ในทางการแพทย์ถือว่า ไฝ เป็นเนื้องอกชนิดหนึ่งที่เกิดจากความผิดปกติของเซลล์ผิวหนัง แต่ไม่ก่อให้เกิดอันตราย การกำจัดไฝที่นิยมทำกันในปัจจุบัน อย่างการจี้ไฝออกด้วยเลเซอร์ จึงทำเพื่อความสวยความงามเท่านั้น อย่างไรก็ตาม มีเนื้องอกบางชนิดที่มีลักษณะเหมือนไฝธรรมดามาก แต่ความจริงแล้วคือ มะเร็งไฝ ซึ่งถือเป็นสัญญาณเตือนว่า ร่างกายกำลังถูกเซลล์มะเร็งคุกคาม และต้องรีบกำจัดออกโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น
ดังนั้นก่อนเข้ารับการกำจัดไฝธรรมดา ควรตรวจดูให้ดีเสียก่อนว่า “เป็นมะเร็งไฝหรือไม่” เพราะหากเป็นมะเร็งไฝ และกำจัดผิดวิธีอาจจะทำให้เซลล์มะเร็งแตกตัวและลุกลามได้
สารบัญ
รู้จักกับไฝธรรมดา
ไฝ (Mole) เกิดจากความผิดปกติของเซลล์ผิวหนังทั่วไป มักปรากฏเป็นจุดสีน้ำตาล หรือสีดำบนผิวหนัง อาจมีลักษณะนูน หรือแบนเรียบ มีทรงกลม หรือทรงรี และมักมีขนาดเส้นรอบวงประมาณ 5 มิลลิเมตร
ไฝสามารถขึ้นได้บนผิวหนังทุกส่วนของร่างกาย ส่วนใหญ่แล้วไฝธรรมดามักมีมาตั้งแต่กำเนิด หรือไม่เช่นนั้นก็มักเกิดขึ้นไม่เกินช่วงวัยกลางคน และไม่มีการเปลี่ยนแปลงในเรื่องของสี ลักษณะ หรือรูปทรงในเวลาสั้นๆ ซึ่งตรงกันข้ามกับมะเร็งไฝโดยสิ้นเชิง
รู้จักกับมะเร็งไฝ
มะเร็งไฝ (Melanoma) คือ เซลล์มะเร็งที่มีจุดเริ่มต้นจากผิวหนัง และมีลักษณะเหมือนไฝธรรมดามาก ซึ่งบ่อยครั้งมักเริ่มต้นจากการเป็นไฝธรรมดาก่อนที่จะกลายเป็นมะเร็งไฝอย่างรวดเร็ว
มะเร็งไฝมักมีสีน้ำตาล หรือสีดำเหมือนไฝทั่วไป แต่ในบางกรณีก็พบว่ามีสีเดียวกับผิวหนัง บ้างก็มีสีขาว สีชมพู สีแดง สีม่วง หรือสีน้ำเงิน
อย่างไรก็ตาม การแยกไฝธรรมดากับมะเร็งไฝด้วยสีเพียงอย่างเดียวไม่สามารถยืนยันได้ว่า ตุ่มเนื้อบนผิวหนังเป็นไฝธรรมดา หรือมะเร็งไฝอย่างแน่นอน
แยกไฝธรรมดากับมะเร็งไฝด้วยหลักการ ABCDEF
การสังเกตมะเร็งไฝสามารถทำได้ด้วยตนเอง โดยใช้หลักการสังเกต ABCDEs ซึ่งเป็นอักษรย่อของ 5 ปัจจัยบ่งชี้มะเร็งไฝเมื่อเปรียบเทียบกับไฝธรรมดา มีรายละเอียดดังนี้
1. Asymmetry รูปทรงไม่สมดุล
ไฝธรรมดามีรูปทรงที่สมดุลกันไม่มากก็น้อยกล่าวคือ หากลองขีดเส้นแบ่งลงบนไฝด้วยตาเปล่า แล้วพบว่า ด้านซ้ายมีลักษณะคล้ายกับด้านขวา หรือด้านบนมีลักษณะคล้ายกับด้านล่าง แสดงว่า ไฝนั้นเป็นไฝธรรมดา
ในขณะที่มะเร็งไฝจะมีรูปทรงที่ไม่สมดุลกัน ไม่ว่าจะลองขีดเส้นแบ่งจากมุมใดก็ไม่มีท่าทีว่าทั้ง 2 ด้านจะมีลักษณะคล้ายกันได้เลย
2. Border ขอบไม่เรียบ
ไฝธรรมดา มีเส้นขอบที่เรียบและสม่ำเสมอโดยทั่วกัน ในขณะที่มะเร็งไฝแทบจะไม่มีเส้นขอบ หรือถ้ามีก็ปรากฏเป็นเส้นที่ไม่สม่ำเสมอ และขรุขระ
3. Color สีไม่สม่ำเสมอ
สีของไฝธรรมดามีเพียงสีเดียวทั่วทั้งไฝ และมีความอ่อน-เข้มที่สม่ำเสมอกัน ในขณะที่มะเร็งไฝ มักมีมากกว่าหนึ่งสี หรือมีความอ่อนเข้มที่ไม่เท่ากัน
4. Diameter ขนาดผิดปกติ
ขนาดของไฝธรรมดามักมีขนาดไม่เกิน 5 มิลลิเมตร ในขณะที่มะเร็งไฝมักมีขนาดตั้งแต่ 6 มิลลิเมตรขึ้นไป อย่างไรก็ตาม หากเป็นมะเร็งไฝที่เพิ่งก่อตัวขึ้นในช่วงแรกก็อาจมีขนาดเล็กเท่ากับไฝธรรมดาได้
5. Evolution มีการเปลี่ยนแปลง
ปัจจัยบ่งชี้มะเร็งไฝที่สำคัญที่สุด คือ การเปลี่ยนแปลง
ไฝธรรมดาจะไม่มีการเปลี่ยนแปลงเกี่ยวกับปัจจัยใดๆ ที่ได้กล่าวมาข้างต้น แต่มะเร็งไฝมักมีการเปลี่ยนแปลงในเรื่องของรูปทรง เส้นขอบ สี และขนาด โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงเวลาสั้นๆ
6. Funny look รูปร่างดูตลก
มะเร็งไฝมักมีรูปร่างที่ผิดปกติจากไฝทั่วไป
สำหรับผู้ที่ต้องการจี้ไฝออกด้วยเลเซอร์ หรือกำจัดไฝด้วยวิธีอื่นๆ นั้น แม้จะตรวจดูด้วยตัวเองแล้วว่าเป็นไฝธรรมดา แต่ก็ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อยืนยันผลอีกที
แต่ถ้าหากพบว่า ไฝบนร่างกายเข้าข่ายเป็นมะเร็งไฝ แนะนำให้พบแพทย์ทันทีเพื่อตรวจคัดกรองมะเร็งผิวหนัง หรือวินิจฉัยหาสาเหตุอื่นๆ ที่อาจเป็นอันตรายได้ และรับการรักษาที่ถูกต้อง
หรือหากยังไม่มีเวลาไปพบแพทย์ด้วยตนเอง ปัจจุบันมีบริการปรึกษาแพทย์ออนไลน์เกี่ยวกับโรคผิวหนัง และ บริการปรึกษาแพทย์ออนไลน์เกี่ยวกับโรคมะเร็งแล้ว ทั้งสองบริการนี้สามารถเปิดวิดีโอคอลเพื่อให้แพทย์พิจารณาไฝได้เลย
บริการนี้จะทำให้คุณมีแนวทางในการตัดสินใจต่อไปว่า ควรไปพบแพทย์เฉพาะทางด้านใดต่อ หรือจริงๆ แล้วไฝที่คุณคิดว่าเป็นมะเร็งไฝ อาจเป็นเพียงไฝธรรมดา แต่คุณความกังวลใจไปเองเท่านั้น
ตรวจสอบความถูกต้องโดย นพ. ธนู โกมลไสย
