หลายคนที่น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นโดยไม่สามารถควบคุมได้ แม้จะควบคุมอาหารและออกกำลังกายอย่างจริงจัง บางคนสงสัยว่า ทำไมถึงเป็นแบบนี้? คำตอบหนึ่งที่มักจะถูกพูดถึงคือ โรคไทรอยด์ ที่มักเชื่อมโยงกับการเพิ่มขึ้นของน้ำหนัก บทความนี้จะมาไขข้อสงสัยกันว่าไทรอยด์ทำให้น้ำหนักเพิ่มขึ้นจริงหรือไม่ และควรจัดการอย่างไร ไปดูกันเลย
สารบัญ
ไทรอยด์คืออะไร?
ไทรอยด์ คือต่อมไร้ท่อที่อยู่บริเวณลำคอ ทำหน้าที่ผลิตฮอร์โมนที่ควบคุมระบบเผาผลาญของร่างกาย ฮอร์โมนหลักคือ Thyroxine (T4) และ Triiodothyronine (T3) ซึ่งช่วยกระตุ้นการใช้พลังงาน ควบคุมอุณหภูมิ และส่งผลต่อระบบประสาท
ฮอร์โมนเหล่านี้มีบทบาทสำคัญในการเผาผลาญไขมัน น้ำตาล และโปรตีน ทำให้ร่างกายมีพลังงานและทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากฮอร์โมนผิดปกติอาจทำให้เกิดภาวะไทรอยด์ทำงานเกินหรือทำงานต่ำ ส่งผลต่อสุขภาพร่างกายได้
ไทรอยด์ชนิดไหนที่ส่งผลต่อน้ำหนัก
โรคไทรอยด์เป็นภาวะที่เกิดจากความผิดปกติของต่อมไทรอยด์ ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการควบคุมระบบเผาผลาญของร่างกาย หากต่อมไทรอยด์ทำงานผิดปกติ อาจทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของน้ำหนักไโรคไทรอยด์ที่ส่งผลต่อน้ำหนักนั้นจะมี 2 ชนิด หลักๆ ได้แก่
1. ภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์
ภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์ คือ ภาวะที่ต่อมไทรอยด์ทำงานน้อยลง ส่งผลให้ฮอร์โมน T3 และ T4 ลดลง ระบบเผาผลาญทำงานช้าลง ทำให้น้ำหนักเพิ่ม อ่อนเพลีย และรู้สึกหนาวง่าย หากไม่ได้รับการรักษา อาจส่งผลต่อหัวใจและระบบประสาทได้
2. ไทรอยด์เป็นพิษ
ไทรอยด์เป็นพิษ คือ ภาวะที่ต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกินไป ทำให้ฮอร์โมน T3 และ T4 สูงผิดปกติ ส่งผลให้ระบบเผาผลาญทำงานเร็ว น้ำหนักลด หัวใจเต้นเร็ว เหนื่อยง่าย และมือสั่น หากไม่ได้รับการรักษา อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น โรคหัวใจหรือไทรอยด์เป็นพิษรุนแรง
ทำไมโรคไทรอยด์ถึงทำให้น้ำหนักเพิ่มขึ้น?
ระบบเผาผลาญช้าลง
ภาวะไทรอยด์ทำงานต่ำ (Hypothyroidism) ทำให้ร่างกายเผาผลาญพลังงานลดลง ส่งผลให้อาหารที่กินเข้าไปถูกสะสมเป็นไขมันมากขึ้น
การสะสมน้ำและของเหลว
ฮอร์โมนไทรอยด์มีผลต่อสมดุลของน้ำและเกลือแร่ในร่างกาย เมื่อฮอร์โมนต่ำ ร่างกายจะกักเก็บน้ำมากขึ้น ทำให้ตัวบวมและน้ำหนักเพิ่ม
อ่อนเพลียและเคลื่อนไหวน้อยลง
คนที่เป็นไทรอยด์ต่ำมักรู้สึกเหนื่อยง่าย ไม่มีแรงออกกำลังกาย ส่งผลให้น้ำหนักขึ้นจากการใช้พลังงานที่ลดลง
ผลข้างเคียงจากยา
ยารักษาไทรอยด์บางชนิด เช่น ยาต้านไทรอยด์ ที่มักจะใช้รักษาไทรอยด์เป็นพิษ อาจทำให้ระบบเผาผลาญลดลง ส่งผลให้น้ำหนักเพิ่มขึ้นได้
ความอยากอาหารเพิ่มขึ้น
ในบางกรณี ไทรอยด์ที่ทำงานผิดปกติอาจส่งผลต่อระดับฮอร์โมนที่ควบคุมความหิว ทำให้รู้สึกอยากอาหารมากขึ้นและกินเกินความจำเป็นได้
วิธีการรักษาไทรอยด์
การรักษาด้วยยา
- ฮอร์โมนไทรอยด์: จะใช้รักษาภาวะไทรอยด์ต่ำ (Hypothyroidism) โดยเป็นฮอร์โมนทดแทนที่ช่วยปรับระดับ T3 และ T4 ให้เป็นปกติ
- ยาต้านไทรอยด์: ใช้รักษาภาวะไทรอยด์เป็นพิษ (Hyperthyroidism) เพื่อลดการสร้างฮอร์โมนไทรอยด์
- ไอโอดีนรังสี: ใช้สำหรับรักษาไทรอยด์เป็นพิษโดยจะทำลายเซลล์ไทรอยด์ที่ทำงานมากเกินไป
- การผ่าตัดต่อมไทรอยด์: ใช้ในกรณีที่ไทรอยด์โตผิดปกติหรือมีก้อนเนื้อที่ต้องตรวจสอบ
การปรับพฤติกรรมการกิน
- กินอาหารที่มีไอโอดีนอย่างเหมาะสม เช่น อาหารทะเล นม ไข่ เพื่อช่วยให้ต่อมไทรอยด์ทำงานได้ดี แต่ผู้ป่วยไทรอยด์เป็นพิษควรระวังการได้รับไอโอดีนมากเกินไป
- กินอาหารที่มีธาตุเหล็กและซีลีเนียม เช่น เนื้อสัตว์ ธัญพืช ถั่ว และบราซิลนัท เพื่อช่วยให้ต่อมไทรอยด์ทำงานเป็นปกติ
- หลีกเลี่ยงอาหารที่รบกวนไทรอยด์ เช่น ผักตระกูลกะหล่ำดิบ อย่าง บรอกโคลี กะหล่ำปลี และถั่วเหลือง เพราะอาจรบกวนการดูดซึมไอโอดีน
การออกกำลังกายและการดูแลร่างกาย
- ควรออกกำลังกายสม่ำเสมอ เช่น เดินเร็ว โยคะ หรือเวทเทรนนิ่ง เพื่อช่วยกระตุ้นระบบเผาผลาญและควบคุมน้ำหนัก
- พักผ่อนให้เพียงพอ เพื่อช่วยให้ลดความเครียดที่อาจส่งผลต่อฮอร์โมนไทรอยด์
- จัดการความเครียด เช่น ฝึกสมาธิหรือโยคะ จะช่วยลดผลกระทบต่อระบบฮอร์โมนได้
กินเยอะ น้ำหนักพุ่ง หรือจะเสี่ยงเป็นไทรอยด์ ตรวจให้ชัวร์ด้วยแพ็กเกจตรวจไทรอยด์ ที่ HDmall.co.th ยิ่งจองยิ่งคุ้มกับโปรโมชันพิเศษจากโรงพยาบาลและคลินิกชั้นนำ ตรวจเร็ว รู้ผลไว จองเลย!
