การได้รับวัคซีนตามตารางวัคซีนเป็นเรื่องสำคัญ เพื่อป้องกันโรคอันตรายที่สำคัญ ลูกน้อยจะต้องได้รับวัคซีนหลายเข็มตั้งแต่แรกเกิด การฉีดวัคซีนรวมถือเป็นอีกทางเลือกที่ช่วยให้ลูกน้อยเจ็บตัวน้อยลง และยังคงได้การเสริมเกราะป้องกันโรคตามเดิม
ไปรู้จักกับวัคซีนรวม 5 โรคให้มากขึ้นกัน คือวัคซีนอะไร ป้องกันโรคอะไรได้บ้าง ข้อดีและข้อเสีย พร้อมผลข้างเคียงหลังรับวัคซีน
สารบัญ
วัคซีนรวม 5 โรค คืออะไร ป้องกันโรคอะไรได้บ้าง
วัคซีนรวมเป็นวัคซีนที่ทํามาจากเชื้อ หรือส่วนประกอบของเชื้อ หรือพิษของเชื้อที่ทําให้หมดฤทธิ์ของหลายโรคมารวมไว้ในเข็มเดียวกัน สามารถป้องกันโรคต่าง ๆ ตามชนิดของวัคซีนในเวลาพร้อมกัน
วัคซีนรวม 5 โรค จะประกอบด้วยวัคซีนป้องกันโรคคอตีบ บาดทะยัก ไอกรนชนิดทั้งเซลล์หรือไร้เซลล์ (DTwP/DTaP) รวมกับวัคซีนป้องกันโรคโปลิโอ และเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้อฮิบ (DTP–IPV–Hib)
มีคุณสมบัติป้องกัน 5 โรคในเข็มเดียว ได้แก่
1. โรคคอตีบ (Diphtheria)
เป็นโรคติดเชื้อแบคทีเรีย Corynebacterium diphtheriae อย่างเฉียบพลันในทางเดินหายใจส่วนบน ส่งผลให้อวัยวะในลำคอบวม กล้ามเนื้ออักเสบ หายใจลำบาก อาจร้ายแรงถึงขั้นเสียชีวิตจากทางเดินหายใจอุดกั้น กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบหรือปลายประสาทอักเสบจากพิษของเชื้อ
2. โรคบาดทะยัก (Tetanus)
เป็นโรคจากสารพิษจากแบคทีเรีย Clostridium tetani ซึ่งพบได้ทั่วไปในสิ่งแวดล้อม เช่น ดิน พื้นหญ้า ทราย ฝุ่นละออง ทำให้เกิดอาการเกร็งชักกระตุก ขากรรไกรแข็ง เจ็บปวดกล้ามเนื้อ กล้ามเนื้อทำงานผิดปกติ และหยุดหายใจ
3. โรคไอกรน (Pertussis)
เป็นโรคติดเชื้อแบคทีเรีย Bordetella pertussis (B. pertussis) ในทางเดินหายใจ ทำให้เยื่อบุทางเดินหายใจอักเสบ ทำให้ไออย่างรุนแรง ไอจนตัวเขียว ไอรุนแรงจนหายใจไม่ทัน หรือชัก โดยเฉพาะเด็กอายุน้อยกว่า 6 ขวบ
4. โปลิโอ (Poliomyelitis หรือ Polio)
เป็นโรคติดเชื้อร้ายแรงจากไวรัสโปลิโอ (Poliovirus) ทำให้ประสาทไขสันหลังส่วนควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อเสียไป ส่งผลให้แขนขาลีบ กล้ามเนื้ออ่อนแรง เป็นอัมพาต หากรุนแรงอาจทำลายประสาทกล้ามเนื้อที่ควบคุมการหายใจ ทำให้หายใจไม่ออกและเสียชีวิต
5. โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้อฮิบหรือโรคฮิบ (Hib)
เป็นการติดเชื้อแบคทีเรีย Haemophilus influenzae type b ในระบบทางเดินหายใจ ทำให้เกิดโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ รวมถึงก่อให้เกิดโรคปอดบวม โรคข้ออักเสบ โรคหูชั้นกลางอักเสบ และการติดเชื้อในกระแสเลือด หากรุนแรงอาจก่อให้เกิดความพิการ หรือเสียชีวิตได้
ข้อดี–ข้อเสียของวัคซีนรวม 5 โรค
วัคซีนรวม 5 โรค มีข้อดีอยู่หลายประการ คือ ช่วยให้เด็กไม่ต้องรับวัคซีนหลายเข็ม เจ็บตัวน้อยลง สะดวกต่อผู้ปกครองที่ไม่ต้องพาลูกไปพบแพทย์บ่อยครั้ง และลดความยุ่งยากในการรับวัคซีนหลายตัว
แม้วัคซีนรวม 5 โรค จะมีราคาสูงกว่าวัคซีนแบบเดี่ยว และการสร้างภูมิกันต่อในแต่ละโรคอาจสร้างได้ไม่สูงเท่าวัคซีนแบบเดี่ยว แต่ยังคงสูงเพียงพอต่อการป้องกันโรค ผู้ปกครองสามารถปรึกษาแพทย์เพิ่มเติมถึงการรับวัคซีนรวมให้เหมาะกับความเสี่ยงโรคที่อาจเกิดกับลูกน้อย
วัคซีนรวม 5 โรค ควรฉีดตอนไหน
วัคซีนรวม 5 โรคจะฉีดให้เด็กตอนอายุ 2 เดือน 4 เดือน และ 6 เดือน และฉีดกระตุ้นโรคคอตีบ บาดทะยัก ไอกรน โปลิโอ ตอนอายุ 1 ปี 6 เดือน และ 4–6 ปีตามลำดับ โดยโรคโปลิโออาจใช้ชนิดกินทดแทนได้
วัคซีนรวม 5 โรค ฉีดได้กับเด็กทุกคนไหน
เด็กทุกคนสามารถได้รับวัคซีนรวม 5 โรคได้ ยกเว้นมีภาวะผิดปกติทางสมอง อาการชักที่ยังควบคุมอาการไม่ได้ เคยมีปฏิกิริยารุนแรงหรือปัญหาอื่นที่รุนแรงจากวัคซีนกลุ่มนี้
คำแนะนำในการรับวัคซีนรวม 5 โรค
- ควรให้ลูกรับวัคซีนตามกําหนดอย่างสม่ำเสมอ และนำสมุดบันทึกการรับวัคซีนของลูกติดตัวมาด้วยทุกครั้ง หากลูกเคยได้รับวัคซีนบางตัวมาแล้ว หรือได้รับวัคซีนจากหลายบริษัท ควรปรึกษาหรือแจ้งให้แพทย์ทราบ เพื่อป้องกันการได้รับวัคซีนบางตัวมากเกินไป
- กรณีมีไข้หรือไม่สบายในวันที่ฉีดวัคซีน ควรเลื่อนการรับวัคซีนของลูกออกไปก่อน
- ควรแจ้งแพทย์ พยาบาล หรือเจ้าหน้าที่ก่อนทุกครั้ง หากลูกมีอาการแพ้ยา แพ้อาหาร หรือแพ้สารใด ๆ
- หลังรับวัคซีน ควรรอดูปฏิกิริยาแพ้ยาอยู่ในโรงพยาบาลอย่างน้อย 30 นาที เมื่อกลับบ้าน ควรสังเกตอาการต่อร่วมด้วย
- หลังรับวัคซีนควรให้ลูกดื่มน้ำเยอะ ๆ หากมีอาการปวด บวม แดง ให้แกว่งแขนเบา ๆ ใช้ผ้าเย็นประคบบรรเทาอาการ หรือลูกไข้ขึ้น มีอาการหนาวสั่น ให้รับประทานยาลดไข้ตามฉลากยา (สำหรับเด็กอายุ 6 ปีขึ้นไป)
ผลข้างเคียงวัคซีนรวม 5 โรค
อาการหลังการรับวัคซีนรวม 5 โรคมักไม่รุนแรง อาจมีอาการปวด บวม แดง ร้อนบริเวณที่ฉีดวัคซีนชั่วคราว บางคนอาจมีไข้ ร้องกวน อ่อนเพลีย ไม่สบาย และอาเจียน อาการมักเริ่มเป็นหลังฉีดประมาณ 3–4 ชั่วโมง และหายภายใน 2–3 วัน
ทั้งนี้ วัคซีนรวม 5 โรคอาจพบอาการข้างเคียงรุนแรงได้ แต่พบน้อยมาก คือ ชัก ร้องไห้ไม่หยุด ตัวอ่อนปวกเปียก ไข้สูง หรืออาการแพ้รุนแรง ทำให้ผื่นขึ้นทั่วตัว หน้าบวม คอบวม หายใจลําบาก ใจสั่น วิงเวียนหรืออ่อนแรง ซึ่งควรนำตัวเด็กส่งโรงพยาบาลทันที หรือโทร 1669
ช่วยให้การฉีดวัคซีนของลูกน้อยเป็นเรื่องง่าย สะดวก พร้อมป้องกันโรคให้มากขึ้นที่ HDmall.co.th รวมโปรวัคซีนเด็กทุกช่วงอายุ พร้อมให้คุณพ่อคุณแม่จองวัคซีนเด็กราคาพิเศษ