ลืมรับประทาน ในกรณีลืมรับประทานยาใกล้กับเวลารับประทานถัดไป ให้รับประทานยาในมื้อถัดไปในขนาด 1 เม็ด โดยข้ามยาในมื้อที่ลืมไปและไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เม็ด

ข้อควรระวังของการใช้ยา

ห้ามใช้ยานี้ในสตรีมีครรภ์ รวมถึงยังไม่ได้รับการยืนยันผลการตั้งครรภ์ด้วยอัลตราซาวด์
ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของมดลูก
ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่ได้รับยาเหนี่ยวนำให้เกิดการคลอด
ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่มีภาวะเกี่ยวข้องกับอาการท้องเสีย เช่น Irritable bowel syndrome
ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคหัวใจและหลอดเลือด
ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่ภาวะความดันโลหิตต่ำอาจเป็นภาวะแทรกซ้อนที่ก่อให้เกิดอันตรายรุนแรง เช่น โรคหลอดเลือดสมอง โรคหลอดเลือดหัวใจ หรือโรคหลอดเลือดส่วนปลาย
ผู้ป่วยที่อยู่ในภาวะขาดน้ำอาจก่อให้เกิดอันตรายเมื่อใช้ยา
ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคไระวังการใช้ยานี้ในสตรีให้นมบุตร

ผลข้างเคียงอันไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา

ยานี้อาจก่อให้เกิดอาการอันไม่พึงประสงค์ ได้แก่ ท้องเสีย อาหารไม่ย่อย ท้องอืด ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน เกิดผื่น มึนงง ปวดศีรษะ เพิ่มการหดรัดของช่องคลอด เลือดออกบริเวณช่องคลอดผิดปกติ อาการอันไม่พึงประสงค์ที่เกิดขึ้นได้น้อย ได้แก่ ความดันโลหิตต่ำ อาการอันไม่พึงประสงค์ที่รุนแรง ได้แก่ เกิดการช็อกจากการติดเชื้อ

ข้อมูลการใช้ยา ในสตรีมีครรภ์และสตรีให้นมบุตร

สำหรับการใช้ยาในสตรีมีครรภ์ ตัวยาจัดอยู่ในกลุ่ม category X คือ ไม่แนะนำให้ใช้ยาในสตรีมีครรภ์เนื่องจากตัวยาสามารถก่อให้เกิดผลกระทบต่อทารกในครรภ์ได้ สำหรับสตรีให้นมบุตร ไม่แนะนำให้ให้นมบุตรระหว่างการรับประทานยา

ประเภทของยาตามองค์การอาหารและยา ประเทศไทย

ยาจัดอยู่ในกลุ่มยาอันตราย จำหน่ายเฉพาะในร้านขายยาแผนปัจจุบันที่มีเภสัชกรชั้นหนึ่งเป็นผู้จ่ายยาเท่านั้น

ข้อมูลการเก็บรักษายา

ควรเก็บที่อุณหภูมิต่ำกว่า 25 องศาเซลเซียส

สิ่งที่ควรแจ้งแพทย์ เภสัชกร และพยาบาลในการสั่งใช้ยา

แพทย์และเภสัชกรสามารถให้ข้อมูลการใช้ยาอย่างปลอดภัย ผู้ป่วยควรแจ้งข้อมูลเหล่านี้แก่แพทย์หรือเภสัชกรเพื่อประโยชน์ต่อผู้ป่วยและลดความเสี่ยงในการเกิดอันตรายจากการใช้ยา

แจ้งข้อมูลการใช้ยารักษาโรคประจำตัว ยาที่เพิ่งรับประทานก่อนหน้านี้ ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่รับประทาน (รวมถึงวิตามิน และสมุนไพร) ในกรณีมียาประจำตัวจำนวนมาก ให้พกยาเพื่อให้แพทย์หรือเภสัชกรช่วยตรวจสอบก่อนสั่งจ่ายยาใหม่ ไม่ให้เกิดอันตรกิริยาระหว่างยาที่จะได้รับใหม่และยาที่เดิมที่ผู้ป่วยใช้อยู่
แจ้งประวัติการแพ้ยา หรืออาการแพ้ที่เกิดขึ้นเมื่อใช้ยา ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร หรือแพ้อาหารชนิดใดอยู่ (เนื่องจากยาบางชนิดมีส่วนประกอบของไข่ขาว นม ยีสต์) อาการที่เกิดขึ้น เช่น อาการบวม เกิดผื่น หายใจลำบาก หรือให้นำบัตรแพ้ยา พกติดตัวและแสดงบัตรนี้แก่แพทย์และเภสัชกรก่อนเข้าใช้บริการสุขภาพทุกครั้ง
แจ้งข้อมูลในกรณีที่มีการตั้งครรภ์ หรือมีแผนที่จะตั้งครรภ์ หรือกำลังให้นมบุตร เนื่องจากยาบางชนิดส่งผลอันตรายต่อเด็กในครรภ์ หรือสามารถขับออกทางน้ำนมได้
แจ้งข้อมูลที่จะส่งผลต่อการรับประทานยา เช่น มีปัญหาการกลืนลำบาก มีปัญหาด้านการมองเห็นหรืออ่านฉลากยา วิธีการรับประทานยา เพื่อแพทย์หรือเภสัชกรจะได้ช่วยแก้ไขปัญหาได้อย่างถูกต้อง

เปรียบเทียบราคาแพ็กเกจตรวจสุขภาพ

บทความแนะนำ

ที่มาของข้อมูล

ขยาย

ปิด

Cytotec: Indications, Side Effects, Warnings. Drugs.com. (https://www.drugs.com/cdi/cytotec.html)
Cytotec (misoprostol) dosing, indications, interactions, adverse effects, and more. Medscape. (https://reference.medscape.com/drug/cytotec-misoprostol-341995)
Misoprostol (marketed as Cytotec) Information. U.S. Food and Drug Administration (FDA). (https://www.fda.gov/drugs/postmarket-drug-safety-information-patients-and-providers/misoprostol-marketed-cytotec-information)