โรคปอดอักเสบ (Pneumonitis) หรือปอดบวม เป็นหนึ่งในโรคติดเชื้อบริเวณปอดที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ ทั้งยังก่อให้เกิดอาการรุนแรง และภาวะแทรกซ้อนอันตราย ซึ่งนำไปสู่การเสียชีวิตของผู้สูงอายุได้สูงเมื่อเทียบกับช่วงวัยอื่น
ไปรู้จักกับโรคปอดอักเสบในผู้สูงอายุ พร้อมกับวิธีลดความเสี่ยง และวัคซีนปอดอักเสบที่จะช่วยปกป้องคนสูงวัยจากโรคนี้กัน
สารบัญ
สาเหตุของโรคปอดอักเสบ ทำไมผู้สูงอายุถึงเสี่ยง
โรคปอดอักเสบเป็นภาวะที่เกิดจากการติดเชื้อในปอด ซึ่งเกิดได้จากเชื้อแบคทีเรีย เชื้อไวรัส และเชื้อรา แต่เชื้อร้ายที่พบบ่อยสุดในการก่อให้เกิดโรคปอดอักเสบ คือ สเตรปโตคอคคัส นิวโมเนีย (Streptococcus pneumoniae)
แม้ว่าโรคนี้เกิดได้กับทุกคน ทุกช่วงวัย แต่วัยสูงอายุจะเป็นกลุ่มเสี่ยง เนื่องจากระบบต่าง ๆ ในร่างกายเสื่อมถอยลงตามวัย รวมถึงระบบภูมิคุ้มกันก็อ่อนแอลงด้วย ส่งผลให้ร่างกายไม่สามารถรับมือกับเชื้อโรคได้ดีนักเมื่อเทียบกับช่วงวัยอื่น
โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่มีโรคประจำตัว หรือปัจจัยบางอย่างร่วมด้วย เช่น
- เป็นโรคเรื้อรัง เช่น โรคปอด โรคหัวใจ โรคเบาหวาน โรคไต โรคตับ และโรคมะเร็ง
- มีภาวะที่ทำให้ภูมิคุ้มกันต่ำหรือบกพร่อง เช่น ผ่านการปลูกถ่ายอวัยวะ ติดเชื้อเอชไอวี ใช้ยากดภูมิคุ้มกัน ม้ามทำงานบกพร่องหรือตัดม้ามออกไปแล้ว
- มีพฤติกรรมเสี่ยง เช่น สูบบุหรี่ เป็นโรคพิษสุราเรื้อรัง
โรคปอดอักเสบในผู้สูงอายุ อันตรายมากแค่ไหน
แม้จะชื่อว่าโรคปอดอักเสบ อันตรายกลับไม่ได้เกิดเฉพาะปอดเท่านั้น ยังก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนในระบบอื่นของร่างกาย จนนำไปสู่การเสียชีวิตได้เลย เช่น การติดเชื้อในกระแสเลือด เยื่อหุ้มสมองอักเสบ หรือระบบทางเดินหายใจล้มเหลว
โรคปอดอักเสบเลยค่อนข้างอันตรายต่อผู้สูงอายุเมื่อเทียบกับช่วงวัยอื่น โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่มีภูมิต้านทานต่ำ หากติดเชื้อแล้ว มักมีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนได้สูง จนยากต่อการรักษาตามไปด้วย การฉีดวัคซีนปอดอักเสบจึงเป็นอีกทางที่ช่วยลดความเสี่ยงจากโรคลงได้
ทำไมผู้สูงอายุ ควรฉีดวัคซีนปอดอักเสบทุกคน
การฉีดวัคซีนปอดอักเสบส่งผลดีหลายอย่างต่อผู้สูงอายุในหลายด้าน
1. ลดความเสี่ยงในการติดเชื้อปอดอักเสบ
เมื่อสัมผัสกับเชื้อนิวโมคอคคัสสายพันธุ์ที่วัคซีนครอบคลุม จากข้อมูลพบว่า การได้รับวัคซีนปอดอักเสบจะช่วยลดความเสี่ยงจากการติดเชื้อปอดอักเสบได้ไม่น้อยกว่า 45.6% ขึ้นอยู่กับชนิดของวัคซีน
2. ลดความรุนแรงของโรคปอดอักเสบ
วัคซีนปอดอักเสบยังมีข้อดีในแง่ลดความรุนแรงของโรคหากติดเชื้อปอดอักเสบแล้ว คนที่ร่างกายมีภูมิคุ้มกันจากวัคซีนจะลดโอกาสติดเชื้อนิวโมคอคคัสแบบรุนแรงและแพร่กระจาย (Invasive pneumococcal disease) ที่มักก่อให้เกิดอาการรุนแรงหรือภาวะแทรกซ้อนจากโรค
3. ลดอัตราการเสียชีวิต และค่าใช้จ่าย
การฉีดวัคซีนปอดอักเสบช่วยลดอัตราการเสียชีวิตจากโรคปอดอักเสบในผู้สูงอายุ และระยะเวลาในการรักษาตัวในโรงพยาบาล ซึ่งช่วยลดค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาล และเสริมสร้างคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพที่ดีให้กับผู้สูงอายุ
ผู้สูงอายุเตรียมตัวอย่างไร เมื่อมารับวัคซีนปอดอักเสบ
วัคซีนปอดอักเสบมีอยู่ 2 ชนิด คือ วัคซีนปอดอักเสบชนิดคอนจูเกต (Conjugate vaccine) และอีกชนิด คือ วัคซีนปอดอักเสบชนิดโพลีแซคคาไรด์ (Polysaccharide vaccine) ที่ครอบคลุมสายพันธุ์มากขึ้น จะฉีดเป็นเข็มกระตุ้น
การรับวัคซีนปอดอักเสบเหมือนกับการวัคซีนทั่วไป ดังนี้
- ปรึกษาแพทย์ เพื่อประเมินสภาพร่างกาย และโรคประจำตัวที่อาจมีผลต่อการฉีดวัคซีน
- หากมีประวัติการแพ้ยาหรือวัคซีน การใช้ยา หรือข้อมูลทางสุขภาพอื่น ๆ ควรแจ้งให้แพทย์ทราบ
- พักผ่อนให้เพียงพอ เพื่อให้ร่างกายพร้อมรับวัคซีน
- หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ชา และกาแฟ
- งดออกกำลังกายอย่างน้อย 2 ชั่วโมงก่อนฉีด และ 1 วันหลังจากฉีดวัคซีนปอดอักเสบ
อาการข้างเคียงหลังได้รับวัคซีนปอดอักเสบ
หลังการฉีดวัคซีนปอดอักเสบอาจเกิดผลข้างเคียงเล็กน้อย อาการอาจต่างกันไปในแต่ละคน เช่น ปวด บวม แดงบริเวณที่ฉีด มีไข้ต่ำ ๆ เบื่ออาหาร หรือง่วงซึม อาการเหล่านี้ มักดีขึ้นหายภายใน 1–2 วัน หากมีอาการรุนแรง หรืออาการไม่ดีขึ้น ควรปรึกษาแพทย์ทันที
การฉีดวัคซีนปอดอักเสบเป็นสิ่งสำคัญสำหรับผู้สูงอายุวัย 65 ปีขึ้นไป เพื่อป้องกันการติดเชื้อ ลดความรุนแรงของอาการ และลดความเสี่ยงจากการเสียชีวิตจากภาวะแทรกซ้อนลงได้
ดูแลผู้สูงวัยในครอบครัวด้วยวิธีง่าย ๆ อย่าลืมพาไปฉีดวัคซีนนะ ดู โปรฉีดวัคซีนปอดอักเสบ จาก HDmall.co.th จองรับราคาพิเศษ พร้อมเลือกฉีดได้ที่ รพ. ใกล้บ้านได้เลย
TH-PVC-00201
