รู้กันรึเปล่า? บุหรี่เป็นเพียงหนึ่งในสาเหตุของโรคมะเร็งปอดเท่านั้น ความเป็นจริงแล้ว มีหลายปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยงของโรคมะเร็งปอดนอกจากสารเคมีในบุหรี่ ไม่ว่าจะเป็นสารพิษจากที่อื่น มลพิษทางอากาศ ไปจนถึงพันธุกรรม
โรคมะเร็งปอดเป็นโรคร้ายที่อาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพ ความทุกข์ และการเสียชีวิต การรู้จักกับสาเหตุของโรคนี้พอจะช่วยให้เราประเมินความเสี่ยง และเข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งปอดได้อย่างเหมาะสม
สารบัญ
สาเหตุพบบ่อยของโรคมะเร็งปอด 4 ตัวการร้ายที่ต้องเลี่ยง
โรคมะเร็งปอดเป็นผลมาจากเซลล์ปอดถูกทำลายซ้ำ ๆ เป็นเวลานานด้วยปัจจัยต่าง ๆ อย่างสารเคมี สารพิษ หรือแม้แต่ฝุ่นควัน ทำให้ดีเอ็นเอ (DNA) ของเซลล์ปอดผิดปกติ กลายเป็นมะเร็งนั่นเอง
สาเหตุต่อไปนี้มักเป็นตัวการเพิ่มความเสี่ยงของโรคมะเร็งปอด
1. บุหรี่
บุหรี่เป็นหนึ่งในประเภทของยาสูบ แต่ไม่ว่าจะเป็นยาสูบรูปแบบไหน ก็ล้วนเพิ่มความเสี่ยงของโรคมะเร็งปอดได้ด้วยกันทั้งสิ้น ทั้งบุหรี่ธรรมดา ยาเส้น ซิการ์ ไปป์ หรือยาสูบชนิดอื่น
บุหรี่และยาสูบประกอบไปด้วยสารเคมีและสารพิษหลายร้อยชนิด หนึ่งในนั้นมีสารก่อมะเร็งรวมอยู่ด้วย ปัจจุบันได้รับการพิสูจน์แล้วว่า เป็นสาเหตุของการเกิดมะเร็ง และบุหรี่ถือเป็นสาเหตุร้อยละ 50 ของโรคมะเร็งปอด
ตัวอย่างสารพิษและสารก่อมะเร็งในบุหรี่และยาสูบ เช่น นิโคติน ทาร์ คาร์บอนมอนออกไซด์ ไซยาไนด์ แคดเมียม เบนซีน เป็นต้น
ด้วยเหตุนี้ คนที่สูบบหรี่จะมีความเสี่ยงต่อโรคมะเร็งปอดสูง และแนะนำให้เข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งปอดเป็นกลุ่มแรก ๆ โดยเฉพาะคนอายุ 50–80 ปี มีพฤติกรรมสูบบุหรี่จัด ตามเกณฑ์ข้อใดข้อหนึ่งต่อไปนี้
- สูบบุหรี่ตั้งแต่ 20 ซองต่อปีขึ้นไป (จำนวนซองที่สูบต่อวัน คูณจำนวนปีที่สูบ)
- สูบบุหรี่อย่างน้อย 40 มวนต่อวัน ติดต่อกันนาน 15 ปี
- สูบบุหรี่อย่างน้อย 20 มวนต่อวัน ติดต่อกันนาน 20 ปี
- สูบบุหรี่อย่างน้อย 10 มวนต่อวัน ติดต่อกันนาน 30 ปี
- หยุดสูบหรี่ไปแล้วไม่เกิน 15 ปี
นอกจากโรคมะเร็งปอดแล้ว บุหรี่และยาสูบยังเพิ่มความเสี่ยงของปัญหาสุขภาพที่เรื้อรังอื่น ๆ เช่น ภาวะความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ และโรคหลอดเลือดสมองได้ด้วย
2. ก๊าซเรดอน
ก๊าซเรดอนเป็นสาเหตุของโรคมะเร็งปอดรองจากบุหรี่ เป็นสารกัมมันตรังสีที่พบได้ทั่วไปทุกที่ เป็นส่วนประกอบของหิน ดิน ทราย และวัสดุก่อสร้าง อีกทั้งยังไม่มีสี ไม่มีกลิ่น ไม่มีรส และไม่สามารถสัมผัสได้จากประสาทสัมผัสใด ๆ ของคนเรา
การอยู่ภายในห้องหรืออาคารที่ปิดทึบ อากาศถ่ายเทไม่สะดวก ทำให้อากาศอาจปะปนก๊าซเรดอนมากกว่าปกติ พอเราสูดเอาก๊าซเรดอนผ่านการหายใจ ทำให้ก๊าซนี้เข้าสู่ปอดและกระแสเลือด เมื่อได้รับมากขึ้นจะเพิ่มความเสี่ยงโรคมะเร็งปอดได้
3. สารก่อมะเร็งอื่น ๆ
สารก่อมะเร็งหลายชนิดสามารถเพิ่มความเสี่ยงของโรคมะเร็งปอดได้ เช่น สารหนู แร่ใยหิน (สารแอสเบสตอส) นิกเกิล สารพิษจากท่อไอเสียรถยนต์ ฝุ่น PM 2.5 และแม้แต่ควันธูป
สารก่อมะเร็งเหล่านี้มักเป็นส่วนประกอบของใช้ต่าง ๆ ซึ่งคนที่ทำงานในโรงงานสิ่งทอ เหมืองแร่ อุปกรณ์ก่อสร้าง และอุตสาหกรรมอื่น ๆ มีความเสี่ยงที่จะได้รับสารก่อมะเร็งเหล่านี้ และเสี่ยงเกิดโรคมะเร็งปอดตามมาได้ รวมถึงคนที่เผชิญกับมลภาวะทางอากาศอยู่บ่อย ๆ ด้วย
4. พันธุกรรม
อีกหนึ่งปัจจัยเสี่ยงที่คนไม่รู้เกี่ยวกับโรคมะเร็งปอด คือ พันธุกรรม แม้มะเร็งปอดไม่ได้ถ่ายทอดพันธุกรรมผ่านทางสายเลือด แต่คนที่มีญาติสายตรง อย่างพ่อ แม่ หรือพี่น้องเป็นโรคมะเร็งปอด จะมีความเสี่ยงของโรคมะเร็งปอดมากกว่าคนทั่วไป 2–3 เท่า
อย่างไรก็ตาม การที่คนในครอบครัวมีประวัติเป็นโรคนี้ ไม่ได้หมายความว่าจะต้องเป็นโรคมะเร็งปอดเสมอไป เพียงแค่ต้องคอยหมั่นระวัง และเข้ารับการตรวจคัดกรองอย่างสม่ำเสมอ
รู้ทันสัญญาณโรคมะเร็งปอด
โรคมะเร็งปอดในระยะแรกมักไม่แสดงอาการ ทำให้ผู้ป่วยไม่รู้ถึงปัญหาสุขภาพที่กำลังเผชิญอยู่ หรือบางคนอาจพบอาการเล็กน้อย เช่น
- ไอเรื้อรัง ไม่ยอมหาย
- ไอปนเลือด
- เสียงแหบ เสียงหวีดแหลม
- แน่นหรือเจ็บหน้าอก
- หายใจลำบาก
หากพบอาการเหล่านี้ ร่วมกับมีความเสี่ยงของโรคมะเร็งปอด ควรปรึกษาแพทย์ เพื่อวางแผนการตรวจคัดกรองโรคปอดอย่างเหมาะสม
กรณีเริ่มพบอาการผิดปกติอื่น เช่น น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ เบื่ออาหาร ปวดกระดูก หรือปวดตามร่างกาย ควรไปพบแพทย์เช่นเดียวกัน เพราะอาจเป็นสัญญาณของโรคมะเร็งปอดที่เริ่มลุกลาม
ตรวจคัดกรองโรคมะเร็งปอด รู้เร็วรักษาได้
การเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงและสาเหตุของโรคมะเร็งปอด อย่างการงดสูบบุหรี่ และการรับสารพิษอื่น ๆ สามารถช่วยลดความเสี่ยงของโรคนี้ได้ แต่ไม่ทั้งหมด สิ่งที่ช่วยในการรับมือกับโรคมะเร็งปอด คือ การตรวจคัดกรองโรคมะเร็งปอด
การตรวจพบร่องรอยของโรคเร็วจะช่วยให้การรักษาทำได้ง่ายขึ้น และมีโอกาสหายขาดมากกว่าระยะที่โรคลุกลาม โดยแพทย์จะแนะนำให้คนกลุ่มต่อไปนี้ เข้ารับการตรวจคัดกรองโรคมะเร็งปอดเป็นประจำทุกปี
- อายุ 50–80 ปี
- สูบบุหรี่ตั้งแต่ 20 ซองต่อปีขึ้นไป
- หยุดสูบหรี่ไปแล้วไม่เกิน 15 ปี
- มีโรคปอดเรื้อรัง
- ญาติสายตรงมีประวัติป่วยด้วยโรคมะเร็งปอด
วิธีตรวจคัดกรองปอดมีอยู่หลายวิธี โดยแพทย์อาจใช้การเอกซเรย์ทรวงอกแบบดั้งเดิม หรือใช้เครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์รังสีต่ำ (Low dose CT scan) ที่ให้ภาพที่ชัดเจนกว่า
อย่าลืมนะ โรคมะเร็งปอดไม่ได้เกิดจากการสูบบุหรี่เพียงอย่างเดียว แต่ยังเกิดจากมลพิษ สารเคมี และพันธุกรรมได้ด้วย ไม่ว่าใครก็อาจเสี่ยงโรคนี้กันได้ เราจึงควรให้ความสำคัญกับการดูแลสุขภาพ และตรวจคัดกรองโรคปอดอย่างเหมาะสมเมื่อถึงเวลา
รู้จักกับสาเหตุของโรคมะเร็งปอดแล้ว ไม่ต้องรอช้า มาเช็ก แพ็กเกจตรวจคัดกรองโรคมะเร็งปอด ในราคาเบา ๆ ที่ HDmall.co.th
