7 ข้อควรรู้เกี่ยวกับการดูแลตนเองหลังผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลัง

การผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลังเป็นขั้นตอนสำคัญที่ช่วยรักษาอาการปวดและความเสียหายของระบบประสาท และสมอง ซึ่งหลังผู้ป่วยจากออกจากโรงพยาบาล การดูแลตนเองอย่างเหมาะสมเป็นอีกสิ่งที่สำคัญ เพื่อให้แผลผ่าตัดและร่างกายผู้ป่วยกลับมาแข็งแรงได้อย่างเต็มที่

มารู้จัก 7 ข้อควรรู้เกี่ยวกับกระบวนการดูแลตนเองหลังผ่าตัดเนื้องอกสันหลัง เพื่อช่วยให้การฟื้นตัวของคุณเป็นไปอย่างราบรื่นและปลอดภัย

1. หลังผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลัง นอนโรงพยาบาลกี่คืน?

ตอบ: การพักฟื้นที่โรงพยาบาลหลังเนื้องอกไขสันหลังจะขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ รวมถึงกระบวนการฟื้นตัวหลังผ่าตัดของผู้ป่วย บางรายอาจต้องพักฟื้นอยู่ที่โรงพยาบาลนานเป็นสัปดาห์จึงจะกลับบ้านได้

แต่โดยทั่วไปผู้ป่วยจะพักฟื้นอยู่ที่โรงพยาบาลประมาณ 1-2 คืน จากนั้นหากไม่มีสัญญาณภาวะแทรกซ้อนที่เป็นอันตราย แพทย์ก็จะอนุญาตให้ผู้ป่วยกลับไปพักฟื้นต่อที่บ้าน

2. หลังผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลัง เดินได้เมื่อไร?

ตอบ: หลังผู้ป่วยฟื้นจากยาสลบ แพทย์จะให้ผู้ป่วยลุกขึ้นเดินโดยเร็วที่สุด โดยมีอุปกรณ์ช่วยพยุงและเจ้าหน้าที่ช่วยเหลือเพื่อป้องกันภาวะลิ่มเลือดอุดตัน ซึ่งเป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบได้บ่อยเมื่อผู้ป่วยเข้ารับการผ่าตัดและไม่มีการขยับเคลื่อนไหวร่างกาย

3. หลังผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลัง กลับไปทำงานได้เมื่อไร?

ตอบ: ขึ้นอยู่กับประสิทธิภาพในการฟื้นตัวหลังผ่าตัด รวมถึงลักษณะงานที่ทำ หากเป็นงานนั่งโต๊ะทำงานปกติ ไม่ได้มีการออกแรงหนัก แพทย์มักจะอนุญาตให้ผู้ป่วยกลับไปทำงานได้หลังผ่าตัดประมาณ 3-4 สัปดาห์ 

แต่หากเป็นงานที่ต้องใช้แรงหนัก ผู้ป่วยอาจได้รับอนุญาตให้กลับไปทำงานได้หลังผ่าตัดไปแล้ว 1-2 เดือนขึ้นไป

4. หลังผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลัง เมื่อไหร่แผลจะโดนน้ำได้

ตอบ: ผู้ป่วยต้องงดแช่น้ำ งดว่ายน้ำ และงดไม่ให้แผลโดนน้ำประมาณ 1-2 สัปดาห์ โดยในระหว่างนั้นให้ทำความสะอาดร่างกายโดยใช้วิธีเช็ดตัว หรืออาบน้ำด้วยฟองน้ำแทน เพื่อป้องกันแผลติดเชื้อ

5. หลังผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลัง กินอะไรได้บ้าง และห้ามกินอะไร?

ตอบ: การกินอาหารหลังผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลังไม่ได้มีกฎข้อห้ามที่เคร่งครัด แต่ผู้ป่วยก็ควรหลีกเลี่ยงรายการอาหารที่ไม่เหมาะสมสำหรับผู้ป่วยที่เพิ่งเข้ารับการผ่าตัดมา เนื่องจากทำให้แผลหายช้า และไม่เสริมสร้างสารอาหารที่มีประโยชน์เพื่อช่วยให้ร่างกายแข็งแรงขึ้น เช่น

• อาหารหมักดอง
• อาหารกึ่งสุกกึ่งดิบ
• เครื่องดื่มแอลกอฮอล์
• อาหารที่มีไขมันและน้ำตาลสูง
• อาหารประเภทเนื้อแดง
• อาหารแปรรูป

นอกจากนี้ควรงดสูบบุหรี่อย่างถาวร เพื่อสุขภาพที่ดีของร่างกาย รวมถึงระบบประสาทและสมองด้วย

สำหรับรายการอาหารที่ช่วยเสริมการสมานตัวของแผลที่ไขสันหลัง และช่วยให้ร่างกายกลับมาแข็งแรงเร็วขึ้น แพทย์จะแนะนำให้ผู้ป่วยกินอาหารที่มีโปรตีนและแคลเซียมสูง รวมถึงกินผักผลไม้ที่หลากสีเป็นประจำ เพื่อเสริมวิตามินและแร่ธาตุในร่างกาย รวมถึงเสริมสร้างภูมิคุ้มกันและเซลล์ใหม่ที่แข็งแรง ทำให้แผลผ่าตัดหายได้เร็วขึ้น

6. ข้อควรระวังหลังผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลัง

ตอบ: สิ่งที่ผู้ป่วยที่เพิ่งรับการผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลังอาจมองข้ามหรือไม่ปฏิบัติตามคำแนะนำ ได้แก่

• ระยะเวลาทำกายภาพบำบัดและการออกกายบริหาร ผู้ป่วยจะต้องทำกายภาพบำบัดและออกกายบริหารตามท่าทางและระยะเวลาที่แพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด อย่าหยุดทำก่อน ถึงแม้แผลจะสมานตัวดีแล้ว หรือเคลื่อนไหวร่างกายได้คล่องแคล่วแล้วก็ตาม
• การนั่งอยู่กับที่นานๆ เป็นกิจวัตรที่หลายคนเคยชิน แต่ความจริงแล้วเป็นพฤติกรรมที่ไม่ส่งผลดีต่อสุขภาพกระดูกสันหลัง โดยเฉพาะในผู้ป่วยที่เพิ่งผ่าตัดกระดูกสันหลังหรือไขสันหลังมา โดยผู้ป่วยจะต้องไม่นั่งอยู่กับที่นานเกิน 20-30 นาที หากจำเป็นต้องนั่งทำงานนานๆ ให้ตั้งนาฬิกาปลุกแจ้งเตือนให้ลุกเคลื่อนไหวร่างกายอยู่เป็นประจำ
• การนั่งไขว่ห้าง คือท่านั่งที่ต้องงดหลังผ่าตัด โดยท่านั่งที่เหมาะสม คือ การนั่งวางเท้าราบกับพื้น 2 ข้าง ทางที่ดีควรมีที่วางเท้าด้วย ไม่นั่งหลังค่อมหรือเอนตัวมากเกินไป และเก้าอี้ที่นั่งไม่ควรเป็นเก้าอี้ที่มีเบาะหรือเป็นโซฟาที่นุ่มยวบจนเกินไปด้วย รวมถึงควรมีที่วางแขนให้ผู้ป่วย

• ท่านอนที่เหมาะสม โดยผู้ป่วยควรนอนในท่านอนหงาย มีหมอนรองใต้ขา หากต้องการนอนตะแคง ให้นอนโดยหนีบหมอนไว้ระหว่างเข่าสองข้าง งดการนอนตะแคงแบบขดงอหรือบิดตัว
• การสูบบุหรี่และดื่มเครื่องดื่มแอลฮอล์ ผู้ป่วยหลายรายมักคิดว่าเมื่อแผลสมานตัวดีแล้วก็กลับไปมีพฤติกรรมสูบบุหรี่ และดื่มแอลกอฮอล์ได้ตามปกติ แต่จริงๆ แล้วเพื่อสุขภาพที่ดี ควรงดสูบบุหรี่อย่างถาวร และลดการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ให้น้อยลง
• การไม่ใส่อุปกรณ์พยุงหลัง ผู้ป่วยไม่ควรหยุดใส่ก่อนที่แพทย์จะอนุญาต เพื่อไม่ให้หลังผู้ป่วยที่ยังไม่แข็งแรงต้องรับน้ำหนักร่างกายมากเกินไปจนทำให้แผลกระทบกระเทือน
• การขัดถูแผลผ่าตัดระหว่างอาบน้ำ หรือทำให้แผลโดนน้ำ เนื่องจากในบางกรณี ทางสถานพยาบาลอาจปิดแผลแบบกันน้ำมาให้ หรือแผลผ่าตัดมีขนาดเล็กจนทำให้ผู้ป่วยชะล่าใจทำให้แผลโดนน้ำ ซึ่งความจริงแล้วแผลผ่าตัดที่เปียกชื้นสามารถเพิ่มโอกาสการติดเชื้อหรือการอักเสบที่แผลได้ และผู้ป่วยควรระมัดระวังไม่ให้แผลผ่าตัดโดนน้ำอย่างเคร่งครัดตามที่แพทย์แนะนำ
• การก้ม งอ หรือบิดตัว ผู้ป่วยต้องงดเป็นระยะเวลาประมาณ 1-2 เดือน แต่ในผู้ป่วยบางรายอาจชะล่าใจ คิดว่าทำนิดหน่อยอาจไม่ส่งผลเสียต่อแผล แต่ความจริงพฤติกรรมเหล่านี้สามารถเพิ่มความเสี่ยงทำให้แผลกระทบกระเทือนหรือฉีกขาดได้
• ไม่มาติดตามผลการรักษากับแพทย์ โดยผู้ป่วยอาจคิดว่า หากไม่เจ็บแผลหรือเคลื่อนไหวร่างกายคล่องแล้วก็ไม่จำเป็นต้องมาพบแพทย์ตามนัดก็ได้ แต่ความจริงการกลับมาพบแพทย์หลังผ่าตัดไม่ใช่เพียงเพื่อตรวจความเรียบร้อยของแผลเท่านั้น แต่ยังเป็นการตรวจติดตามเนื้องอกที่ยังมีโอกาสกลับมาเจริญเติบโตซ้ำที่ไขสันหลังได้ด้วย

7. หลังผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลัง จัดสิ่งแวดล้อมภายในบ้านยังไง?

ตอบ: ผู้ป่วยและคนใกล้ชิดจะต้องจัดสิ่งแวดล้อมภายในบ้านให้เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุและกระทบกระเทือนต่อแผลให้มากที่สุด เช่น

• ทำให้บริเวณบ้านมีไฟสว่างเพียงพออยู่เสมอ
• วางแผ่นกันลื่นที่พื้น หรือติดตั้งราวจับเพิ่ม รวมถึงเก็บสายไฟ พรมเช็ดเท้า ของเล่น เฟอร์นิเจอร์ชิ้นเล็กที่อาจทำให้ผู้ป่วยสะดุดล้มได้
• ติดตั้งราวจับและแผ่นกันลื่นในห้องน้ำ
• ให้ผู้ป่วยนอนพักฟื้นที่ห้องนอนชั้นล่าง เพื่อหลีกเลี่ยงการขึ้นลงบันได
• จัดเบาะนั่ง โซฟา เก้าอี้นั่ง รวมถึงฟูกเตียงไม่ให้นุ่มจนเกินไป รวมถึงอยู่ในระดับความสูงที่ผู้ป่วยลุกนั่งและนอนได้ง่าย

การดูแลตนเองหลังผ่าตัดอย่างเหมาะสม เป็นกุญแจสำคัญที่ส่งผลโดยตรงต่อกระบวนการฟื้นตัวและคุณภาพชีวิตหลังผ่าตัดในระยะยาว ไม่ใช่เพียงด้านแผลผ่าตัดเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการปรับพฤติกรรม ปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัย รวมถึงการกลับมาตรวจติดตามอาการกับแพทย์ด้วย

ผ่าตัดกระดูกสันหลัง ผ่าตัดไขสันหลังกับแพทย์เฉพาะทาง มั่นใจ ได้คำแนะนำที่เชื่อถือได้ ปรึกษากับทีม HDcare ได้เลย เราพร้อมเป็นผู้ช่วยส่วนตัวดูแลสุขภาพคุณ สอบถามข้อมูลเบื้องต้นกับคุณหมอเฉพาะทาง ทำนัดปรึกษาคุณหมอได้รวดเร็ว หรือค้นหาแพ็กเกจตรวจคัดกรองโรค จาก รพ. หรือคลินิกใกล้คุณได้ทันที คลิกที่นี่เลย