โรคเนื้องอกไขสันหลัง เป็นโรคที่มีโอกาสพบได้น้อย แต่หากเกิดขึ้นก็สามารถสร้างผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยได้ค่อนข้างมาก แนวทางหลักที่ใช้รักษาโรคนี้คือการผ่าตัด เพื่อนำเนื้องอกออก โดยปัจจุบันเทคนิคการผ่าตัดที่ได้รับความนิยม คือ การผ่าตัดแบบส่องกล้องแผลเล็ก เนื่องจากแผลผ่าตัดมีขนาดเล็ก โอกาสเจ็บแผลน้อยกว่า เสียเลือดน้อยกว่า มีการใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยผ่าตัด จึงทำให้การผ่าตัดมีความปลอดภัยยิ่งขึ้น
สารบัญ
- การผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลังด้วยเทคนิคผ่าตัดส่องกล้องแผลเล็ก คืออะไร?
- การเตรียมตัวก่อนผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลังด้วยเทคนิคผ่าตัดส่องกล้องแผลเล็ก
- การดูแลตนเองหลังผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลังด้วยเทคนิคผ่าตัดส่องกล้องแผลเล็ก
- การผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลังด้วยเทคนิคผ่าตัดส่องกล้องแผลเล็ก อันตรายไหม
- ทางเลือกอื่นๆ ในการรักษาโรคเนื้องอกไขสันหลัง
การผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลังด้วยเทคนิคผ่าตัดส่องกล้องแผลเล็ก คืออะไร?
การผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลังด้วยเทคนิคผ่าตัดส่องกล้องแผลเล็ก คือ การผ่าตัดเพื่อนำเนื้องอกในไขสันหลังออกมาให้หมดหรือให้มากที่สุด โดยไม่กระทบต่อการทำงานของระบบประสาทและสมอง ผ่านการใช้กล้องผ่าตัดขนาดเล็ก เช่น กล้อง Microscope หรือ กล้อง Endoscope ซึ่งเป็นเครื่องมือช่วยให้แพทย์เห็นตำแหน่งของเนื้องอกและเส้นประสาทสำคัญได้อย่างละเอียด ทำให้การผ่าตัดมีความแม่นยำและปลอดภัยยิ่งขึ้น
ขั้นตอนหลักๆ ของการผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลังด้วยเทคนิคผ่าตัดส่องกล้องแผลเล็กมีดังนี้
- วิสัญญีแพทย์ระงับความรู้สึกผู้ป่วยด้วยการให้ยาสลบ รวมถึงอาจมีการให้ยาสเตียรอยด์และยาปฏิชีวนะก่อนเริ่มการผ่าตัดด้วย
- แพทย์จัดท่าผู้ป่วยในท่านอนคว่ำ และผ่าเปิดแผลตามตำแหน่งที่พบก้อนเนื้องอก โดยแผลมักจะอยู่เหนือหรือใต้ก้อนเนื้องอก
- แพทย์ผ่าแยกชั้นกล้ามเนื้อและเนื้อเยื่อลงไปถึงไขสันหลัง โดยอาจมีการใช้อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ เครื่องนำวิถี หรือเครื่องอัลตราซาวด์ช่วยระบุตำแหน่งของก้อนเนื้องอกด้วย
- แพทย์ผ่าตัดนำก้อนเนื้องอกออกจากไขสันหลัง โดยมีกล้องผ่าตัดกำลังขยายสูงเป็นเครื่องมือช่วยผ่าตัด ในบางกรณีอาจใช้คลื่นเสียงความถี่สูง หรือพลังงานเลเซอร์เป็นตัวช่วยสลายก้อนเนื้องอกออกเป็นชิ้นเล็กๆ ก่อนด้วย
- ในบางกรณี แพทย์อาจผ่าตัดนำตัวอย่างชิ้นเนื้อจากก้อนเนื้องอกไปตรวจวิเคราะห์เพิ่มเติมก่อน จากนั้นจึงนำผลตรวจมาวางแผนการผ่าตัดอีกครั้ง รวมถึงเพื่อวางแผนการรักษาเพิ่มเติมหลังผ่าตัดด้วย
- หลังผ่าตัดนำก้อนเนื้องอกออก แพทย์อาจฉีดซีเมนต์หรือใส่อุปกรณ์เสริมความแข็งแรงที่กระดูกสันหลังผู้ป่วย เช่น สกรู แท่งเหล็กดามหลัง จากนั้นจัดโครงสร้างกระดูกสันหลังและไขสันหลังให้เหมาะสม
- แพทย์ตรวจดูความเรียบร้อบและเย็บปิดแผล
การเตรียมตัวก่อนผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลังด้วยเทคนิคผ่าตัดส่องกล้องแผลเล็ก
- แจ้งประวัติสุขภาพ ประวัติโรคประจำตัว ยาประจำตัว วิตามินเสริม สมุนไพรเสริมสุขภาพทุกชนิดที่กินอยู่ ณ ปัจจุบันให้แพทย์ทราบล่วงหน้า
- งดน้ำและงดอาหารอย่างน้อย 6-8 ชั่วโมงก่อนผ่าตัด
- งดยาประจำตัวกลุ่มยาละลายลิ่มเลือด ยาต้านการแข็งตัวของเลือดล่วงหน้าตามระยะเวลาที่แพทย์สั่ง
- ตรวจสุขภาพตามรายการที่แพทย์แนะนำ เช่น ตรวจเลือด ตรวจเอกซเรย์ปอด ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ รวมถึงตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ และตรวจ MRI เพื่อระบุตำแหน่ง ขนาด ลักษณะของเนื้องอกก่อนผ่าตัด แพทย์อาจพิจารณาให้มีการตรวจตัวอย่างชิ้นเนื้อก่อนผ่าตัดด้วย เพื่อระบุชนิดของเนื้องอกให้ชัดเจนเสียก่อน
- งดสูบบุหรี่ งดบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อย่างน้อย 4-6 สัปดาห์ก่อนผ่าตัด และหลังผ่าตัดผู้ป่วยควรงดสูบบุหรี่อย่างถาวรเพื่อสุขภาพที่ดีขึ้น และเพื่อให้แผลผ่าตัดหายเร็วยิ่งขึ้นด้วย
- สวมเสื้อผ้าที่ใส่สบายและถอดเปลี่ยนได้ง่าย
- แพทย์อาจแนะนำให้ผู้ป่วยเดินทางมานอนค้างที่โรงพยาบาลล่วงหน้า 1 คืน และผู้ป่วยควรพาญาติมาด้วยเพื่อช่วยอำนวยความสะดวกในระหว่างนอนพักฟื้นที่โรงพยาบาล
- ก่อนเดินทางมาผ่าตัด ผู้ป่วยควรจัดสถานที่พักฟื้นที่บ้านให้ปลอดภัยและไม่เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ เช่น วางแผ่นกันลื่นที่พื้น ติดตั้งราวจับในห้องน้ำ ย้ายห้องนอนมาชั้นล่างเพื่องดการขึ้นลงบันได จัดวางเฟอร์นิเจอร์ในบ้านให้เป็นระเบียบ เพื่อป้องกันไม่ให้เสี่ยงสะดุดหกล้ม
- แพทย์และเจ้าหน้าที่จะให้คำแนะนำเกี่ยวกับการใส่เครื่องพยุงหลังก่อนผ่าตัด รวมถึงกระบวนการทำกายภาพบำบัดหลังผ่าตัด ซึ่งผู้ป่วยรวมถึงญาติผู้ดูแลจะต้องปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด
การดูแลตนเองหลังผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลังด้วยเทคนิคผ่าตัดส่องกล้องแผลเล็ก
- ผู้ป่วยยังอาจรู้สึกก้มเงยหรือบิดตัวลำบากบ้าง แต่โดยทั่วไปหลังฟื้นจากยาสลบง แพทย์จะให้ผู้ป่วยเริ่มลุกเดินหลังผ่าตัดทันทีโดยมีอุปกรณ์หรือเจ้าหน้าที่คอยช่วยเหลือ เพื่อป้องกันการเกิดภาวะลิ่มเลือดอุดตัน
- แพทย์จะยังคงสายระบายของเหลวและสายสวนปัสสาวะไว้ก่อนประมาณ 1-3 วัน
- งดไม่ให้แผลโดนน้ำ งดแช่น้ำ งดว่ายน้ำประมาณ 1-2 สัปดาห์ โดยในระหว่างนั้นให้ใช้วิธีเช็ดตัวหรืออาบน้ำด้วยฟองน้ำแทน เพื่อป้องกันแผลเปียกชื้น
- หมั่นพลิกตัวเป็นประจำ เพื่อป้องกันแผลกดทับ
- ในกรณีที่แพทย์แนะนำให้สวมเครื่องพยุงหลังหรือหยุงเอว ให้ใส่เฉพาะเวลาที่ลุก นั่ง ยืน หรือเดิน และถอดออกเวลานอน
- งดยกของหนัก งดทำกิจกรรมหนักๆ ประมาณ 1-2 เดือน หรือตามระยะเวลาที่แพทย์กำหนด
- งดมีเพศสัมพันธ์ งดทำกิจกรรมที่ทำให้ต้องมีการก้มตัว งอตัว หรือบิดเอวอย่างน้อย 1-2 เดือน
- งดการนั่งอยู่ที่นานๆ เกิน 20-30 นาที หากจำเป็นต้องนั่งทำงานอยู่กับที่นานๆ ให้ตั้งนาฬิกาจับเวลาเพื่อแจ้งเตือนให้ลุกเคลื่อนไหวร่างกายอยู่เป็นประจำ
- งดขับรถเองประมาณ 6 สัปดาห์
- หากทำงานประจำที่ไม่ได้ใช้แรงมาก โดยทั่วไปแพทย์จะอนุญาตให้เริ่มกลับไปทำงานได้ตามปกติหลังผ่าตัด 3-4 สัปดาห์
- ทำกายภาพบำบัดและทำกายบริหารตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด อย่าหยุดทำก่อน ถึงแม้จะรู้สึกดีขึ้นหรือสามารถเคลื่อนไหวร่างกายได้คล่องขึ้นแล้ว
- ในผู้ป่วยบางราจอาจต้องทำเคมีบำบัดหรือฉายรังสีรักษาเพิ่มเติมหลังการผ่าตัดเสร็จสิ้น
- กินอาหารที่มีประโยชน์ ทั้งผัก ผลไม้ อาหารที่โปรตีนและแคลเซียมสูง เพื่อเสริมความแข็งแรงและกระตุ้นให้แผลหายโดยเร็ว
- กินยาตามที่แพทย์สั่งจ่ายให้อย่างเคร่งครัด
- กลับมาตรวจดูแผลกับแพทย์ตามนัดหมาย นอกจากนี้แพทย์ยังอาจให้ผู้ป่วยเข้ารับการตรวจเอกซเรย์และตรวจ MRI เพื่อดูโอกาสที่ก้อนเนื้อจะกลับมาโตซ้ำในภายหลังอีกเป็นระยะๆ
การผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลังด้วยเทคนิคผ่าตัดส่องกล้องแผลเล็ก อันตรายไหม
การผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลังด้วยเทคนิคผ่าตัดส่องกล้องแผลเล็ก ถือเป็นเทคนิคที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในปัจจุบัน มีความแม่นยำและปลอดภัยค่อนข้างสูง โดยแนะนำให้เลือกผ่าตัดกับแพทย์เฉพาะทาง ในสถานพยาบาลที่มีเครื่องมือและเทคโนโลยีผ่าตัดที่ทันสมัยและได้มาตรฐาน เพื่อความปลอดภัยสูงสุด
ทั้งนี้สิ่งที่แพทย์จะให้ความสำคัญในการผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลัง คือ การนำก้อนเนื้องอกออกให้หมด เพื่อหยุดการกดทับของเส้นประสาท แต่ขณะเดียวกัน ผู้ป่วยบางรายก็ยังต้องกลับมาตรวจผลลัพธ์ในการรักษาอีกเป็นระยะๆ เพื่อให้แน่ใจว่า ไขสันหลังไม่มีก้อนเนื้องอกเกิดขึ้นซ้ำอีก
นอกจากนี้ในผู้ป่วยบางรายที่ตำแหน่งของก้อนเนื้องอกอยู่ใกล้โครงสร้างสำคัญของกระดูกสันหลังหรือเส้นประสาทสำคัญ แพทย์ก็อาจไม่สามารถผ่าตัดนำก้อนเนื้อทั้งหมดออกได้ และจะต้องใช้วิธีรักษาอื่นๆ แทน หรือผ่าตัดนำเนื้องอกออกบางส่วน ร่วมกับใช้วิธีรักษาอื่นๆ เพื่อให้ก้อนเนื้อส่วนที่เหลืออยู่ไม่เจริญเติบโตเพิ่ม หรือลดขนาดให้เล็กที่สุด
ทางเลือกอื่นๆ ในการรักษาโรคเนื้องอกไขสันหลัง
นอกเหนือจากการผ่าตัดส่องกล้องแบบแผลเล็ก โรคเนื้องอกไขสันหลังก็ยังมีแนวทางการรักษาอื่นๆ อีก ซึ่งแพทย์จะเป็นผู้ประเมินถึงวิธีรักษาโรคที่เหมาะสมที่สุด หรืออาจใช้หลายวิธีรักษาร่วมกัน เพื่อเพิ่มโอกาสให้สามารถกำจัดก้อนเนื้อออกได้ทั้งหมดหรือมากที่สุด
- การเฝ้าติดตามอาการ ในกรณีที่ก้อนเนื้องอกไม่ได้เป็นชนิดมะเร็ง มีขนาดเล็ก และไม่ได้อยู่ในตำแหน่งที่เป็นอันตรายสูง
- การผ่าตัดเปิดแผลใหญ่
- การทำเคมีบำบัด
- การฉายรังสีรักษา
การผ่าตัดเนื้องอกไขสันหลังด้วยเทคนิคส่องกล้องแผลเล็ก เป็นเทคนิคใหม่ที่ช่วยให้การผ่าตัดเนื้องอกมีความปลอดภัยและแม่นยำยิ่งขึ้น แต่ขณะเดียวกันต้องอาศัยความชำนาญของทีมแพทย์เฉพาะทาง รวมถึงแผนการผ่าตัดที่มีความรัดกุม เพื่อให้การรักษาเห็นผลลัพธ์สูงสุด
ปรึกษาเรื่องผ่าตัดกระดูกสันหลัง ผ่าตัดไขสันหลัง ทักคุยกับทีม HDcare ได้เลย เราพร้อมเป็นผู้ช่วยส่วนตัวดูแลสุขภาพคุณ สอบถามข้อมูลเบื้องต้นกับคุณหมอเฉพาะทาง ทำนัดปรึกษาคุณหมอได้รวดเร็ว หรือค้นหาแพ็กเกจตรวจคัดกรองโรค จาก รพ. หรือคลินิกใกล้คุณได้ทันที คลิกที่นี่เลย