ตัดชิ้นเนื้อปากมดลูก กับ พญ. ศันสนีย์ ด้วยบริการจาก HDcare

ใครที่มีผลตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกผิดปกติ ติดเชื้อ HPV ที่ปากมดลูก หรือมีเลือดออกทางช่องคลอดที่ผิดปกติและหาสาเหตุไม่ได้ คุณอาจจำเป็นต้องตัดชิ้นเนื้อปากมดลูกเพื่อตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติมหรือเพื่อรักษาความผิดปกติผ่านวิธีนี้ ซึ่งในปัจจุบันการตัดชิ้นเนื้อปากมดลูกแบ่งออกได้หลายเทคนิค โดยเทคนิคที่ได้รับความนิยมมากที่สุดก็คือ “การตัดชิ้นเนื้อปากมดลูกด้วยห่วงไฟฟ้า” หรือเรียกได้อีกชื่อว่า “การทำ LEEP”

แล้วการตัดชิ้นเนื้อปากมดลูกด้วยห่วงไฟฟ้ามีขั้นตอนอย่างไร อาการข้างเคียงหลังตัดชิ้นเนื้อปากมดลูก พักฟื้นนานหรือไม่ สามารถส่งผลข้างเคียงต่อการตั้งครรภ์ในอนาคตได้หรือเปล่า มาค้นหาคำตอบพร้อมข้อมูลส่วนอื่น ๆ ที่คุณควรรู้ในบทความนี้

ให้ข้อมูลโดยแพทย์หญิงศันสนีย์ อังสถาพร หรือ “หมอแซน” สูตินรีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านสูติศาสตร์นรีเวชวิทยาและมะเร็งนรีเวช หนึ่งในทีมแพทย์จากบริการ HDcare

อ่านประวัติหมอแซนได้ที่นี่ [คุยกับ “หมอแซน” คุณหมอสูตินรีแพทย์กับปัญหาโรคทางนรีเวชที่พบได้บ่อยในปัจจุบัน]

การตัดชิ้นเนื้อปากมดลูก ทำเพื่ออะไร?

การตัดชิ้นเนื้อปากมดลูก มีวัตถุประสงค์ในการทำหัตถการ 2 อย่าง ได้แก่

• เพื่อการวินิจฉัยเพิ่มเติม ในกรณีที่คนไข้มีผลการตรวจชิ้นเนื้อที่ปากมดลูกก่อนหน้านี้ แต่ยังหาข้อสรุปได้ไม่แน่ชัดว่าเป็นโรคมะเร็งปากมดลูกหรือไม่
• เพื่อการรักษาโรค ในกลุ่มคนไข้ที่มีความผิดปกติของเซลล์ที่ปากมดลูกในระยะที่เป็นรอยโรคก่อนเป็นโรคมะเร็งปากมดลูก

การตัดชิ้นเนื้อปากมดลูก ทำให้หายขาดจากโรคมั้ย?

ในกรณีที่คนไข้มีความผิดปกติที่ปากมดลูกโดยเป็นรอยโรคก่อนเป็นโรคมะเร็งปากมดลูก การตัดชิ้นเนื้อปากมดลูกโดยครอบคลุมชิ้นเนื้อส่วนที่มีความผิดปกติทั้งหมดและขอบของชิ้นเนื้อที่ตัดออกไม่มีความผิดปกติร่วมด้วย คนไข้ก็สามารถหายขาดจากโรคนี้ได้

การตัดชิ้นเนื้อปากมดลูกทำได้กี่วิธี?

• การตัดชิ้นเนื้อปากมดลูกด้วยใบมีด 
• การตัดชิ้นเนื้อปากมดลูกด้วยห่วงไฟฟ้า มีลักษณะเป็นลวดร้อนที่นำกระแสไฟฟ้าและสามารถตัดชิ้นเนื้อบริเวณปากมดลูกได้
• การตัดชิ้นเนื้อปากมดลูกด้วยเลเซอร์กำลังสูง

ทำไมการตัดปากมดลูกออกด้วยห่วงไฟฟ้าจึงเป็นที่นิยมมากที่สุด?

เนื่องจากห่วงไฟฟ้าเป็นอุปกรณ์ที่หาได้ง่าย สามารถตัดชิ้นเนื้อได้ง่าย และยังห้ามเลือดได้ในเวลาเดียวกันด้วย

ใครที่จำเป็นต้องเข้ารับการตัดชิ้นเนื้อปากมดลูกด้วยห่วงไฟฟ้า?

• ผู้ที่ตรวจพบเซลล์บริเวณปากมดลูกผิดปกติในระยะก่อนโรคมะเร็งที่รุนแรง
• ผู้ที่ผลตรวจเซลล์ที่ปากมดลูกเป็นชนิดมะเร็ง แต่รอยโรคไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า
• ผู้ที่ตรวจวินิจฉัยแยกรอยโรคมะเร็งปากมดลูกแล้ว แต่ยังไม่สามารถระบุรอยโรคได้ ไม่แน่ชัดว่าเป็นชนิดใด

ข้อดีและข้อจำกัดของการตัดชิ้นเนื้อปากมดลูกด้วยห่วงไฟฟ้า 

ข้อดีของการตัดชิ้นเนื้อปากมดลูกด้วยห่วงไฟฟ้า คือ ทำหัตถการได้ง่ายและใช้เวลาไม่นาน รวมถึงสามารถห้ามเลือดได้ในเวลาเดียวกับที่ตรวจชิ้นเนื้อ 

ส่วนข้อจำกัดของการทำหัตถการนี้ คือ อาจทำให้ปากมดลูกคนไข้สั้นลง ทำให้หากคนไข้ตั้งครรภ์ในอนาคตก็อาจมีโอกาสแท้งบุตรได้

อุปกรณ์ที่ใช้เรียกว่าอะไร มีหลักการทำงานอย่างไร?

อุปกรณ์ห่วงไฟฟ้ามีอีกชื่อเรียกว่า “LEEP” ดังนั้นจึงเรียกการทำหัตถการนี้ได้อีกชื่อว่า “การทำ LEEP” 

โดย LEEP จะมีลักษณะเป็นลวดไฟฟ้าที่มีรูปทรงทั้งแบบครึ่งวงกลมและแบบสี่เหลี่ยม แพทย์จะเป็นผู้พิจารณาถึงรูปทรงและขนาดของห่วงไฟฟ้าที่เหมาะต่อคนไข้แต่ละราย หลังจากต่ออุปกรณ์เสร็จแล้ว ตัวห่วงไฟฟ้าจะนำกระแสไฟฟ้าทำให้เกิดความร้อนและทำให้สามารถตัดชิ้นเนื้อพร้อมกับห้ามเลือดในเวลาเดียวกันได้

การเตรียมตัวก่อนเข้ารับการทำ LEEP  

• ซักประวัติสุขภาพและตรวจร่างกายกับแพทย์
• ต้องตรวจชิ้นเนื้อเพื่ออ่านผลตรวจก่อนว่า คนไข้มีข้อบ่งชี้ในการทำ LEEP หรือไม่
• เตรียมตัวก่อนทำ LEEP เช่น เจาะเลือด ตรวจดูโรคประจำตัว
• งดน้ำและอาหารคืนก่อนทำ LEEP 
• งดมีเพศสัมพันธ์ก่อนทำ LEEP 3-7 วัน
• กินอาหารได้ตามปกติ ยกเว้นอาหารที่มีโอกาสทำให้เจ็บป่วยหรือท้องเสีย
• ไม่ต้องสวนล้างช่องคลอดก่อนมาทำ LEEP เนื่องจากแพทย์จะทำความสะอาดช่องคลอดให้ในห้องผ่าตัดอยู่แล้ว

การตัดชิ้นเนื้อปากมดลูกด้วยห่วงไฟฟ้า มีขั้นตอนอย่างไร?

• แพทย์จะระงับความรู้สึกคนไข้ก่อนเริ่มผ่าตัด โดยสามารถเลือกได้ระหว่างการฉีดยาชาเฉพาะที่ปากมดลูก หรือฉีดยาสลบเข้าทางหลอดเลือด ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความยากง่ายและระยะเวลาในการผ่าตัด 
• แพทย์ทำความสะอาดช่องคลอด อวัยวะเพศ ปากมดลูกคนไข้
• แพทย์ใช้ห่วงไฟฟ้าตัดเก็บชิ้นเนื้อบริเวณปากมดลูก และส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ
• แพทย์ห้ามเลือดบริเวณแผลให้หยุดไหล 
• คนไข้นอนพักฟื้นประมาณ 2 ชั่วโมงที่โรงพยาบาล จากนั้นสามารถเดินทางกลับบ้านได้

ระยะเวลาในการผ่าตัด 

ใช้ระยะเวลาในการผ่าตัดไม่เกิน 30-40 นาที

ชิ้นเนื้อจะถูกตัดออกไปมากน้อยแค่ไหน?

ขนาดของชิ้นเนื้อที่จะถูกตัดออกในคนไข้แต่ละรายจะขึ้นอยู่กับการวินิจฉัยชิ้นเนื้อก่อนทำหัตถการ โดยแพทย์จะพิจารณาจากทั้งรอยโรค อายุของคนไข้ รวมถึงประวัติว่าเคยมีบุตรมาก่อนหรือไม่

ชิ้นเนื้อที่ได้จะถูกนำไปทำอะไรต่อ?

หลังตัดชิ้นเนื้อแล้ว ตัวชิ้นเนื้อจะถูกนำส่งตรวจทางพยาธิวิทยาต่อไป

การพักฟื้นและการดูแลตนเองหลังการรับบริการ 

หลังผ่าตัด คนไข้จะพักฟื้นประมาณ 2 ชั่วโมงแล้วเดินทางกลับบ้านได้เลย

อาการแบบไหนที่ต้องรีบกลับมาพบแพทย์ทันทีหลังการผ่าตัด 

กลุ่มอาการผิดปกติหลังผ่าตัดที่คนไข้ควรเดินทางมาพบแพทย์ในทันที ได้แก่

• มีตกขาวคล้ายหนอง 
• มีไข้ 
• ปวดท้องน้อย 
• มีเลือดออกทางช่องคลอดในปริมาณมากกว่าเดิม 

การนัดติดตามผลต้องกลับมาพบแพทย์และตรวจอะไรบ้าง?   

แพทย์จะนัดหมายให้คนไข้กลับมาฟังผลตรวจชิ้นเนื้อและวางแผนการดูแลสุขภาพในระยะยาวหลังผ่าตัดครบ 1 สัปดาห์ หลังจากนั้นจะนัดกลับมาตรวจดูแผลที่ช่องคลอดในอีก 2-3 สัปดาห์

อาการข้างเคียงหลังตัดชิ้นเนื้อปากมดลูก LEEP 

มีอาการข้างเคียงหลังตัดชิ้นเนื้อปากมดลูก อยู่บ้าง เช่น

• มีภาวะแผลติดเชื้อ
• มีตกขาว
• มีอาการปวดหน่วงท้องน้อย
• มีเลือดออกทางช่องคลอดเล็กน้อย
• ในคนไข้ที่มีข้อบ่งชี้ต้องตัดชิ้นเนื้อที่มีขนาดใหญ่ อาจมีโอกาสที่ปากมดลูกสั้นลง ทำให้เมื่อตั้งครรภ์ในอนาคตก็อาจคลอดก่อนกำหนดหรือแท้งบุตรได้

Q&A เรื่องที่คนมักสงสัยเกี่ยวกับการตัดชิ้นเนื้อปากมดลูก

1.หลังตัดชิ้นเนื้อปากมดลูก สามารถมีลูกได้เมื่อไร?

คนไข้ต้องรอให้แผลหายสนิท ต้องมีประจำเดือนปกติมาแล้ว 1 รอบ และไม่มีผลตรวจชิ้นเนื้อที่ไม่มีเชื้อมะเร็งหรือข้อบ่งชี้ในการตัดชิ้นเนื้อเพิ่มก่อน หลังจากนั้นจึงสามารถมีบุตรได้

2. คนไข้ที่ทำ LEEP และเกิดการตั้งครรภ์ภายหลังการทำ LEEP จะส่งผลกระทบต่อทารกหรือไม่?

การตัดชิ้นเนื้อสามารถทำให้คนไข้ปากมดลูกสั้นลงได้ ทำให้มีโอกาสคลอดก่อนกำหนดหรือแท้งบุตร แต่ไม่ได้ทำให้เกิดความผิดปกติกับทารกแต่อย่างใด

3. มีโอกาสที่คนไข้จะต้องทำ LEEP ซ้ำหรือไม่ และการทำ LEEP ซ้ำมีความเสี่ยงอะไรเพิ่มเติมอีกบ้าง โดยเฉพาะการมีบุตร 

มีโอกาสทำซ้ำได้ โดยการทำ LEEP ซ้ำจะมีโอกาสเกิดขึ้นได้ในกรณีที่ผลตรวจชิ้นเนื้อไม่ครอบคลุมความผิดปกติทั้งหมด โดยที่ช่องคลอดของคนไข้ยังมีเซลล์ที่ผิดปกติหลงเหลืออยู่ จึงจำเป็นต้องตัดชิ้นเนื้ออีกครั้งเพื่อนำรอยโรคที่เหลือออก 

ซึ่งการทำ LEEP ซ้ำก็สามารถทำให้ปากมดลูกคนไข้สั้นลงอีกได้ และทำให้คลอดก่อนกำหนดหรือแท้งบุตรได้หากเกิดการตั้งครรภ์ในอนาคต

ตัดชิ้นเนื้อปากมดลูก กับ พญ.ศันสนีย์ ด้วยบริการจาก HDcare

มีข้อบ่งชี้ต้องตัดชิ้นเนื้อปากมดลูก แต่กลัวเจ็บหรือรู้สึกกังวล ต้องการรักษากับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ บริการตัดชิ้นเนื้อปากมดลูกกับ HDcare สามารถตอบโจทย์ความกังวลของคุณได้

โดยตั้งแต่ขั้นตอนทำนัดกับโรงพยาบาล คนไข้จะมีทีมงานแอดมินช่วยประสานงานกับโรงพยาบาลให้โดยไม่ต้องทำเรื่องติดต่อเอง และเมื่อเดินทางมาถึงโรงพยาบาล บริการ HDcare จะจัดหาพยาบาลผู้ช่วยคอยอยู่เป็นเพื่อนคนไข้ทุกขั้นตอน แม้มาคนเดียวก็สบายใจหายห่วง ผ่าตัดได้อย่างสบายใจ 

สอบถามทุกประเด็นเกี่ยวกับการผ่าตัดที่สงสัย กับทางทีมของ HDcare จนกว่าจะมั่นใจ และหากต้องการผู้ช่วยประสานงานด้านใดในโรงพยาบาล หรืออยากสอบถามข้อมูลเกี่ยวกับบริการ HDcare สามารถพูดคุยผ่านทางไลน์ @HDcare ได้เลย