Roxithromycin (ร็อกซิโธรไมซิน)

ร็อกซิโธรไมซิน (Roxithromycin) เป็นยาปฏิชีวนะชนิดเม็ดในกลุ่มแมคโครไลด์ ใช้รักษาโรคที่เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียหลายประเภท เช่น โรคไซนัสอักเสบ โรคทอนซิลอักเสบ โรคปอดอักเสบ หรือโรคหลอดลมอักเสบ และการติดเชื้อที่ผิวหนัง

สรรพคุณของยา Roxithromycin

• รักษาการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ: ใช้รักษาการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ เช่น หลอดลมอักเสบ (bronchitis), คออักเสบ (pharyngitis), ทอนซิลอักเสบ (tonsillitis) และโรคปอดบวม (pneumonia) ซึ่งเกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่ไวต่อยา
• รักษาการติดเชื้อในหู จมูก และคอ: ใช้รักษาการติดเชื้อที่เกิดในหู จมูก และคอ เช่น การติดเชื้อในหูชั้นกลาง (otitis media) และการติดเชื้อไซนัส (sinusitis) ซึ่งมักเกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่ทำให้เกิดการอักเสบ
• รักษาการติดเชื้อที่ผิวหนังและเนื้อเยื่ออ่อน: ใช้รักษาการติดเชื้อที่ผิวหนังและเนื้อเยื่ออ่อน เช่น ฝี, หนอง, และเซลลูไลติส (cellulitis) ช่วยฆ่าเชื้อและลดการอักเสบที่เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย
• รักษาการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะและระบบสืบพันธุ์: ใช้รักษาการติดเชื้อบางประเภทในระบบทางเดินปัสสาวะและระบบสืบพันธุ์ เช่น การติดเชื้อที่เกิดจากแบคทีเรียที่มีความไวต่อยา ซึ่งอาจรวมถึงการติดเชื้อที่เกิดจากเชื้อที่ทำให้เกิดหนองในเทียม (Chlamydia trachomatis)
• รักษาโรคไอกรน (Pertussis): ใช้ในการรักษาและป้องกันการแพร่กระจายของโรคไอกรน (pertussis) ซึ่งเป็นโรคติดเชื้อแบคทีเรียที่ทำให้เกิดอาการไอหนักและเรื้อรังได้
• รักษาการติดเชื้อจากแบคทีเรียที่ดื้อยาชนิดอื่น: บางครั้งอาจถูกใช้ในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการแพ้หรือไม่ตอบสนองต่อยาปฏิชีวนะชนิดอื่น เช่น ยาเพนนิซิลลิน ทำให้ยานี้เป็นตัวเลือกสำรองที่ดีในการรักษาการติดเชื้อที่แบคทีเรียมีความไวต่อยา

กลไกการออกฤทธิ์ของยา Roxithromycin

Roxithromycin (ร็อกซิโธรไมซิน) เป็นยาปฏิชีวนะกลุ่มแมกโครไลด์ (Macrolide) ที่ยับยั้งการสังเคราะห์โปรตีน โดยจับกับหน่วยย่อยไรโบโซม ขนาด 50S แบบผันกลับไม่ได้ 

เป็นการยับยั้งกระบวนการ Transpeptidation หรือกระบวนการ Translocation ทำให้การเจริญเติบโตของเซลล์ชะงักลง 

รูปแบบและปริมาณการใช้ยา Roxithromycin

ยาร็อกซิโธรไมซินเป็นยาเม็ดรับประทาน มีขนาด 100 150 และ 300 มิลลิกรัม 

ตัวยาใช้รักษาโรคติดเชื้อจากแบคทีเรีย เช่น โรคไซนัสอักเสบ โรคทอนซิลอักเสบ โรคปอดอักเสบ หรือโรคหลอดลมอักเสบ และการติดเชื้อที่ผิวหนัง

ยาร็อกซิโธรไมซินควรรับประทานตอนท้องว่าง โดยให้รับประทานก่อนอาหารประมาณ 15 นาที มีปริมาณใช้ยาดังนี้

• ผู้ใหญ่ รับประทานขนาด 150 มิลลิกรัม วันละ 3 ครั้ง เป็นเวลา 5-10 วัน หรือ 300 มิลลิกรัม วันละครั้ง เป็นเวลา 5-10 วัน 
• เด็ก น้ำหนักตัว 6–40 กิโลกรัม รับประทานขนาด 5–8 มิลลิกรัม ต่อกิโลกรัม ต่อวัน

* ผู้ป่วยโรคไต จำเป็นต้องปรับขนาดยาลดลงครึ่งหนึ่ง 

ข้อควรระวังในการใช้ยา Roxithromycin 

• ไม่ใช้ยาในผู้ป่วยที่แพ้ยานี้
• ระวังการใช้ยาในผู้ป่วยโรคตับ โดยต้องติดตามผลตรวจการทำงานของตับ (LFT: Liver function test) 
• ระวังการใช้ยาในผู้ป่วยที่มีประวัติเป็นโรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ
• การใช้ยาเป็นระยะเวลานาน ๆ อาจเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดพิษต่อตับ

การใช้ยา Roxithromycin ในผู้มีครรภ์และผู้ที่ให้นมบุตร

ยา Roxithromycin จัดอยู่ในกลุ่ม Category B หมายความว่า ยาค่อนข้างมีความปลอดภัยต่อการใช้ในผู้มีครรภ์

ถ้าลืมรับประทานยา Roxithromycin ต้องทำอย่างไร

ถ้าลืมรับประทานยา ให้รับประทานทันทีที่นึกได้ตามจำนวนปกติ เช่น ถ้าปกติรับประทาน 1 เม็ด ก็รับประทานเท่าเดิม ไม่ต้องเพิ่มเป็น 2 เม็ด 

กรณีที่เพิ่งนึกได้ตอนใกล้รับประทานมื้อใหม่ ให้ข้ามมื้อที่ลืมไป และรับประทานยามื้อถัดไปได้เลย ในปริมาณปกติ ไม่ต้องเพิ่มขนาดยา

ผลข้างเคียงจากยา Roxithromycin  

ยานี้อาจก่อให้เกิดอาการต่าง ๆ เหล่านี้ เช่น 

• ปวดศีรษะ
• คลื่นไส้ อาเจียน 
• ปวดท้อง ท้องเสียหรือท้องผูก
• อ่อนแรง ปวดกล้ามเนื้อ 
• เบื่ออาหาร กลืนลำบาก
• มีผื่นแดง
• ตับอักเสบ
• เม็ดเลือด (Blood count) เปลี่ยนแปลง 
• เอนไซม์ตับเพิ่มขึ้น 
• เม็ดเลือดขาวชนิดอีโอซิโนฟิล (Eosinophil) เพิ่มขึ้น
• ตับอ่อนอักเสบ ชนิดเฉียบพลัน ผลข้างเคียงข้อนี้เกิดได้น้อย

ประเภทของยา Roxithromycin ตามองค์การอาหารและยาประเทศไทย

ยานี้จัดอยู่ในกลุ่มยาอันตราย จำหน่ายเฉพาะในร้านขายยาแผนปัจจุบันที่มีเภสัชกรชั้นหนึ่งเป็นผู้จ่ายยาเท่านั้น