ระวัง! โรคมือ เท้า ปาก สายพันธุ์ EV71 อาจทำลูกป่วยหนักถึงขั้นเสียชีวิต

ทุกวันนี้โรคมือ เท้า ปากในเด็กอาจไม่ใช่เรื่องเล็กอีกต่อไป โดยเฉพาะเมื่อเกิดจากสายพันธุ์รุนแรงอย่าง EV71 ที่อาจทำให้ลูกน้อยมีอาการหนักจนถึงขั้นเสียชีวิตได้ 

แม้จะมีอาการเริ่มต้นจะคล้ายกับการติดเชื้อทั่วไป แต่โรคมือ เท้า ปาก สายพันธุ์ EV71 สามารถลุกลามไปยังสมองหรือหัวใจได้อย่างรวดเร็ว พ่อแม่จึงควรรู้เท่าทันสัญญาณอันตราย วิธีป้องกัน และแนวทางการป้องกัน เพื่อดูแลลูกให้ปลอดภัยจากไวรัสสายพันธุ์นี้

โรคมือ เท้า ปาก สายพันธุ์ EV71 คืออะไร ทำไมอันตรายกว่าสายพันธุ์อื่น?

โรคมือ เท้า ปาก EV71 คือ การติดเชื้อไวรัสที่ก่อให้เกิดโรคมือ เท้า ปาก จากสายพันธุ์ Enterovirus 71 (EV71) ซึ่งพบได้บ่อยในเด็กเล็ก โดยเฉพาะช่วงอายุ 6 เดือนถึง 5 ปี 

ความอันตรายของโรคมือ เท้า ปาก สายพันธุ์ EV71 อยู่ที่ไวรัสสามารถแพร่กระจายไปยังระบบประสาทส่วนกลาง ทำให้เด็กบางรายมีภาวะแทรกซ้อน เช่น เยื่อหุ้มสมองอักเสบ สมองอักเสบ หรือลามไปถึงหัวใจและปอด ส่งผลให้มีภาวะหัวใจวายเฉียบพลัน หรือระบบหายใจล้มเหลว ซึ่งอาจถึงขั้นเสียชีวิตได้

โรคมือ เท้า ปาก สายพันธุ์ EV71 ติดต่อได้อย่างไร?

โรคมือ เท้า ปาก สายพันธุ์ EV71 สามารถแพร่กระจายได้ง่ายและรวดเร็วผ่านสารคัดหลั่ง เช่น น้ำมูก น้ำลาย เสมหะ น้ำในตุ่มพอง และอุจจาระของผู้ป่วย

นอกจากนี้ โรคมือ เท้า ปาก สายพันธุ์ EV71 ยังสามารถติดต่อผ่านการสัมผัสสิ่งของหรือพื้นผิวที่ปนเปื้อนเชื้อได้ด้วย เช่น ของเล่น แก้วน้ำ ช้อน หรือลูกบิดประตู ซึ่งเด็กมักจะสัมผัสสิ่งของเหล่านี้แล้วนำมือไปสัมผัสที่ปาก ตา หรือจมูกของตัวเองต่อโดยไม่รู้ตัว

โดยเชื้อไวรัส EV71 มักพบมากในช่วงฤดูฝนหรือในสถานที่ที่มีเด็กอยู่รวมกันจำนวนมาก เช่น ศูนย์เด็กเล็ก โรงเรียนอนุบาล หรือสนามเด็กเล่น ซึ่งเป็นสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการแพร่กระจายของเชื้อได้ง่าย

อาการโรคมือ เท้า ปาก สายพันธุ์ EV71 ที่ต้องระวัง

แม้ว่าโรคมือ เท้า ปาก สายพันธุ์ EV71 จะมีอาการเบื้องต้นคล้ายกับโรคมือ เท้า ปากทั่วไป เช่น มีไข้ต่ำ มีแผลในปาก และมีผื่นหรือตุ่มน้ำใสที่มือ เท้า หรือก้น แต่สายพันธุ์ EV71 มีแนวโน้มก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงกว่า โดยเฉพาะกับระบบประสาทและหัวใจ ซึ่งอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้

อาการทั่วไปที่พบบ่อยในระยะเริ่มต้น ได้แก่

• ไข้สูงเฉียบพลัน
• เจ็บคอ เบื่ออาหาร
• มีแผลในช่องปาก (แผลร้อนในขนาดเล็ก)
• มีผื่นหรือตุ่มน้ำใสบริเวณมือ เท้า และก้น

สำหรับอาการที่ต้องระวังเป็นพิเศษที่อาจบ่งบอกว่ามีการลุกลามของเชื้อไวรัสสายพันธุ์ EV71 ได้แก่

• ซึมลง ง่วงผิดปกติ ตอบสนองช้า
• แขนขาอ่อนแรง เดินเซ หรือมีอาการคล้ายอัมพาต
• กระตุกหรือมีอาการชัก
• หายใจเร็ว หอบ หรือเหนื่อยง่าย
• มีเสียงครางในลำคอ น้ำลายไหลมากผิดปกติ
• อาเจียนพุ่ง หรืออาเจียนบ่อยร่วมกับซึม
• ชีพจรเต้นเร็วผิดปกติ หน้าซีด ปลายมือปลายเท้าเย็น

หากพบว่าเด็กมีอาการเหล่านี้ควรรีบพาไปพบแพทย์ทันที เพราะอาจเป็นสัญญาณของภาวะสมองอักเสบ เยื่อหุ้มสมองอักเสบ หรือกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ ซึ่งเป็นภาวะที่เกิดจากโรคมือ เท้า ปาก สายพันธุ์ EV71 และอาจนำไปสู่การเสียชีวิตได้หากรักษาไม่ทัน

การดูแลลูกเมื่อติดโรคมือ เท้า ปาก สายพันธุ์ EV71

เมื่อลูกติดโรคมือ เท้า ปาก สายพันธุ์ EV71 โดยทั่วไปแล้วจะหายได้เองภายใน 7-10 วัน แต่ทั้งนี้ สิ่งสำคัญที่สุดคือคุณพ่อคุณแม่ควรเฝ้าระวังอาการลูกอย่างใกล้ชิด เพราะเชื้อสายพันธุ์นี้อาจลุกลามไปสู่ระบบประสาทและหัวใจได้เร็วกว่าสายพันธุ์ทั่วไป โดยเฉพาะในเด็กเล็กที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ ซึ่งคำแนะนำในการดูแลลูกเบื้องต้นที่บ้าน มีดังนี้

• ให้ลูกพักผ่อนมากๆ งดกิจกรรมหนัก และไม่ควรพาออกไปนอกบ้านเพื่อลดการแพร่เชื้อ
• ให้ดื่มน้ำมากๆ หรือน้ำเกลือแร่ เพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ โดยเฉพาะเด็กที่มีแผลในปากและไม่ยอมกินอาหาร
• หากมีไข้สูงให้เช็ดตัวหรือใช้ยาลดไข้ เช่น พาราเซตามอล หลีกเลี่ยงการใช้แอสไพรินในเด็ก
• ดูแลช่องปาก หากมีแผลในปากมาก อาจใช้เจลระงับปวดที่แพทย์แนะนำ และเลือกอาหารที่เคี้ยวง่าย ไม่ร้อน ไม่เผ็ด
• รักษาความสะอาด เช่น ล้างมือให้ลูกและผู้ดูแลบ่อยๆ ทำความสะอาดของเล่น แก้วน้ำ หรือสิ่งของที่ใช้ร่วมกัน

ในกรณีที่ลูกติดโรคมือ เท้า ปาก สายพันธุ์ EV71 และมีอาการรุนแรงขึ้น รวมถึงมีภาวะสมองอักเสบหรือหัวใจอักเสบร่วมด้วย ควรพาลูกไปรักษาตัวที่โรงพยาบาล

วิธีป้องกันลูกจากโรคมือ เท้า ปาก สายพันธุ์ EV71

ปัจจุบันโรคมือ เท้า ปาก สายพันธุ์ EV71 ยังไม่มียารักษาเฉพาะเจาะจง สิ่งที่พ่อแม่ทำได้ดีที่สุดจึงเป็นการป้องกันไม่ให้ลูกติดเชื้อ โดยเฉพาะในช่วงที่มีการระบาดหนัก เช่น ฤดูฝน หรือช่วงเปิดเทอม ซึ่งแนวทางการป้องกันโรคมือ เท้า ปาก สายพันธุ์ EV71 มีดังนี้

• รับวัคซีนป้องกันมือ เท้า ปาก : ปัจจุบันมีวัคซีนป้องกันโรคมือ เท้า ปาก สายพันธุ์ EV71 โดยเฉพาะ สามารถฉีดได้ตั้งแต่เด็กอายุ 6 เดือนถึง 5 ปี ฉีดทั้งหมด 2 เข็ม ห่างกัน 1 เดือน หลังฉีดครบแล้วจะสามารถป้องกันการติดเชื้อมือเท้าปาก สายพันธุ์ EV71 ได้ 97% และป้องกันอาการรุนแรงเมื่อติดเชื้อ EV71 ได้ถึง 100%
• ล้างมือบ่อยๆ : ควรสอนให้ลูกล้างมือด้วยสบู่และน้ำสะอาด โดยเฉพาะก่อนกินอาหาร หลังเข้าห้องน้ำ หรือหลังเล่นของเล่น รวมถึงผู้ปกครองควรดูแลล้างมือให้เด็กเล็กที่ยังทำเองไม่ได้
• รักษาความสะอาดของของใช้ส่วนตัว : ทำความสะอาดของเล่น ขวดนม จาน ชาม ผ้าขนหนู และสิ่งของที่เด็กใช้ร่วมกันเป็นประจำ
• หลีกเลี่ยงสถานที่แออัดในช่วงระบาด : ช่วงไหนมีรายงานการระบาดของโรคมือ เท้า ปาก ควรหลีกเลี่ยงการพาเด็กไปในที่แออัด เช่น ห้างสรรพสินค้า สนามเด็กเล่น หรือศูนย์เด็กเล็ก
• แยกเด็กป่วยออกจากเด็กปกติ : หากมีเด็กป่วยในบ้านหรือโรงเรียน ควรแยกตัวออกห่างอย่างน้อย 7-10 วัน หรือจนกว่าตุ่มจะแห้ง ไม่มีน้ำใส และไม่มีไข้ เพื่อป้องกันการแพร่เชื้อ

การดูแลสุขอนามัยอย่างเคร่งครัด การเฝ้าระวังอาการ และการรับวัคซีนป้องกันโรคมือ เท้า ปาก จะช่วยให้คุณพ่อคุณแม่สามารถป้องกันลูกน้อยจากโรคมือ เท้า ปาก สายพันธุ์ EV71 ได้อย่างมีประสิทธิภาพ