activities to improve your children development

การจัดกิจกรรมการเล่น เพื่อส่งเสริมพัฒนาการเด็กตามช่วงวัย

การเล่นถือเป็นกิจกรรมสำคัญสำหรับเด็ก เปรียบเสมือนเป็นหน้าที่หลักของเด็ก ผู้ปกครองควรเข้าใจหน้าที่ของเด็กและคอยสนับสนุนจัดการการเล่นที่สอดคล้องกับความสามารถและทักษะของเด็กแต่ละวัย เพื่อช่วยส่งเสริมให้เด็กมีพัฒนาการเหมาะสมตามวัยและอาจทำให้เด็กมีพัฒนาการที่ก้าวหน้าเกินวัยได้

ช่วงวัยเด็กคือช่วงอายุ 1-12 ปี  เด็กในแต่ละช่วงอายุจะมีพัฒนาการที่แตกต่างกัน  ดังนั้นการเลือกกิจกรรมการเล่นให้เหมาะสมตามช่วงอายุ ผู้ปกครองจำเป็นต้องเข้าใจพัฒนาการด้านต่างๆ ของเด็ก

การจัดกิจกรรมการเล่นที่เหมาะสมกับพัฒนาการตามช่วงอายุ

ช่วงอายุ พัฒนาการ กิจกรรมการเล่น
1-3 เดือน
  • เคลื่อนไหวร่างกาย แขนขาได้2ข้างเท่ากัน
  • สำรวจสิ่งต่างๆ รอบตัว จ้องมองและเคลื่อนสายตา ตามวัตถุที่เคลื่อนที่
  • ใช้มือคว้า เอื้อมหยิบ สิ่งของ อาจจับผิดบ้างถูกบ้างเพราะการประสานงานระหว่างกล้ามเนื้อตาและมือยังไม่สมบูรณ์
  • อุ้มสัมผัส พูดคุย
  • ของเล่นกระตุ้นสายตา เช่น โมบายสีสดใส กรุ๋งกริ๋งเขย่ามีเสียงดัง
  • ให้ฟังเพลงบรรเลงเบาๆ
4-5 เดือน
  • เริ่มจำวัตถุและบุคคลได้
  • คอแข็ง พลิกคว่ำได้ ใช้แขนได้ดีขึ้น
  • หมุนตัวหรือคืบไปข้างหน้าได้
  • พยายามไขว่คว้าสิ่งของที่ต้องการด้วยตัวเอง
  • ชอบถือของเล่นฟาดไปมา จับของเล่นเข้าปาก
  • จับให้เด็กนั่งได้แต่ยังนั่งเองไม่ได้
  • ของเล่นที่ใช้มือจับ เขย่ามีเสียง ต้องพิจารณาถึงความปลอดภัยในขณะเล่นด้วย เป็นของเล่นที่สามารถเอาเข้าปากได้โดยไม่เป็นอันตราย
  • เล่นหยอกล้อ ให้หัวเราะ เด็กจะอารมณ์ดี
5-6 เดือน
  • เคลื่อนไหวได้คล่องขึ้น
  • สนใจสิ่งต่างๆ รอบตัว อยากรู้ อยากเห็น
  • อยากหยิบจับของทุกอย่างที่มองเห็น
  • สามารถนั่งได้เอง จับยืนโดยเท้าสองข้างวางแนบพื้นได้
  • เด็กบางคนจะร้องไห้เมื่อเห็นคนแปลกหน้า
  • ของเล่นที่จับแกว่งแล้วมีเสียงดัง
  • กล่องดนตรี
  • ยางกัดนิ่มๆ
  • เล่นกับเงาตัวเองในกระจก
6-7 เดือน
  • นั่งพิงเก้าอี้ได้
  • นั่งตามลำพังได้
  • มองของเล่นและพิจารณารายละเอียด
  • ของเล่นประเภทมีเสียง ชอบเพลงมีจังหวะ
  • ตุ๊กตาล้มลุก ตุ๊กตาไขลาน
  • ชอบเพลงที่มีจังหวะ
7-8 เดือน
  • เริ่มซน คลานได้ ชอบปีนเก้าอี้ คลานขึ้นบันได ชอบรื้อของเล่นออกจากกล่อง
  • ใช้มือปัดออกเมื่อไม่ต้องการสิ่งนั้น
  • จะโกรธและร้องไห้เมื่อถูกแย่งของ
  • ฟันเริ่มขึ้น
  • ของเล่นที่มีเสียง
  • เริ่มสนใจสิ่งของภายในบ้าน
  • ชอบเล่นของชิ้นใหญ่ เช่น ไม่ขนไก่ ที่ตักผง โทรศัพท์
  • เด็กจะเลือกของเล่นเอง
8-9 เดือน
  • คลานได้คล่องขึ้น คลานไปไหนๆได้ ปีนป่ายสิ่งของต่างๆ ในบ้าน
  • เริ่มเข้าใจความหมายของคำพูด เปล่งเสียงได้ เช่น หม่ำๆ
  • เลียนแบบคำสั่งง่ายๆได้ เช่น สาธุ บ๊ายบาย
  • ชอบเล่นจ๊ะเอ๋
  • ชอบเล่นที่เคาะแล้วมีเสียงดัง เช่น กลอง ระนาด
  • เริ่มขยับตัวตามจังหวะเพลง
9-10 เดือน
  • เกาะยืน หรือเกาะเดินได้ ซนมากขึ้น ไม่นิ่ง
  • สนใจสิ่งของทุกอย่างที่มองเห็น
  • ชอบเลียนแบบท่าทางผู้ใหญ่
  • เข้าใจคำว่า ไม่ , อย่าทำ
  • สนใจสิ่งแวดล้อมภายในบ้าน เล่นเพราะต้องการสำรวจ หรืออยากรู้อยากเห็น ชอบเล่น ถ้วย ชาม ช้อน ขวดเครื่องสำอาง ปลั๊กไฟ
  • **ผู้ปกครองควรพึงระวังเรื่องความปลอดภัยหรืออุบัติเหตุที่อาจเกิดจากการเล่นโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ของเด็ก
10-11 เดือน
  • เกาะยืนเก่งขึ้น จะเริ่มปล่อยมือ ตั้งไข่
  • เปิดบานประตูเล็ก เปิดลิ้นชักได้
  • อยากทดลองทำทั้งๆ ที่รู้ว่าห้ามทำ
  • เริ่มเรียก พ่อ แม่ ได้
  • บล็อก จับคู่ ค้อนตอกหมุดสี
  • หนังสือภาพ
  • กังหันลม เป่าฟองสบู่
11-12 เดือน
  • เริ่มก้าวเดิน ไต่ขึ้นบันไดได้เอง
  • พูดเป็นคำๆ ได้ เช่น หมา ป้า ไป ไม่ บางคนอาจจะไม่พูดแต่ฟังรู้เรื่องเข้าใจความหมาย
  • อยากรู้ อยากเห็นมากขึ้น
  • เล่นเชิงสำรวจ ชอบเที่ยวนอกบ้าน
  • สนามเด็กเล่น
  • รถลาก ชิงช้า ม้าหมุน ม้าโยก
1-1.6 ปี
  • เดินได้เอง ถือถ้วยน้ำดื่มเองได้ ใช้ช้อนตักอาหารเข้าปากได้บ้าง
  • ชอบเที่ยวนอกบ้าน
  • เริ่มพูดได้หลายคำ เรียกชื่อคนใกล้ชิดได้
  • เรียนรู้นอกบ้าน สวนสัตว์
  • ให้ฝึกพูดและจำภาพในสมุดภาพ
  • เล่านิทานก่อนนอนให้ฟัง
  • เล่นตุ๊กตารูปคน รูปสัตว์
  • เล่นรถ นั่งบนรถที่ใช้ขายันไปข้างหน้า
1.6-2 ปี
  • เดินได้มั่นคง ขึ้นบันไดได้ วิ่งได้ เริ่มเดินถอยหลังได้
  • เป็นตัวของตัวเองมากขึ้น พูดคุยรู้เรื่อง
  • แสดงความเป็นเจ้าของในสิ่งของเครื่องใช้ของตน รู้จักหวงของ
  • เครื่องเล่นกลางแจ้ง
  • นิทานเสริมสร้างจินตนาการ
  • ต่อบล็อกรูปทรงเรขาคณิต
  • ขีดเขียนบนกระดาษ
  • ปั้นดินน้ำมัน
  • เต้นตามจังหวะเสียงเพลง
2-3 ปี
  • วิ่งได้เร็วขึ้น
  • ช่วยตัวเองได้มากขึ้น แต่งตัวได้บางส่วน ทานอาหารเองได้
  • เริ่มจับดินสอเขียนได้
  • เล่นนอกบ้าน เล่นทราย เล่นน้ำ ปั่นจักรยานสามล้อ
  • ต่อบล็อก
  • วาดรูประบายสี ดูการ์ตูน
  • เล่นกับเพื่อนวัยเดียวกัน
  • มีจินตนาการสูง เริ่มเล่นบทบาทสมมุติ
3-4 ปี
  • มีพัฒนาการด้านความคิดและจินตนาการ
  • ทำกิจวัตรประจำวันได้หลายอย่าง
  • ชอบช่วยงานบ้าน
  • อยากรู้อยากเห็น ขี้สงสัย มีคำถามมากขึ้น
  • เล่าเรื่องสั้นๆ ได้
  • ของเล่นตามเพศ เพศชายเล่น หุ่นยนต์ รถยนต์ เพศหญิงเล่นตุ๊กตา ชุดทำครัว
  • ปั้นดินน้ำมัน
  • เล่นเกมแบบมีกติกา
  • ฝึกว่ายน้ำ ถีบจักรยาน
4-5 ปี
  • ใช้แขน ขา ได้อิสระตามต้องการ สามารถกระโดด ตีลังกา ยืนขาเดียว ว่ายน้ำเป็น ขี่จักรยาน 2 ล้อเป็น
  • จดจำเครื่องหมาย หรือสัญลักษณ์ต่างๆ ได้แม่นยำ รู้จัก วัน เวลา สี
  • มีความฝันตามจินตนาการ
  • ร้องเพลง เสียงเพลง กีฬา ศิลปะ
  • บัตรภาพจับคู่
5-6 ปี
  • ทำกิจวัตรประจำวันได้
  • มีความรับผิดชอบ รู้จักความอดทน รู้หน้าที่
  • ทำกิจกรรมร่วมกับกลุ่มเพื่อนได้
  • กล้าแสดงความคิดเห็นของตนเองได้
  • เล่นกับเพื่อนเป็นกลุ่ม เป็นทีม เช่น วิ่งผลัด มอญซ่อนผ้า
6-9 ปี
  • เรียนรู้พฤติกรรมการเข้าสังคมได้ดี มีมารยาทและวัฒนธรรมทางสังคม
  • ต้องการเป็นที่ยอมรับในกลุ่มเพื่อน
  • เล่นรวมกันทั้งเพศหญิงและชาย
  • เล่นเกมที่มีแพ้ มีชนะ
  • กีฬากลางแจ้ง ขี่จักรยาน กระโดดเชือก เตะบอล
10-12 ปี
  • ร่างกายเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงสภาวะทางอารมณ์ด้วย
  • เริ่มเป็นตัวของตัวเอง ชอบอิสระ ตัดสินใจเอง ไม่ชอบให้ผู้ใหญ่ยุ่งเรื่องส่วนตัว
  • เริ่มสนใจเพศตรงข้าม
  • มีความคิดริเริ่ม
  • อ่านหนังสือได้ดีเท่าผู้ใหญ่
  • การเล่นลดลง
  • ชอบการแข่งขันเป็นกลุ่ม
  • เล่นกีฬาที่ต้องใช้ทักษะมากขึ้น
  • เด็กชายสนใจเครื่องยนต์ กลไก
  • เด็กหญิงชอบงานบ้าน งานฝีมือ

 

Scroll to Top