ทำไมวัยทองเสี่ยงโรคกระดูกพรุนกว่าวัยอื่น รู้สาเหตุและวิธีป้องกัน

หลายคนพอจะทราบดีว่าโรคกระดูกพรุน (Osteoporosis) เป็นปัญหาสุขภาพพบบ่อยในกลุ่มผู้สูงอายุและผู้หญิงวัยทอง เหตุใดถึงเป็นเช่นนั้น สาเหตุมาจากแค่อายุจริง ๆ หรอ แก่ตัวไปจะเลี่ยงการเกิดโรคกระดูกพรุนได้มากน้อยแค่ไหน บทความนี้ มีคำตอบมาฝาก 

โรคกระดูกพรุน คืออะไร

โรคกระดูกพรุนเป็นภาวะที่กระดูกสูญเสียความหนาแน่นและความแข็งแรง ทำให้กระดูกบางลง จากเดิมที่ด้านในกระดูกมีลักษณะคล้ายกับฟองน้ำที่มีรูพรุนถี่ ๆ หากเป็นโรคกระดูกพรุน กระดูกจะคล้ายกับฟองน้ำที่มีรูพรุนกว้างกว่าปกติ

ร่างกายของเรามีกระบวนการสร้างและสลายเนื้อกระดูกอยู่ตลอดเวลา เมื่ออายุมากขึ้น การสร้างกระดูกใหม่จะช้าลง แต่การสลายกระดูกยังเกิดขึ้นต่อเนื่อง โดยเฉพาะช่วงวัยทอง ไปจนถึงวัยสูงอายุ การทำงานที่ไม่สมดุลของเซลล์กระดูก ส่งผลให้เกิดโรคกระดูกพรุนขึ้น

โรคกระดูกพรุนระยะแรกมักไม่แสดงอาการ พอกระดูกอ่อนแอมาก การหกล้ม การกระแทกเพียงเบา ๆ หรือแม้แต่การไอก็อาจทำให้กระดูกร้าวหรือหักได้เลย ซึ่งเสี่ยงต่อปัญหาอื่นตามมา และส่งผลต่อคุณภาพชีวิตได้ด้วย

ทำไมคนวัยทองเสี่ยงต่อโรคกระดูกพรุน โดยเฉพาะผู้หญิง

ความเสี่ยงของโรคกระดูกพรุนมักเพิ่มขึ้นตามอายุ ผู้หญิงที่เข้าสู่วัยทองหรือวัยหมดประจำเดือน อายุเฉลี่ยที่ 50 ปี เป็นช่วงที่ฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลงอย่างรวดเร็ว ซึ่งฮอร์โมนชนิดนี้เกี่ยวข้องกับความแข็งแรงของกระดูก เมื่อร่างกายสร้างฮอร์โมนนี้น้อยลง ส่งผลให้สูญเสียมวลกระดูกเร็วขึ้น

สำหรับผู้ชายเอง ฮอร์โมนเพศชายหรือเทสโทสเตอโรนจะค่อย ๆ ลดลง ต่างจากผู้หญิงลดลงอย่างรวดเร็ว เป็นเหตุผลว่าทำไมผู้หญิงถึงเสี่ยงต่อโรคกระดูกพรุนได้มาก และเร็วกว่าผู้ชาย

นอกจากเรื่องของฮอร์โมนที่ลดลงจากวัยทองแล้ว ปัจจัยอื่นก็ส่งผลได้เช่นเดียวกัน

• การดูดซึมสารอาหารลดลง โดยเฉพาะแคลเซียม และวิตามินดีที่เกี่ยวข้องกับกระดูก
• มวลกล้ามเนื้อที่สัมพันธ์กับการสร้างมวลกระดูกลดลง
• การเคลื่อนไหวที่น้อยลงจากอายุ
• การสูบบุหรี่ และดื่มแอลกอฮอล์
• คนที่สมาชิกในครอบครัวเป็นโรคกระดูกพรุนจะมีความเสี่ยงสูงกว่าคนทั่วไป
• การใช้ยา และโรคบางชนิด เช่น โรคข้ออักเสบ โรคไต โรคมะเร็ง การใช้ยาสเตียรอยด์ และยากันชัก

4 วิธีป้องกันโรคกระดูกพรุนก่อนสาย

เราไม่สามารถเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงสำคัญของโรคกระดูกพรุนได้ อย่างอายุที่เพิ่มมากขึ้น หรือการเข้าสู่วัยทองได้ แต่การดูแลตัวเองและลดปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ ของโรค เป็นสิ่งที่ทุกคนทำได้ทุกวัน ดังนี้ 

เพิ่มสัดส่วนของอาหารที่มีประโยชน์ต่อกระดูก

อาหารที่ช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงของกระดูกมีหลายอย่าง สามารถหาซื้อ หารับประทานได้ทั่วไป โดยเฉพาะอาหารกลุ่มแคลเซียมและวิตามินดีสูง

• อาหารที่มีแคลเซียมสูง เช่น นม ผลิตภัณฑ์จากนม ถั่ว เต้าหู้ 
• อาหารที่อุดมด้วยวิตามินดี เช่น ปลาทะเล ไข่แดง เห็ด เครื่องใน เนื้อสัตว์
• อาหารที่มีประโยชน์กลุ่มอื่น โดยเฉพาะผักและผลไม้ที่อุดมด้วยวิตามิน และแร่ธาตุ 

ออกกำลังกายอย่างเหมาะสม และสม่ำเสมอ

การออกกำลังกายมีส่วนสำคัญในการสร้างมวลกล้ามเนื้อที่สัมพันธ์กับการสร้างมวลกระดูก การออกกำลังกายบางประเภทยังช่วยเสริมสร้างและรักษามวลกระดูกได้ดีขึ้น แม้คนวัยทองที่เริ่มสูญเสียมวลกระดูกแล้วก็ตาม เช่น 

• การออกกำลังกายแบบมีแรงกระแทก เช่น การเดิน การวิ่งเหยาะ ๆ
• การออกกำลังกายเสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ยกเวท บอดี้เวท
• การฝึกการทรงตัว เพื่อป้องกันการหกล้ม

แพทย์จะแนะนำให้ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ อย่างน้อย 30 นาทีต่อวัน 3–5 วัน/สัปดาห์ หากคุณมีโรคประจำตัว ควรปรึกษาแพทย์ถึงวิธีออกกำลังกายอย่างเหมาะสม

ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเสี่ยงโรคกระดูกพรุน

นอกจากการเสริมในส่วนที่ร่างกายขาดแล้ว ควรตัดความเสี่ยงที่จะทำให้เกิดโรคกระดูกพรุนด้วย เช่น เลิกสูบบุหรี่ ลดหรืองดการดื่มแอลกอฮอล์ ดื่มคาเฟอีนไม่มากเกินไป รักษาน้ำหนักตัวให้เหมาะสม เพราะน้ำหนักมากและน้ำหนักน้อยเกินไปส่งผลต่อสุขภาพกระดูก

การตรวจสุขภาพกระดูกตามเกณฑ์

การตรวจสุขภาพกระดูกหรือการตรวจความหนาแน่นของมวลกระดูก เป็นสิ่งที่หลายคนมองข้าม หรืออาจไม่รู้ว่ามีการตรวจแบบนี้อยู่ การตรวจจะช่วยให้ทราบความเสี่ยงของโรคกระดูกพรุน เพื่อหาทางชะลอหรือป้องกันไม่ให้เสื่อมไปมากกว่าเดิม โดยเฉพาะคนที่มีความเสี่ยงของโรคสูง

การดูแลสุขภาพเป็นอย่างดี ทั้งกาย ใจ และกระดูกเป็นสิ่งที่ทำได้ทันที หากไม่รู้จะเริ่มต้นอย่างไร สามารถไปปรึกษาแพทย์ เพื่อวางแผนการดูแลสุขภาพ ร่วมกับการตรวจหาความเสี่ยงโรคกระดูกพรุนอย่างเหมาะสม

แม้คำว่าวัยทองจะให้ความรู้สึกถึงอายุที่เพิ่มมากขึ้น แต่นั่นไม่ได้หมายความว่าเราจะต้องอ่อนแอ หรือสุขภาพถดถอยเสมอไป โรคกระดูกพรุน รู้ทันป้องกันได้ เช็กแพ็กเกจตรวจโรคกระดูกพรุนพร้อมรักษา ในราคาสบายกระเป๋าได้ที่ HDmall.co.th