ตกขาว (Leukorrhea หรือ Vaginal Discharge) คือ สารคัดหลั่งที่ถูกขับออกจากปากมดลูกไปยังช่องคลอด เพื่อสร้างความชุ่มชื้นให้บริเวณช่องคลอด นอกจากนี้ยังช่วยป้องกันการติดเชื้อโรค ตกขาวปกติมีลักษณะเมือกเหลว ปกติตกขาวจะมีสีขาวหรือใส และไม่มีกลิ่นเหม็น
สารบัญ
สาเหตุที่ตกขาวสีผิดปกติ
ตกขาวที่ผิดปกติจะมีสีต่างๆ ได้แก่ ตกขาวสีน้ำตาลเข้ม ตกขาวสีขาวขุ่นคล้ายแป้งเปียก สีเหลือง สีเขียว หรืออาจมีมูกเลือด มีฟอง หรือมีกลิ่นเหม็นมาก โดยเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น
- ติดเชื้อจากการมีเพศสัมพันธ์ เช่น เชื้อแบคทีเรีย เชื้อไวรัส เชื้อรา พยาธิ
- การแพ้สารเคมีจากผ้าอนามัย หรือมีสิ่งแปลกปลอมเข้าไปในช่องคลอดและปากมดลูก
- ปัญหาเรื่องการรักษาความสะอาด
ตกขาวสีน้ำตาลเข้มหลังมีประจำเดือนอันตรายไหม
โดยทั่วไปตกขาวสีน้ำตาลเข้มหลังมีประจำเดือนมักไม่เป็นอันตราย แต่หากเป็นหลายครั้ง และมีอาการผิดปกติอย่างอื่นร่วม เช่น มีเลือดออกกะปริดกะปรอย คันในช่องคลอด มีกลิ่นเหม็น ปวดท้องร่วมด้วยหรือไม่ก็ได้ แนะนำให้ไปพบแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัย
เนื่องจากการมีตกขาวสีน้ำตาลเข้มเกิดได้จากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็นการทำงานผิดปกติ บางครั้งตกขาวสีน้ำตาลอาจเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา รวมถึงอาจเกิดจากความไม่สมดุลของฮอร์โมนในร่างกายทั้งก่อน และหลังมีประจำเดือน
แต่หากเกิดตกขาวสีน้ำตาลเข้มหลังมีประจำเดือน สาเหตุส่วนมากมักจะมาจากผนังมดลูกลอกตัวช้า หรือลอกออกมาเป็นประจำเดือนไม่หมด ทำให้กลายเป็นตกขาวสีน้ำตาลภายหลังจากมีประจำเดือนไปแล้ว
แพทย์ให้คุณเข้ารับการตรวจภายในเพื่อเก็บตัวอย่างตกขาวไปตรวจเพิ่มเติมต่อไป หรืออาจใช้วิธีการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก (Pap Test) ในกรณีที่สงสัยว่าอาจป่วยเป็นมะเร็งปากมดลูก หรือมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก เพื่อทำการรักษาที่ถูกต้องต่อไป
ตกขาวสีน้ำตาลหลังมีเพศสัมพันธ์เกิดจากอะไร?
หากหลังมีเพศสัมพันธ์แล้วมีตกขาวสีน้ำตาลเข้มออกมา อาจเกิดจากการบาดเจ็บ เช่น
- ช่องคลอดมีบาดแผลจนเลือดออก
- อาจเกิดจากมีติ่งเนื้อหรือก้อนเนื้อที่ปากมดลูก
- มีแผลที่ช่องหลอด
- การติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์
ทั้งนี้หากอาการตกขาวมีความผิดปกติและอาการรุนแรงมากขึ้น ควรไปพบสูตินรีแพทย์เพื่อรับการซักประวัติ ตรวจร่างกาย และตรวจภายในเพื่อการวินิจฉัยที่ถูกต้อง
ตกขาวสีน้ำตาลเข้มหลังคลอดเกิดจากอะไร?
ช่วงหลังคลอด คุณแม่จะมีน้ำคาวปลาขับออกมาจากแผลภายในมดลูก ลักษณะปกติเป็นเลือดปนน้ำเหลือง กลิ่นไม่เหม็นเน่า มี 3 ระยะ คือ
- ระยะ 1-3 วันแรกหลังคลอด น้ำคาวปลาจะมีลักษณะสีแดงคล้ำและข้น
- ระยะ 4-14 วันหลังคลอด สีน้ำคาวปลาจะค่อยๆ จางลงเป็นสีน้ำตาล คล้ายสีน้ำล้างเนื้อ
- ตั้งแต่ 14-6 สัปดาห์หลังคลอด น้ำคาวปลาจะค่อยๆ เปลี่ยนเป็นสีขาว
หลังจากที่ร่างกายขับน้ำคาวปลาหมดแล้ว ภายในช่องคลอดจะมีการเริ่มสร้างตกขาวขึ้นมา อาจจะมีตกขาวสีน้ำตาลเข้มออกมาได้ ไม่ถือว่าผิดปกติ แต่ถ้าตกขาวมามากผิดปกติ มีสีแดงสด ปัสสาวะแสบหรือขัด คันภายในช่องคลอด มีกลิ่นเหม็นมาก หรือมีอาการปวดท้องหรือมีไข้ร่วมด้วย ควรรีบไปพบแพทย์
แนวทางการรักษาตกขาวสีน้ำตาล
- ควรไปพบแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัยอาการตกขาวสีน้ำตาลเข้ม ช่วยให้รักษาได้อย่างตรงจุด เพราะถ้าหากอาการตกขาวสีน้ำตาล เกิดสาเหตุจากโรคอื่นที่ไม่ใช่ผนังมดลูกลอกตัวช้า (ช่วงหลังมีประจำเดือน) จะได้รักษาอย่างทันท่วงที
- หากพบว่าตกขาวผิดปกติเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย หรือเกิดจากเชื้อรา แพทย์จะให้ยาปฏิชีวนะ ยาฆ่าเชื้อรา และถ้าผู้ที่มีอาการตกขาวผิดปกติ ซึ่งสาเหตุมาจากการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ ควรให้คู่ของคุณเข้ารับการรักษาอาการดังกล่าวร่วมด้วย
- รับประทานสมุนไพรเพื่อช่วยในการบำรุงมดลูก อย่างเช่น ว่านชักมดลูก หรือยาสตรี เป็นต้น ทั้งนี้การรับประทานยาสมุนไพรควรอยู่ในดุลยพินิจของแพทย์
ทั้งนี้ ผู้หญิงควรรักษาความสะอาดช่องคลอดและอวัยวะเพศอยู่เสมอ โดยการล้างช่องคลอดด้วยน้ำและสบู่อ่อน เช่น สบู่เด็ก ไม่ใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีสารเคมีชนิดต่างๆ ซึ่งอาจทำให้เกิดการอักเสบระคายเคืองได้ และสวมใส่กางเกงชั้นในที่สะอาด ทำจากผ้าที่ระบายอากาศได้ดี ไม่หนาและไม่อับชื้น