เตรียมพร้อม วิธีใช้งานชุดตรวจโควิด Rapid Antigen Test ให้ถูกต้อง

HDmall สรุปให้

ขยาย

ปิด

• Rapid Antigen Test หรือ ATK เป็นการตรวจวินิจฉัยโรคเบื้องต้นอย่างง่ายและรวดเร็ว ด้วยการเก็บตัวอย่างที่ต้องการเก็บตัวอย่างด้วยการแหย่จมูก การแหย่ช่องปากถึงคอ นำมาใส่ในอุปกรณ์ทดสอบคล้ายกับชุดตรวจการตั้งครรภ์ด้วยตัวเอง
• Rapid Antigen Test หรือ ATK เหมาะสำหรับการคัดกรองเชื้อไวรัสเบื้องต้นสำหรับผู้ต้องสงสัยจะติดเชื้อแต่ไม่แสดงอาการป่วย เพื่อให้ผู้ติดเชื้อได้รู้ตัวและเข้าสู่กระบวนการกักตัว และป้องกันการแพร่เชื้อไปสู่ผู้อื่น อย่างไรก็ตาม การตรวจวิธีนี้ไม่สามารถตรวจหาเชื้อโรคโควิดที่ยังมีปริมาณน้อยได้
  
• การอ่านผล Rapid Antigen Test หรือ ATK หากมีแถบปรากฏขึ้นทั้ง 2 แถบคือ แถบทดสอบ (T) และแถบควบคุม (C) หมายความว่า “ผลบวก (Positive)” หรือ “ติดเชื้อ” แต่หากไม่มีแถบอื่นปรากฏอีกนอกจากแถบควบคุม (C) หมายความว่า “ผลลบ (Negative)” หรือ “ไม่ติดเชื้อ”
• หากผลตรวจเป็น “บวก” ผู้เข้ารับการตรวจต้องแจ้งหน่วยบริการใกล้บ้านที่ติดต่อได้ เพื่อเข้าสู่กระบวนการตรวจ RT-PCR โดยเร็ว ทั้งนี้เพื่อยืนยันผลจากห้องปฏิบัติการอีกครั้ง ระหว่างรอผลให้แยกกักตัวเอง และสังเกตอาการ หากมีอาการหายใจลำบากควรติดต่อขอเข้ารักษา รวมทั้งแจ้งผู้ใกล้ชิดให้ทราบความเสี่ยง แยกกักตัว และทดสอบหาเชื้อต่อไป
  
• เปรียบเทียบราคาล่าสุดและแพ็กเกจตรวจโควิด-19 หรือแอดไลน์ @hdcoth

หลังกระทรวงสาธารณสุขประกาศให้สถานพยาบาลรัฐ เอกชน หรือหน่วยงานที่ได้รับอนุญาต เริ่มตรวจโควิด-19 ด้วยชุดตรวจ Rapid Antigen Test Kit หรือ ATK ซึ่งสามารถทราบผลได้เร็วภายใน 10-30 นาที ตั้งแต่ 12 กรกฎาคม 2564 ไปแล้วนั้น

ล่าสุด 18 กรกฎาคม 2564 กระทรวงสาธารณสุขอนุญาตให้สถานพยาบาล หน่วยงานของรัฐ ร้านขายยา ที่มีเภสัชกรให้คำแนะนำ สามารถเปิดจัดจำหน่ายชุดตรวจ Rapid Antigen Test หรือ ATK ให้ประชาชนทั่วไปได้แล้ว 5 ยี่ห้อด้วยกัน เพื่อให้สามารถซื้อไปตรวจได้เองที่บ้าน

ดังนั้นเพื่อเป็นการเตรียมความพร้อม HDmall.co.th จะสรุปวิธีใช้ชุดตรวจ Rapid Antigen Test Kit ให้เข้าใจได้ง่ายดังนี้

Rapid Antigen Test หรือ ATK คืออะไร?

Rapid Antigen Test Kit หรือ ATK เป็นการตรวจวินิจฉัยโรคเบื้องต้นอย่างง่ายและรวดเร็ว ด้วยการเก็บตัวอย่างที่ต้องการด้วยการแหย่จมูก หรือการแหย่ช่องปากถึงคอ จากนั้นนำสารคัดหลั่งที่ได้นำมาใส่ในอุปกรณ์ทดสอบคล้ายกับชุดตรวจการตั้งครรภ์ด้วยตัวเอง 

ทั้งนี้เพื่อตรวจหาองค์ประกอบของไวรัสซึ่งอยู่ในร่างกายผู้ติดเชื้อโควิด-19

Rapid Antigen Test หรือ ATK เหมาะสำหรับการคัดกรองเชื้อไวรัสเบื้องต้นสำหรับผู้ต้องสงสัยจะติดเชื้อแต่ไม่แสดงอาการป่วย เพื่อให้ผู้ติดเชื้อได้รู้ตัวและเข้าสู่กระบวนการกักตัว และป้องกันการแพร่เชื้อไปสู่ผู้อื่น

อย่างไรก็ตาม การตรวจวิธีนี้ไม่สามารถตรวจหาเชื้อโรคโควิดที่ยังมีปริมาณน้อยได้ ซึ่งหมายความว่า หากเพิ่งจะติดเชื้อ หรืออยู่ในระยะฟักตัวของโรค หรือหากเพิ่งจะหายจากโรค การตรวจก็อาจไม่แสดงผลเป็นบวก

อุปกรณ์ Rapid Antigen Test หรือ ATK ประกอบด้วยอะไรบ้าง?

อุปกรณ์ Rapid Antigen Test หรือ ATK 1 ชุดประกอบด้วย

• แท่งสำลีสำหรับเก็บตัวอย่าง หรือไม้สวอบ
• หลอดน้ำยาพร้อมฝาปิด
• เครื่องตรวจแอนติเจน หรือตลับทดสอบ
• เอกสารกำกับการใช้

ทั้งนี้เมื่อได้รับชุดตรวจมาแล้วควรอ่าน ทำความเข้าใจเอกสารกำกับการใช้งานอย่างละเอียดก่อน จากนั้นควรเตรียมตัวดังต่อไปนี้

• ทำความสะอาดบริเวณที่ตรวจ
• ล้างมือให้สะอาด
• สวมถุงมือให้เรียบร้อย
• กรณีตรวจให้ผู้อื่น หรือมีผู้อื่นร่วมในการตรวจด้วย ผู้ตรวจต้องสวมหน้ากากอนามัย 2 ชั้น สวม face shield หรือหากสามารถสวมชุด PPE ได้ จะยิ่งดี
• เตรียมถังขยะสำหรับใส่ขยะติดเชื้อ

Rapid Antigen Test ใช้งานอย่างไร?

กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ แนะนำวิธีการใช้ชุดตรวจ Rapid Antigen Test ไว้ดังนี้

• ใช้ไม้สำลี หรือไม้สวอบ สอดเข้าไปในโพรงจมูก พยายามสอดให้ถึงหลังโพรงจมูก แล้วหมุนไม้สำลี หรือไม้สวอบให้ทั่วประมาณ 5 รอบ เพื่อเก็บตัวอย่างสารคัดหลั่งให้ได้มาที่สุด
• จุ่มไม้สำลี หรือไม้สวอบลงในหลอดที่มีน้ำยาสกัด หมุนและบีบอย่างน้อย 5 รอบ จากนั้นนำไม้สำลี หรือไม้สวอบออก แล้วปิดหลอดน้ำยาสกัดด้วยฝาที่ให้มา ทิ้งไว้ประมาณ 1 นาที
• หยอดน้ำยาลงในตลับทดสอบตามจำนวนที่ชุดตรวจกำหนด
• รอผลประมาณ 15-30 นาที โดยห้ามอ่านผลก่อน หรือหลังเวลาที่กำหนดไว้
• การอ่านผลตรวจ

อ่านผล Rapid Antigen Test ได้อย่างไร ?

การอ่านและแปลผลการทดสอบให้สังเกตที่เส้นตัว C หรือแถบควบคุม ในตลับทดสอบก่อน หากไม่ปรากฏเส้นขึ้นเท่ากับว่าวิธีการตรวจไม่ถูกต้อง ต้องหาชุดตรวจใหม่มาตรวจ

แต่ถ้าเส้นตัว C ขึ้น แสดงว่า ขั้นตอนตรวจถูกต้อง จากนั้นจึงพิจารณาการเปลี่ยนแปลงของตลับทดสอบต่อไปนี้

• หากมีแถบปรากฏขึ้นทั้ง 2 แถบคือ แถบทดสอบ (T) และแถบควบคุม (C) หมายความว่า “ผลบวก (Positive)” หรือ “ติดเชื้อ”
• หากไม่มีแถบอื่นปรากฏอีกนอกจากแถบควบคุม (C) หมายความว่า “ผลลบ (Negative)” หรือ “ไม่ติดเชื้อ”

จากนั้นเมื่ออ่านผลเสร็จแล้ว ให้ถ่ายภาพตลับทดสอบเก็บไว้ก่อน แล้วจึงนำตลับทดสอบไปทิ้งในถังขยะติดเชื้อที่เตรียมไว้ด้วยความระมัดระวังพร้อมด้วยถุงมือที่ใส่ตรวจ และล้างมือทำความสะอาดให้เรียบร้อย

อย่างไรก็ตาม ควรทำความเข้าใจก่อนว่า หลังได้รับเชื้อไวรัสโควิด-19 โดยทั่วไปจะใช้เวลาในการเจริญเติบโตประมาณ 3-5 วัน แต่บางรายอาจใช้เวลาเร็วกว่านั้น หรือบางรายอาจนานกว่านั้นในการพบเชื้อ

โดยทั่วไปการตรวจหาเชื้อหลังได้รับเชื้อภายใน 5-14 วัน จะสามารถพบเชื้อได้และให้ผลที่แม่นยำที่สุด และหากตรวจหลังการรักษาหาย จะไม่พบเชื้อ

ดังนั้นหากตรวจในระยะที่เชื้อไวรัสยังไม่มากพอก็อาจทราบไม่พบเชื้อ จึงยังไม่ใช่ผลตรวจที่แน่นอน

ทำอย่างไร เมื่อผลตรวจ Rapid Antigen Test เป็น “บวก” ?

หากผลตรวจเป็น “บวก” ผู้เข้ารับการตรวจต้องแจ้งหน่วยบริการใกล้บ้านที่สามารถติดต่อได้ทันที และเตรียมเข้ารับการตรวจ RT-PCR โดยเร็ว ทั้งนี้เพื่อยืนยันผลจากห้องปฏิบัติการให้แน่ชัดอีกครั้ง 

ระหว่างรอผลให้แยกกักตัวเองและสังเกตอาการ หากมีอาการหายใจลำบาก จมูกไม่ได้กลิ่น ลิ้นไม่ได้รับรส ควรติดต่อขอเข้ารักษา รวมทั้งแจ้งผู้ใกล้ชิดให้ทราบความเสี่ยง เพื่อแยกกักตัวและทดสอบหาเชื้อต่อไป

แต่หากผลตรวจเป็น “ลบ” แปลความได้ 2 แบบ คือ ไม่ติดเชื้อ กับอาจติดเชื้อแล้ว

กรณีที่อาจติดเชื้อแล้วแต่ผลตรวจเป็นลบ แต่ผู้เข้ารับการตรวจมีประวัติเสี่ยงสูง ควรแยกกักตัวเอง และตรวจซ้ำอีกภายใน 5-7 วัน หากมีอาการป่วยของโควิด-19 ให้รีบแจ้งหน่วยบริการใกล้บ้านที่ติดต่อได้ทันที

Rapid Antigen Test ที่ผ่านการอนุมัติจาก อย.แล้วมีอะไรบ้าง?

สำหรับรายชื่อชุดตรวจ Rapid Antigen Test หรือชุดทดสอบอย่างง่าย ที่ได้รับการอนุญาตให้ผลิต หรือนำเข้าจาก อย. ปัจจุบัน มีจำนวน 24 บริษัท (ข้อมูลวันที่ 15 กรกฎาคม 2564) ดังนี้

1. STANDARD™ Q COVID-19 Ag Test ผลิตโดย SD Biosensor, Inc นำเข้าโดย บริษัท เอ็มพี กรุ๊ป (ประเทศไทย) จำกัด
2. Panbio™ COVID-19 Ag Rapid Test Device (nasopharyngeal) ผลิตโดย Abbott Diagnostics Korea Inc. นำเข้าโดย บริษัท ดีซีเอช ออริกา (ประเทศไทย) จำกัด
3. SARS-CoV-2 Rapid Antigen Test และ SARS-CoV-2 Antigen Control ผลิตโดย SD Biosensor, Inc นำเข้าโดย บริษัท โรช ไดแอกโนสติกส์ (ประเทศไทย) จำกัด
4. BIOCREDIT COVID-19 Ag ผลิตโดย RapiGEN INC. นำเข้าโดย บริษัท ทิพย์บรรพต กรุ๊ป จำกัด
5. Instant-View-Plus COVID-19 Antigen Test ผลิตโดย ALFA SCIENTIFIC DESIGNS,INC. USA นำเข้าโดย บริษัท ตรีปัญญา จำกัด
6. BIOSYNEX COVID-19 Ag BSS ผลิตโดย BIOSYNEX SWISS SA ,SWITZERLAND นำเข้าโดย บริษัท ดับเบิ้ล เอส ไดแอคนอสติคส์ จำกัด
7. Humasis COVID-19 Ag Test ผลิตโดย Humasis Co.,Ltd. Republic of Korea นำเข้าโดย บริษัท ทรู เฮลธ์แคร์ (ไทยแลนด์) จำกัด
8. Novel Coronavirus (COVID-19) Antigen Test Kit (Colloidal Gold) ผลิตโดย Hangzhou Laihe Biotech Co., Ltd. China. นำเข้าโดย บริษัท แปซิฟิค ไบโอเทค จำกัด
9. COVID-19 Rapid Antigen Test ผลิตโดย Reszon Diagnostic International Sdn. Bhd. Malaysia นำเข้าโดย บริษัท เจเนอรัลไซเอนซ์ เอ็นเตอร์ไพรส์ จำกัด
10. Sofia SARS Antigen FIA ผลิตโดย Quidel Corporation. USA นำเข้าโดย บริษัท ซี เมดิค จำกัด
11. Exdia COVID-19 Ag ผลิตโดย Precision Biosensor Inc. Republic of KOREA. นำเข้าโดย บริษัท ทิพย์บรรพต กรุ๊ป จำกัด
12. 12. OnSite COVID-19 Ag Rapid Test ผลิตโดย CTK Biotech, Inc. USA นำเข้าโดย บริษัท ซี เมดิค จำกัด
13. CerTest SARS-CoV-2 ผลิตโดย CERTEST BIOTEC S.L., SPAIN นำเข้าโดย บริษัท เฮาส์เซน เบอร์นสไตน์ จำกัด
14. STANDARD F COVID-19 Ag FIA และ STANDARD COVID-19 Ag Control ผลิตโดย SD Biosensor Inc. Republic of Korea. นำเข้าโดย บริษัท เอ็มพี กรุ๊ป (ประเทศไทย) จำกัด
15. BIOCREDIT COVID-19 Ag ผลิตโดย RapiGEN, Inc., Republic if KOREA นำเข้าโดย บริษัท ทิพย์บรรพต กรุ๊ป จำกัด
16. FORA COVID-19 Antigen Rapid Test ผลิตโดย TaiDoc Technology Corp., Taipei City Taiwan นำเข้าโดย บริษัท เมดิทอป จำกัด
17. Vstrip COVID-19 Antigen Rapid Test ผลิตโดย Panion&BF Biotech Inc. Xizhi Factory, Taiwan. นำเข้าโดย บริษัท เจ.เอ.ซี.อินดัสตรี่ จำกัด
18. COVID-19 Antigen Rapid Test (Nasopharyngeal Swab) ผลิตโดย Acro Biotech, INC. U.S.A นำเข้าโดย บริษัท ไอเมด ลาบอราทอรี่ จำกัด
19. COVID-19 Antigen Test Kit ผลิตโดย Lansion Biotechnology Co., Ltd., China. นำเข้าโดย บริษัท เฮาส์เซน เบอร์นสไตน์ จำกัด
20. AFFINOME COVID-19 Ag Rapid Test Cassette ผลิตโดย บริษัท แอฟฟิโนม จำกัด ประเทศไทย
21. 2019-nCoV-Antigen Rapid Test Kit (Colloidal gold immunochromatography) ผลิตโดย Beijing Lepu Medical Technology Co., Ltd. , P.R. China นำเข้าโดย บริษัท พริมา ไซเอ็นติฟิค จำกัด
22. Humasis COVID-19 Ag Test ผลิตโดย Humasis Co., Ltd. Republic of Korea นำเข้าโดย บริษัท ลาโบตรอน จำกัด
23. Trueline COVID-19 Ag Rapid Test ผลิตโดย MEDICON CO., LTD Vietnam นำเข้าโดย บริษัท อินโนเมด (ประเทศไทย) จำกัด
24. SARS-CoV-2 Antigen Rapid Test Kit (Colloidal Gold Immunochromatography) ผลิตโดย Beijing Lepu Medical Technology Co., Ltd P.R. China นำเข้าโดย บริษัท ออสท์แลนด์ แคปปิตอล จำกัด

Rapid Antigen Test Kit ที่อย. อนุมัติขายให้ประชาชนทั่วไป มีอะไรบ้าง?

เมื่อ 18 กรกฎาคม 2564 กระทรวงสาธารณสุขเปิดให้สถานพยาบาล หน่วยงานของรัฐ ร้านขายยา ที่มีเภสัชกรให้คำแนะนำ สามารถเปิดขายชุดตรวจ ATK จำนวน 5 ยี่ห้อ สำหรับประชาชนทั่วไปนำมาตรวจได้แล้ว 

• STANDARD™ Q COVID-19 Ag Test ผลิตโดย SD Biosensor, Inc นำเข้าโดย บริษัท เอ็มพี กรุ๊ป (ประเทศไทย) จำกัด
• SARS-CoV-2 Rapid Antigen Test ผลิตโดย SD Biosensor, Inc นำเข้าโดย บริษัท โรช ไดแอกโนสติกส์ (ประเทศไทย) จำกัด
• COVID-19 Rapid Antigen Test ผลิตโดย Reszon Diagnostic International Sdn. Bhd. Malaysia นำเข้าโดย บริษัท เจเนอรัลไซเอนซ์ เอ็นเตอร์ไพรส์ จำกัด
• SARS-CoV-2 Antigen Rapid Test Kit (Colloidal Gold Immunochromatography) ผลิตโดย Beijing Lepu Medical Technology Co., Ltd P.R. China นำเข้าโดย บริษัท ออสท์แลนด์ แคปปิตอล จำกัด
• BIOSYNEX COVID-19 Ag BSS ผลิตโดย BIOSYNEX SWISS SA ,SWITZERLAND นำเข้าโดย บริษัท ดับเบิ้ล เอส ไดแอคนอสติคส์ จำกัด

ผู้สนใจสามารถเข้าไปดูรายการชุดตรวจที่ได้รับอนุญาต 5 ยี่ห้อ ในเว็บไซด์ของ อย. ซึ่งจะมีลิงก์เพื่อนำเข้าสู่หน้าเว็บไซต์กองควบคุมเครื่องมือแพทย์ ซึ่งในนั้นจะมีชื่อผู้นำเข้า ชื่อผู้ผลิต รูปของผลิตภัณฑ์ รวมไปถึง QR code่

ทั้งนี้ชุดตรวจ ATK ที่ผ่านการอนุมัติจะมีจุดสังเกตบนฉลากคือ “บุคคลทั่วไปสามารถใช้ได้” และสามารถตรวจสอบชุดตรวจที่ได้รับอนุญาตผ่านทางเว็บไซต์กองควบคุมเครื่องมือแพทย์

หลักสำคัญที่ต้องพิจารณาในการใช้ชุดตรวจ ATK ได้แก่ 

• สถานที่ซื้อถูกต้อง ได้แก่ สถานพยาบาล หน่วยงานของรัฐ ร้านขายยา ที่มีเภสัชกรให้คำแนะนำ
• ผลิตภัณฑ์ถูกต้อง เพราะหากชุดตรวจถูกต้องแต่ไม่สามารถติดต่อกับสถานที่ซื้อได้ ไม่มีคนแปลผล ไม่มีคนให้คำปรึกษาก็จะเกิดปัญหาตามมา เนื่องจากสถานที่จำหน่ายชุดตรวจ ATK ต้องสามารถอธิบายประชาชนได้ว่า ถ้าเกิดตรวจแล้วเป็นผลบวก หากไม่มีอาการจะต้องแยกกักตัวเอง ไม่จำเป็นต้องไปรักษาในสถานพยาบาล แต่ถ้าหากมีอาการป่วยให้ไปสถานพยาบาล หรือแม้กระทั่งให้ผลลบ ก็จะมีการตรวจซ้ำ 

แต่หากไม่มั่นใจว่า จะสามารถทำได้ถูกขั้นตอนไหม อ่านผลทดสอบเองได้ถูกต้องหรือไม่ หรือจะเสี่ยงต่อการปนเปื้อนเชื้อขณะเก็บตัวอย่างไหม 

แนะนำให้ขอรับการตรวจตามโรงพยาบาล หรือหน่วยงานสาธารณสุขต่างๆ ที่เปิดให้บริการตรวจจะดีที่สุด 

ในช่วงที่ชุดตรวจ ATK ขาดตลาดนั้น ไม่แนะนำให้ซื้อชุดตรวจที่นำมาจากต่างประเทศ หรือขายผ่านช่องทางออนไลน์มาตรวจเองก่อน เพราะสินค้าอาจไม่ได้มาตรฐาน ให้ผลคลาดเคลื่อนได้ซึ่งอาจจะเสี่ยงต่อชีวิตได้

แต่สำหรับประชาชนที่อยากซื้อชุด ATK ไปตรวจเอง ทางกระทรวงสาธารณสุขแนะนำให้เฝ้าสังเกตอาการตนเองก่อน หากไม่มีความจำเป็นก็ไม่แนะนำให้ไปซื้อเพราะจะทำให้สินค้าขาดตลาดชั่วคราว ราคาก็จะขึ้น และผู้ที่จำเป็นต้องใช้จริงๆ ไม่สามารถเข้าถึงการตรวจได้

หากสนใจเข้ารับการตรวจหาเชื้อโควิด-19 สามารถ เปรียบเทียบราคาล่าสุดและแพ็กเกจตรวจหาเชื้อโควิด-19 ได้ที่นี่เลย หรือติดตามข่าวสารวัคซีนโควิดในไทยที่ไลน์ @hdcoth มีแอดมินใจดีคอยให้บริการข้อมูล สั่งซื้อแพ็กเกจ และจองคิวนัดหมายทุกวัน ตั้งแต่เวลา 9 โมงเช้าถึงตีหนึ่ง! แอดเลยไม่ต้องรอ

รวมบทความที่เกี่ยวข้องกับวัคซีนโควิด

• วิธีการลงทะเบียนรับวัคซีนโควิดแอสตราเซเนกาผ่านหมอพร้อม โรงพยาบาลรัฐ และโรงพยาบาลเอกชน
• รวมคำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการลงทะเบียนฉีดวัคซีนโควิดหมอพร้อม
• วัคซีนโควิด 19 ซิโนแวค (Sinovac)
• วัคซีนโควิด 19 ไฟเซอร์ (Pfizer)
• วัคซีนโควิด 19 แอสตราเซเนก้า (Astrazeneca)
• วัคซีนโควิด 19 โมเดอร์นา (Moderna)
• วัคซีนโควิด 19 สปุตนิก วี (Sputnik-v)
• วัคซีนโควิด 19 โนวาแวกซ์ (Novavax)
• วัคซีนโควิด 19 จอห์นสันแอนด์จอห์นสัน (Johnson&Johnson)

ที่มาของข้อมูล

ศูนย์ข้อมูล COVID-19, สธใแนะนำการใช้ Rapid Antigen Test (https://m.facebook.com/informationcovid19/photos/a.106142991004034/360448458906818/?type=3&source=48), 15 กรกฎาคม 2564.

สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา, ข้อควรรู้เกี่ยวกับ Rapid Test สำหรับตรวจโรคโควิด - 19 (https://oryor.com/%E0%B8%AD%E0%B8%A2/detail/media_printing/1804), 15 กรกฎาคม 2564.

Hfocus team, ทำความเข้าใจ ชุดตรวจเร็ว Rapid Antigen Test คืออะไร อีกทางเลือกช่วยปชช.เข้าถึงการตรวจโควิด-19(https://www.hfocus.org/content/2021/07/22174), 15 กรกฎาคม 2564.