Enalapril (อีนาลาพริล)

อีนาลาพริล (Enalapril) อยู่ในกลุ่มยาต้านเอนไซม์เอซีอี (ACE inhibitors: Angiotensin converting enzyme inhibitors) ใช้รักษาโรคหัวใจล้มเหลวและโรคความดันโลหิตสูง 

Enalapril ใช้รักษาโรคอะไร 

ยา Enalapril รูปแบบเม็ด ประกอบด้วย Enalapril ขนาด 2.5, 5, 10 และขนาด 20 มิลลิกรัม นำมาใช้รักษาโรคหัวใจล้มเหลวและโรคความดันโลหิตสูง โดยจะใช้เดี่ยว ๆ หรือใช้ร่วมกับยาชนิดอื่น ๆ ก็ได้ 

• รักษาความดันโลหิตสูง: Enalapril เป็นยาที่อยู่ในกลุ่มของ ACE inhibitors (Angiotensin-Converting Enzyme Inhibitors) ซึ่งทำงานโดยการยับยั้งเอนไซม์ที่แปลง angiotensin I เป็น angiotensin II ซึ่งเป็นสารที่ทำให้หลอดเลือดหดตัวและเพิ่มความดันโลหิต การยับยั้งนี้ช่วยให้หลอดเลือดขยายตัวและทำให้ความดันโลหิตลดลง
• รักษาภาวะหัวใจล้มเหลว: Enalapril ใช้ในการรักษาภาวะหัวใจล้มเหลว ซึ่งเกิดจากการที่หัวใจไม่สามารถสูบฉีดเลือดได้อย่างมีประสิทธิภาพ ยานี้ช่วยลดภาระการทำงานของหัวใจ โดยการลดความดันโลหิตและลดความเครียดที่เกิดขึ้นในหัวใจ
• ป้องกันการเกิดภาวะไตวายในผู้ป่วยที่มีโรคเบาหวาน: Enalapril ยังใช้ในการป้องกันภาวะไตวายในผู้ป่วยที่มีโรคเบาหวานชนิด 1 หรือ 2 โดยช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะไตเสื่อมที่เกี่ยวข้องกับเบาหวาน

กลไกการออกฤทธิ์ของยา Enalapril 

ยา Enalapril จะเข้ายับยั้งการทำงานของเอนไซม์เอซีอี (ACE: Angiotensin Converting Enzyme) ที่ทำหน้าที่เปลี่ยนแองจีโอเทนซิน 1 (Angiotensin 1) ไปเป็นแองจีโอเทนซิน 2 (Angiotensin 2) ซึ่งเป็นตัวการทำให้หลอดเลือดตีบตันจนมีผลเพิ่มความดันโลหิตให้สูงขึ้น

พอร่างกายมีแองจีโอเทนซิน 2 ลดลง หลอดเลือดเลยหดตัวน้อยลง ทำให้ความดันโลหิตลดลง และลดการหลั่งของอัลโดสเตอโรน (Aldosterone)

นอกจากนี้ ยาในกลุ่มต้านเอนไซม์เอซีอียังใช้ฟื้นฟูอาการหัวใจล้มเหลวได้ด้วย ผ่านการลดแรงต้านของหลอดเลือด ในขณะเดียวกันก็เพิ่ม Cardiac output (ปริมาตรเลือดที่ส่งออกจากหัวใจต่อนาที) และลดขนาดของหัวใจได้

ปริมาณการใช้ยา Enalapril

รักษาโรคหัวใจล้มเหลว
ผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ

• ขนาดยาเริ่มต้น 2.5 มิลลิกรัม รับประทานวันละ 1 ครั้ง
• ขนาดยาต่อเนื่อง 20 มิลลิกรัม รับประทานวันละ 1 ครั้ง หรือแบ่งรับประทานวันละ 2 ครั้ง
• ขนาดยาสูงสุด 40 มิลลิกรัม แบ่งรับประทานวันละ 2 ครั้ง

รักษาโรคความดันโลหิตสูง
ผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ 

• ขนาดยาเริ่มต้น 2.5-5 มิลลิกรัม รับประทานวันละ 1 ครั้ง ก่อนนอน
• ขนาดยาต่อเนื่อง 10–20 มิลลิกรัมต่อวัน รับประทานวันละ 1 ครั้ง
• ผู้ป่วยที่มีโรคความดันโลหิตสูงอย่างรุนแรง อาจต้องใช้ขนาดยาสูงสุด 40 มิลลิกรัม แบ่งรับประทานวันละ 2 ครั้ง 

ข้อควรระวังในการใช้ยา Enalapril

ไม่ใช้ยาในกลุ่มต่อไปนี้

• ผู้ที่แพ้ยานี้ หรือแพ้ยาใด ๆ ในกลุ่มยาต้านเอนไซม์เอซีอี (ACE inhibitors)
• ผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ใช้ยาอลิสไคเรน (Aliskiren) อยู่ 
• ผู้ป่วยที่มีการใช้ยาในกลุ่ม ARNI (Neprilysin inhibitors) เช่น Sacubitril สำหรับรักษาโรคความดันโลหิตสูงและภาวะหัวใจล้มเหลว
• ผู้ป่วยที่มีภาวะแองจิโออีดีมา (Angioedema) ซึ่งเป็นภาวะผิวหนังบวมที่เนื้อเยื่อชั้นใต้ผิวหนัง หรือมีประวัติเป็นแองจิโออีดีมาจากการใช้ยากลุ่ม ACE inhibitor  

ระวังการใช้ยากลุ่มต่อไปนี้

• ผู้ป่วยหลอดเลือดแดง หรือลิ้นหัวใจไมทรอลตีบตัน (Aortic or Mitral valve stenosis)
• ผู้ป่วยโรคไต
• ผู้ที่มีครรภ์หรือกำลังให้นมบุตร

นอกจากนี้ สำหรับผู้ที่กำลังเข้ารับการผ่าตัด ต้องแจ้งแพทย์ก่อนเสมอว่า กำลังรับประทานยานี้อยู่ เพราะคุณอาจต้องหยุดยานี้ชั่วคราวก่อนรับการผ่าตัด 

การใช้ยา Enalapril ในผู้มีครรภ์และผู้ที่ให้นมบุตร

ตัวยา Enalapril จัดอยู่ในกลุ่ม Category D คือ ไม่แนะนำให้ใช้กับผู้มีครรภ์และผู้ที่ให้นมบุตร เว้นแต่กรณีช่วยชีวิต หรือรักษาอาการรุนแรง ซึ่งยาที่ปลอดภัยกว่าใช้ไม่ได้ผล

ถ้าลืมกินยา Enalapril ต้องทำอย่างไร

ถ้าลืมรับประทานยา ให้รีบรับประทานทันทีที่นึกได้ตามจำนวนปกติ (เช่น ถ้าปกติรับประทาน 1 เม็ด ก็รับประทานเท่าเดิม ไม่ต้องเพิ่มเป็น 2 เม็ด) 

กรณีที่เพิ่งนึกได้ตอนใกล้รับประทานมื้อใหม่ ให้ข้ามมื้อที่ลืมไป และรอรับประทานมื้อถัดไปได้เลย ในจำนวนปกติเช่นกัน ไม่ต้องเพิ่มขนาดยา

ผลข้างเคียงจากยา Enalapril 

ผลข้างเคียงจากการรับประทานยา Enalapril อาจก่อให้เกิดภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูง ค่าไนโตรเจนในกระแสเลือดสูง (BUN: Blood urea nitrogen) และค่าครีอะทินิน (Creatinine) ในเลือดสูงขึ้น อ่อนแรง มึนงง 

นอกจากนี้ อาจมีผลข้างเคียงรุนแรงอื่น ๆ อีก เช่น ความดันโลหิตต่ำ ภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำระดับรุนแรง (Agranulocytosis) ที่อาจทำให้ตับหรือไตวายเฉียบพลัน

ประเภทของยา Enalapril ตามองค์การอาหารและยา ประเทศไทย 

จัดอยู่ในกลุ่มยาอันตราย จำหน่ายเฉพาะในร้านขายยาแผนปัจจุบันที่มีเภสัชกรชั้นหนึ่งเป็นผู้จ่ายยาเท่านั้น