ความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับเต้านมของเราตอนนี้ คือสัญญาณเตือนมะเร็งเต้านมหรือเปล่านะ หรือถ้ายังไม่เกิดความผิดปกติแต่เพื่อป้องกันไว้ก่อน
สัญญาณเตือนมะเร็งเต้านม
เต้านมของเราไม่ว่าหญิงหรือชายสามารถเกิดการเปลี่ยนแปลงได้เสมอ การสังเกตอยู่เป็นประจำจะทำให้เท่าทันการเกิดมะเร็งเต้านมได้ เพื่อการรักษาที่ทันท่วงที โดยสังเกตสัญญาณเบื้องต้นดังนี้
สัญญาณที่ 1: คลำพบก้อนเนื้อบริเวณเต้านมหรือรักแร้
ก้อนเนื้อที่คลำพบอาจกดแล้วเจ็บหรือไม่เจ็บก็ได้ โดยก้อนที่พบในเต้านมอาจเป็นได้ทั้งซีสต์ เนื้องอกที่ไม่ใช่เนื้อร้าย และก้อนมะเร็ง โดยเฉพาะก้อนที่กดแล้วไม่เจ็บ ส่วนใหญ่จะอยู่ในกลุ่มเนื้องอกและมะเร็ง
สัญญาณที่ 2: เต้านมหรือหัวนมมีขนาดหรือรูปร่างเปลี่ยนไป
โดยปกติเต้านมทั้งสองข้างมักมีขนาดและรูปร่างที่แตกต่างกันบ้างอยู่แล้ว แต่ถ้าสังเกตุอย่างสม่ำเสมอและพบความผิดปกติ เช่น เต้านมบวม รวมถึงหัวนม ที่เซลล์มะเร็งอาจส่งผลให้หัวนมมีลักษณะเปลี่ยนไป หัวนมที่เคยปกติกลายเป็นหัวนมบอดที่พลิกกลับเข้าด้านใน อาจเกิดจากมีก้อนเนื้อมะเร็งใต้หัวนม ที่ลุกลามไปที่ท่อน้ำนมและดึงรั้งหัวนมให้บุ๋มลง
สัญญาณที่ 3: ผิวหนังที่เต้านมหรือหัวนมมีการเปลี่ยนแปลง
เซลล์มะเร็งสามารถทำให้เกิดการอักเสบ ทำให้ผิวหนังบริเวณเต้านมหรือหัวนมเปลี่ยนแปลง เช่น ผิวหนังตกสะเก็ด ผิวหนังส่วนใดส่วนหนึ่งของเต้านมหนาขึ้น มีรอยแดง ม่วง หรือฟ้า โดยไม่ได้รับบาดเจ็บที่เต้านมมาก่อน มีผื่นคันเรื้อรังเกิดขึ้นที่หัวนมหรือบริเวณส่วนใหญ่ของเต้านม หรือแม้กระทั่งหากเพิ่งได้รับบาดเจ็บที่เต้านมมาแต่การเปลี่ยนสีบนผิวเต้านมยังไม่หายก็ตาม
สัญญาณที่ 4: มีรอยบุ๋มคล้ายลักยิ้มบนเต้านม
มีรอยบวมหนาเหมือนเปลือกส้ม รวมถึงสีหรือผิวหนังบริเวณลานหัวนมเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม เซลล์มะเร็งอาจทำให้เกิดการบวมจนผิวหนังบุ๋มลงเป็นคล้ายรอยลักยิ้ม และเมื่อสัมผัสดูจะรู้สึกคล้ายกับผิวส้ม
สัญญาณที่ 5: มีของเหลวไหลออกจากหัวนม
ถ้าบีบหัวนมเบาๆ แล้วมีน้ำเหลืองหรือของเหลวไหลออกมา ไม่ว่าจะเป็นของเหลวข้นหรือใส สีใส สีขุ่น จนถึงสีเหลือง เขียว หรือแดง กรณีที่อยู่ในช่วงให้นมลูกอาจเป็นเรื่องปกติที่จะมีน้ำนมไหลออกมา แต่ควรสังเกตด้วยว่ามีของเหลวอื่นๆ ไหลออกมาปะปนด้วยหรือไม่
สัญญาณที่ 6: รู้สึกเจ็บผิดปกติที่เต้านมหรือหัวนม
ถ้ารู้สึกเต้านมโดยที่ไม่ใช่ช่วงมีประจำเดือน ผิวหนังรอบๆ เต้านมมีอาการบวม แดง อักเสบ หรือกระทั่งรู้สึกไม่ค่อยสบายที่เต้านนม และอาจเป็นอาการแสบร้อนสำหรับบางคน
ระยะของมะเร็งเต้านม
ปัจจุบัน มะเร็งเต้านมที่ตรวจพบมี 5 ระยะ ได้แก่
- ระยะที่ 0 (Ductal Carcinoma In Situ: DCIS) ปัจจุบันจะรวมระยะนี้เข้าไปด้วย เพราะผู้หญิงเข้าตรวจสุขภาพมากขึ้น ทำให้พบระยะที่เซลล์มะเร็งเพิ่งก่อตัวแต่ยังไม่ลุกลาม สามารถผ่าตัดเอาออกไปได้ และมีโอกาสหายขาดสูง
- ระยะที่ 1 เซลล์มะเร็งมักอยู่ที่ท่อน้ำนมที่เชื่อมระหว่างต่อมน้ำนมและหัวนม แต่ยังไม่ลุกลามเข้าต่อมน้ำเหลืองและอวัยวะอื่นๆ ก้อนมะเร็งมีขนาดไม่เกิน 2 เซนติเมตร หากตรวจพบแล้วผ่าตัดออกได้ จะมีโอกาสหายค่อนข้างสูง
- ระยะที่ 2 ก้อนมะเร็งมีขนาด 2-5 เซนติเมตร สามารถคลำเจอได้แล้ว แต่บางครั้งก็อาจยังไม่ปรากฏในเต้านม แต่เริ่มแพร่กระจายไปถึงต่อมน้ำเหลืองบริเวณรักแร้และบริเวณใกล้เคียง
- ระยะที่ 3 ก้อนมะเร็งมีขนาดใหญ่เกิน 5 เซนติเมตร ได้ลุกลามเข้าสู่ต่อมน้ำเหลืองบริเวณรักแร้จำนวนมากขึ้นกว่าระยะที่ 2 และกระจายไปยังบริเวณใกล้เคียง
- ระยะที่ 4 มะเร็งได้แพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นๆ เช่น ปอด กระดูก ตับ สมอง อาจไปตามกระแสเลือด น้ำเหลือง เป็นระยะร้ายแรงและอาจทำให้เสียชีวิตได้
ทำอย่างไรเมื่อพบอาการผิดปกติ?
หากพบความเปลี่ยนแปลงของเต้านมแล้วอย่าเพิ่งตกใจ ยังมีอีกหลายปัจจัยเสี่ยงที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงนั้น ทั้งอายุ การเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมน ประจำเดือน อุบัติเหตุ รวมถึงพฤติกรรมและลักษณะการใช้ชีวิตด้วย เพื่อความแน่ใจจึงควรให้แพทย์ประเมินอาการ ตรวจเต้านม และให้คำแนะนำเพิ่มเติม เพื่อการดูแลรักษาที่ถูกต้องและเหมาะสมต่อไป