ตกขาวที่เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม ทั้งกลิ่น รูปร่าง ปริมาณ และสี ต่างก็เป็นสัญญาณบ่งบอกถึงความผิดปกติของร่างกาย โดยหลายคนอาจจะเคยเจอตกขาวมามากผิดปกติ ตกขาวสีแปลกไป หรือตกขาวเป็นก้อนแป้ง มีสีขาวคล้ายแป้งเปียก บทความนี้จะมาเล่าให้ฟังกันว่าเกิดจากอะไร อันตรายหรือเปล่า และต้องรักษาไหม
สารบัญ
ตกขาวคืออะไร
ตกขาว (Discharge) คือของเหลวที่ร่างกายผู้หญิงสร้างขึ้นเองตามธรรมชาติ เพื่อสร้างความหล่อลื่นบริเวณช่องคลอดและปากมดลูก
ลักษณะทั่วไปของตกขาวจะเป็นมูกเหลวสีใสปนขาว ไม่มีกลิ่นคาว ไม่ระคายเคืองต่อผิว มีปริมาณวันละเล็กน้อย และจะมีมากขึ้นช่วงก่อนมีประจำเดือน หรือเรียกว่าช่วงไข่ตก
ตกขาวเป็นก้อนแป้งได้ยังไง
ตกขาวเป็นก้อนแป้ง (Thick discharge) คือตกขาวที่มีลักษณะเป็นก้อนเหนียว ๆ มีสีขาวเหมือนแป้งเปียก มักมีสาเหตุมาจากความผิดปกติของค่าความเป็นกรด-ด่าง (pH balance) บริเวณช่องคลอด โดยเกิดได้จากหลากหลายสาเหตุ เช่น
- การติดเชื้อแบคทีเรียหรือเชื้อรา
- ความอับชื้นบริเวณจุดซ่อนเร้น
- รอบประจำเดือน
ถึงจะดูน่าตกใจ แต่ตกขาวเป็นก้อนแป้งยังไม่ถือเป็นตกขาวที่ผิดปกติอย่างชัดเจน เพราะมีปัจจัยทางธรรมชาติของร่างกายผู้หญิงที่ทำให้เกิดตกขาวเป็นก้อนได้บ้างเป็นครั้งคราว โดยเฉพาะการมีประจำเดือน ซึ่งทำให้เกิดตกขาวเป็นก้อนได้ในช่วงก่อนไข่ตก
ส่วนใหญ่แล้ว ตกขาวเป็นก้อนแป้งมักจะเป็นตกขาวสีขาว คล้าย ๆ แป้งเปียก แต่ผู้หญิงบางคนก็อาจมีตกขาวลักษณะเป็นก้อน หรือมีตกขาวเป็นสีเขียว
สาเหตุของตกขาวเป็นก้อนแป้ง คล้ายแป้งเปียก
ตกขาวเป็นก้อนแป้งเกิดได้จากหลายสาเหตุ ทั้งการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย ความผิดปกติ หรือพฤติกรรมต่าง ๆ ได้แก่
การติดเชื้อแบคทีเรียหรือเชื้อรา
การติดเชื้อแบคทีเรียหรือเชื้อรา เช่น การติดเชื้อแคนดิดา อัลบิแคนส์ (Candida albicans) หรือเชื้อยีสต์ (Yeast) จะทำให้ตกขาวกลายเป็นก้อนสีขาว ก่อให้เกิดอาการแสบขัดช่องคลอดขณะปัสสาวะร่วมด้วย และยังอาจทำให้ตกขาวเปลี่ยนสีด้วย เช่น สีเขียวหรือสีเหลือง
ส่วนกลิ่นของตกขาวที่เป็นก้อน ถ้าติดเชื้อรามักจะไม่มีกลิ่น แต่ถ้าติดเชื้อแบคทีเรีย ก็มักจะมีกลิ่นคาวร่วมด้วย และตกขาวอาจเปลี่ยนเป็นสีเหลืองหรือสีเทาได้ในเวลาต่อมา
การติดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (Sexually Transmitted Diseases: STDs)
โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เช่น โรคหนองใน (Gonorrhea) การติดเชื้อพยาธิในช่องคลอด (Trichomoniasis) โรคซิฟิลิส (Syphilis) หรือโรคเริม (Genital herpes) ทำให้เกิดความผิดปกติร้ายแรงได้หลายอย่าง รวมถึงอาการตกขาวเป็นก้อนด้วย
ส่วนสาเหตุอื่น ๆ
- การรับประทานยาคุมกำเนิด มีส่วนทำให้ฮอร์โมนในร่างกายเปลี่ยนแปลงจนตกขาวมามากผิดปกติ หรือทำให้ตกขาวเป็นก้อนได้
- การตั้งครรภ์ นอกจากจะเป็นสัญญาณของช่วงไข่ตกแล้ว ตกขาวเป็นก้อนแป้งก็อาจเกิดขึ้นระหว่างตั้งครรภ์ได้ โดยเป็นผลมาจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน รวมถึงระบบไหลเวียนเลือดบริเวณผนังช่องคลอดที่เปลี่ยนไป
- โรคประจำตัว เช่น โรคเบาหวาน โรคมะเร็งปากมดลูก
- การใช้ยาบางชนิด เช่น ยาฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ยาสเตียรอยด์
ในบางครั้งอาจพบอาการอื่น ๆ ร่วมได้ด้วย ขึ้นอยู่กับสาเหตุที่ทำให้เกิดตกขาวเป็นก้อน เช่น
- ปวดท้องน้อย
- ตกขาวมีกลิ่นเหม็นคาว
- รู้สึกแสบร้อนบริเวณช่องคลอด
- ช่องคลอดอักเสบ
- คันและระคายเคืองช่องคลอดบ่อยกว่าปกติ
- ช่องคลอดบวม
- รู้สึกเจ็บช่องคลอดขณะมีเพศสัมพันธ์หรือขณะปัสสาวะ
- ปากมดลูกอักเสบ
วิธีดูแลและรักษาอาการตกขาวเป็นก้อนแป้ง
การรักษาตกขาวเป็นก้อนแป้งจะดูตามสาเหตุที่ทำให้เกิด ซึ่งวิธีการรักษาอาจไม่ยุ่งยากหรือซับซ้อน ขึ้นอยู่กับการวินิจฉัยของแพทย์ เช่น
- หมั่นทำความสะอาดช่องคลอด โดยใช้สบู่ที่อ่อนโยนต่อผิว
- หลีกเลี่ยงการใช้สเปรย์หรือผลิตภัณฑ์ที่มีน้ำหอมบริเวณจุดซ่อนเร้นชั่วคราว เพราะสารเคมีบางอย่างจะยิ่งทำให้ผิวช่องคลอดระคายเคืองกว่าเดิม
- ใส่กางเกงชั้นในสบาย ๆ ไม่รัด ไม่เปียกชื้น และระบายอากาศได้ดี
- ขณะมีประจำเดือนควรเปลี่ยนผ้าอนามัยบ่อย ๆ เพื่อป้องกันการเกิดความอับชื้นจนเกิดการสะสมของแบคทีเรียหรือเชื้อโรค
- หลังจากทำธุระส่วนตัวเสร็จแล้ว ให้หลีกเลี่ยงการใช้สายชำระฉีดล้างช่องคลอด แต่เปลี่ยนมาทำความสะอาดด้วยกระดาษชำระจากด้านหน้าไปด้านหลังแทน เพื่อป้องกันไม่ให้ติดเชื้อเพิ่ม
- ให้คู่นอนใส่ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์
- หลีกเลี่ยงการใช้เซ็กส์ทอยหรืออุปกรณ์เสริมสำหรับการมีเพศสัมพันธ์ เพื่อไม่ให้ช่องคลอดบาดเจ็บหรือระคายเคือง
นอกจากนี้ ถ้ามีโรคประจำตัวอื่น ๆ ที่อาจส่งผลให้ตกขาวเป็นก้อนแป้งได้ ก็ต้องหมั่นไปตรวจสุขภาพและคอยสังเกตอาการของโรคนั้นอย่างสม่ำเสมอ เช่น ตรวจโรคเบาหวาน ตรวจโรคมะเร็งปากมดลูก เพื่อรับคำแนะนำในการดูแลตัวเองอย่างถูกต้องจากแพทย์ และป้องกันการเกิดตกขาวเป็นก้อนได้
อย่างไรก็ตาม ถ้าลองทำตามวิธีข้างต้นแล้วยังมีตกขาวเป็นก้อนแป้งเหมือนเดิมและรู้สึกเจ็บช่องคลอด แสบคัน หรือมีอาการรุนแรงอื่น ๆ เพิ่มเติม เช่น ประจำเดือนมาไม่ปกติ มีเลือดไหลออกจากช่องคลอด ควรไปพบแพทย์ เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาให้ทันท่วงที
ตกขาวเป็นก้อนแป้งหรือเหมือนแป้งเปียก เป็นหนึ่งในสัญญาณที่บ่งบอกว่าสุขอนามัยของระบบสืบพันธุ์กำลังผิดปกติ โดยส่วนมากมักเกี่ยวข้องกับการติดเชื้อ จึงควรรีบหาทางรักษาตั้งแต่ช่วงเริ่มต้น เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดความผิดปกติที่รุนแรงกว่าเดิม
ตรวจสอบความถูกต้องโดย พญ. วรรณวนัช เสถียรธรรมมณี
