อาการลิ้นเป็นฝ้าขาว เป็นอาการที่กวนใจหลายคน เพราะบางทีก็ไม่รู้สึกผิดปกติ แต่บางครั้งก็มีอาการแทรกซ้อนอย่างอื่นร่วมด้วย เป็นโรคอะไรไหม มีวิธีแก้ไขและรักษาอย่างไร
สารบัญ
ลิ้นเป็นฝ้าขาว เจ็บคอ
มีอาการเจ็บคอเวลาพูด แล้วก็เวลากลืนน้ำลาย ลิ้นเป็นฝ้าขาวๆ บางทีก็จะเจ็บๆ มีสเลดบางที ?
จากรูปที่ส่งให้หมอดู อาการเจ็บคอดูเหมือนการอักเสบของคอจากการติดเชื้อไวรัสทั่วไปซึ่งโดยทั่วไปก็มักจะสามารถหายเองสนิทได้ภายใน 1 สัปดาห์ครับ
หมอแนะนำว่าในเบื้องต้นนั้นควรดื่มน้ำอุ่นให้มากๆ และนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอและรอสังเกตอาการดู แต่ถ้าหากอาการไม่มีแนวโน้มที่จะดีขึ้นใน 2-3 วัน มีไข้สูง หรือเริ่มมีจุดหนองขึ้นมาที่คอก็ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจประเมินอาการและให้การรักษาเพิ่มเติมครับ
ตอบโดย นพ. กันตณัฏฐ์ อยู่ตรีรักษ์
ลิ้นเป็นฝ้าขาว แปรงฟันแล้วจางลงแต่ไม่หาย
ผมมีฝ้าขาวที่ลิ้นมาเป็นเวลานานมากแล้วครับ ตื่นนอนมาก็เป็นพอแปรงลิ้นเสร็จก็จางลงแต่พอระหว่างวันก็เป็นอีก ไม่เคยมีเพศสัมพันธ์ครับ เพศชาย อายุ 18 ปี ครับ สุขภาพปกติแข็งแรงไม่มีโรคประจำตัวครับ
กรณีของลิ้นเป็นฝ้าขาวหรือ white tongue นั้น สามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุคะ โดยอาจจะเกิดการอักเสบของช่องปากหรือลิ้น จากการที่มีปัจจัยดังต่อไปนี้
- มีการดูแลความสะอาดของช่องปากได้ไม่ดีหรือไม่ถูกต้อง
- ร่างกายขาดสารน้ำ
- สูบบุหรี่
- ดื่มเหล้า
- มีการอักเสบของลิ้นจากการขูดของลิ้นกับฟันหรือเหล็กดัดฟันเป็นต้น
นอกจากปัจจัยเหล่านี้ยังเกิดจากโรคต่างๆดังนี้
- การติดเชื้อรา หรือ oral thrush ลักษณะจะเป็นขุยหรือคราบลักษณะคล้ายนมอยู่บริเวรลิ้น
- leukoplakia เป็นคราบสีขาวที่ลิ้นมีหลายชนิดซึ่งเกิดจากการอักเสบของลิ้นจากการสูบบุหรี่เป็นต้นแต่บางชนิดสัมพันธ์กับการเกิดมะเร็งในผู้ป่วย HIV
- geographic tongue หรือลิ้นลายแผนที่ คือลิ้นมีการอักเสบทำให้มีลักษณะของลิ้นเปลี่ยนแปลงไปลักษณะคล้ายแผนที่ซึ่งไม่ก่อเกิดอันตรายๆใดค่ะ
- มะเร็งลิ้น
- มะเร็งช่องปาก
ดังนั้น แนะนำหากกังวลให้ไปพบแพทย์เพื่อดูว่าลักษณะของฝ้าขาวเข้าได้กับโรคอะไรและการรักษาให้ตรงจุดค่ะ
ตอบโดย พญ. พิศุทธิกาญจญ์ รังคกูลนุวัฒน์
ลิ้นเป็นฝ้าขาว ใช้ยาอะไร
ลิ้นเป็นฝ้าขาวใช้ยาอะไรป้ายคะ ?
ป้ายด้วยยาน้ำเจนเชียนไวโอเลต วันละ 2-3 ครั้งค่ะ และถ้าไม่ดีขึ้นใน1อาทิตย์ หรือเป็นๆ หายๆ บ่อย มีไข้เรื้อรัง หรือน้ำหนักลด ควรไปหาหมอค่ะ
ตอบโดย พญ. นิชดา พงษ์ธัญญกรณ์
ลิ้นเป็นฝ้า ต่างจากลิ้นเป็นขนขาว
ลิ้นเป็นฝ้า กับลิ้นเป็นขนขาวแตกต่างกันยังไงหรือไม่ ถ้าเราทานอาหารร้อนแล้วลิ้นพองจะทำให้เกิดขนขาวได้ไหม ?
- ลิ้นเป็นฝ้า หมายถึงการมีเชื้อราสะสมบนลิ้น เกิดจาก ภูมิคุ้มกันบกพร่อง เบาหวาน การทานยากดภูมิ ปากแห้งในผู้สูงอายุ มักเป็นทั้งปาก เช่น มีบนเพดานปากด้วย
- ลิ้นมีลักษณะคล้ายขนสีขาว เกิดจากการดูแลความสะอาดในช่องปากไม่ดี ไม่ใช่ขนจริง แต่เป็นตุ่มรับรสที่ยื่นยาวขึ้น
การทานอาหารร้อน ไม่ได้ทำให้เกิดลิ้นเป็นเชื้อราหรือลักษณะขนแต่อย่างใด แต่อาจทำให้เกิดอาการแสบ หรือเป็นแผลได้ และสามารถหายได้เอง
ตอบโดย ทพญ. สิริพัชร ชำนาญเวช
ลิ้นสีขาว ปกติไหม
สอบถามลิ้นแบบนี้เป็นอะไรไหม หรือว่าเป็นฝ้าขาว ปกติดีไหม ?
จากรูปที่ส่งมา ไม่เป็นฝ้าค่ะ ฝ้าคือเชื้อรา จะเป็นครีมข้นสีขาว เช็ดออกแล้วจะต้องผิวลิ้นแดงและเจ็บแสบ
ของคนไข้เป็นคราบแบคทีเรีย ที่เกิดจากการดูแลความสะอาดของช่องปากค่ะ ทุกคนจะมีแบคทีเรียเพิ่มจำนวนและสร้างแผ่นคราบแบคทีเรียสะสมทุกๆวัน ต้องแปรงและใช้ที่ขูดลิ้นทำความสะอาดค่ะ
บนผิวลิ้นจะมีต่อมรับรสมากมาย ถ้าคราบแบคทีเรียหนา ต่อมก็จะยาวขึ้น แสดงถึงการดูแลความสะอาดที่ไม่ดีได้ค่ะ
ตุ่มรับรสถ้าไม่แปรงลิ้นให้สะอาด ตุ่มจะยาวขึ้นเรียกว่า white hairy tongue ดูคล้ายขนแต่ไม่ใช่ขนค่ะ เป็นตุ่มรับรสนั่นเอง
หากคนไข้กังวลโรคอื่นใด สามารถไปตรวจโรคนั้นๆได้เลย
ตอบโดย ทพญ. สิริพัชร ชำนาญเวช
ลิ้นเป็นฝ้าขาว 10 ปี
มีเรื่องกังวลใจค่ะ 1. ลิ้นเป็นฝ้าขาว มีวงขาวๆขึ้นตามลิ้น ลิ้นมีรอยแตกและเจ็บแต่ไม่มากค่ะ สามารถทานอาหารได้ปกติ เป็นมานานมากแล้ว 10 กว่าปีได้แล้วค่ะ เวลาไปทำฟันหมอก็ไม่ได้ทักหรือถามก็เลยคิดว่าเป็นเรื่องปกติ แต่วันนี้มีหมอทักและตกใจ เลยให้ยารักษาเชื้อราในปากมาลองหยดดูค่ะ แบบนี้จะเป็นอะไรมากไหมคะ 2. มีติ่งเนื้อเล็กๆ ขึ้นมาติดกับลิ้นไก่ ทำให้รู้สึกระคายเคืองเหมือนมีอะไรติดอยู่ตลอด เคยเป็นครั้งหนึ่งแต่หายๆไปเองค่ะ แต่กลับมาเป็นอีก ?
จากรูปที่ส่งให้หมอดู หมอขอแยกเป็น 3 ส่วนนะครับ
- รอยฝ้าขาวกลางลิ้นนั้น ปกติดีครับ
- รอยขาวที่เป็นวงอยู่ข้างลิ้นนอกจากเชื้อราแล้ว ก็อาจเกิดจากการมีแผลจากการเสียดสีมาก่อนหน้านี้ หรือจากการติดเชื้ออื่นๆได้อีก ถ้าหากใช้ยาฆ่าเชื้อราไปแล้วยังไม่ดีขึ้นก็ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจประเมินอาการเพิ่มเติมครับ
- ตุ่มที่อยู่ที่บริเวณลิ้นไก่อาจเป็นถุงน้ำที่เจริญขึ้นมาผิดปกติได้ และก็อาจต้องใช้การผ่าตัดในการรักษาครับ ในส่วนนี้หมอแนะนำให้ไปพบแพทย์หู คอ จมูกเพื่อตรวจประเมินอาการเพิ่มเติมครับ
ตอบโดย นพ. กันตณัฏฐ์ อยู่ตรีรักษ์
คำถามสุขภาพที่พบบ่อย