เมื่อพูดถึงการผ่าตัดต่อมไทรอยด์ซึ่งอยู่ที่บริเวณคอ หลายคนก็คงเข้าใจว่า คนไข้จะต้องมีบาดแผลหลังผ่าตัดเป็นทางยาว ทำให้เกิดรอยแผลเป็นที่ส่งผลต่อรูปลักษณ์ภายนอก อาจทำให้คนรอบตัวเข้าใจผิดว่า เป็นแผลที่เกิดจากอุบัติเหตุ หรือการทำร้ายร่างกาย
แต่ความจริงแล้วปัจจุบันการผ่าตัดไทรอยด์นั้นสามารถผ่าตัดผ่านทางช่องปากได้ โดยคนไข้จะมีแผลอยู่ที่เยื่อบุด้านในริมฝีปากล่างเท่านั้น และยังมีขนาดเล็ก แต่ยังสามารถตัดนำต่อมไทรอยด์ที่มีความผิดปกติออกได้ทั้งแบบข้างเดียวหรือทั้งหมดด้วย นอกจากนี้ยังมีความแม่นยำและสะดวกในการผ่าตัดมากขึ้น
สำรวจข้อมูลการผ่าตัดต่อมไทรอยด์รูปแบบใหม่นี้ หรือที่อยู่ในชื่อ “การผ่าตัดไทรอยด์แบบไร้แผล” หรือ “การผ่าตัดไทรอยด์ทางช่องปาก” ให้ข้อมูลโดยนพ. ธนเดช วงศ์จารุกร หรือ “หมอเจมส์” ศัลยแพทย์ผู้ชำนาญการด้านการผ่าตัดส่องกล้องขั้นสูง มีประสบการณ์ผ่าตัดมามากกว่า 10 ปี และเป็นหนึ่งในทีมงานจากบริการ HDcare
อ่านประวัติหมอเจมส์ได้ที่นี่ [รู้จัก “หมอเจมส์” คุณหมอผ่าตัดส่องกล้องกับประสบการณ์ผ่าตัดส่องกล้องแบบแผลเดียว]
สารบัญ
อาการเมื่อต่อมไทรอยด์ผิดปกติ เป็นอย่างไร?
กลุ่มอาการผิดปกติที่ต่อมไทรอยด์สามารถแบ่งออกได้ 2 กลุ่ม ได้แก่
- กลุ่มภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานผิดปกติ หรือที่เรียกว่า “ภาวะฮอร์โมนไทรอยด์เป็นพิษ (Hyperthyroidism)” เกิดจากต่อมไทรอยด์มีการหลั่งสารฮอร์โมนไทรอยด์ออกมามากเกินไป จนส่งผลกระทบต่อระบบเมตาบอลิซึมของร่างกาย และทำให้เกิดอาการแสดงผิดปกติต่าง ๆ เช่น
- กลุ่มภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์ (Hypothyroidism) ซึ่งตรงกันข้ามกับภาวะไทรอยด์เป็นพิษ นั่นก็คือต่อมไทรอยด์หลั่งสารฮอร์โมนไทรอยด์ออกมาน้อยเกินไป และทำให้เกิดอาการแสดงที่ผิดปกติตามมา เช่น
- น้ำหนักขึ้นง่าย แม้จะกินน้อย
- ผิวหนังแห้งและหยาบกร้าน
- ผมร่วง
- อ่อนเพลียง่าย ง่วงนอนทั้งวัน
- ท้องผูก
- เซื่องซึม
หากไม่มั่นใจว่า ตนเองมีความผิดปกติของต่อมไทรอยด์หรือไม่ หรือมีกลุ่มอาการผิดปกติที่เข้าข่ายและอยากตรวจเช็กให้มั่นใจ ก็สามารถใช้วิธีตรวจเลือดกับแพทย์เพื่อเช็กค่าฮอร์โมนไทรอยด์ได้
ตรวจคัดกรองไทรอยด์ด้วยตนเอง ต้องทำอย่างไร?
วิธีตรวจคัดกรองต่อมไทรอยด์ด้วยตนเองที่แม่นยำที่สุด คือ การสังเกตอาการผิดปกติซึ่งอาจเกี่ยวข้องกับต่อมไทรอยด์ดังที่กล่าวไปในข้างต้น
หากพบอาการที่เสี่ยง หรือมีอาการร่วมกับคลำพบก้อนโตที่บริเวณลำคอ ก็ให้รีบเดินทางมาปรึกษาแพทย์โดยเร็ว เนื่องจากแพทย์จะเป็นผู้ที่คลำและตรวจวินิจฉัยต่อมไทรอยด์ได้แม่นยำที่สุด
สาเหตุที่คนไข้ควรสังเกตอาการแสดงที่ผิดปกติร่วมด้วย และไม่ควรตรวจคัดกรองเองด้วยการสังเกตขนาดต่อมไทรอยด์ซึ่งโตผิดปกติเท่านั้น ก็เนื่องจากปัจจัยการสังเกตต่อมไทรอยด์ที่โตนั้นยังขึ้นอยู่กับสรีระของคนไข้แต่ละรายด้วย
ในคนไข้บางรายที่มีรูปร่างผอม หรือต่อมไทรอยด์โตขึ้นในลักษณะเป็นก้อนยื่นมาข้างหน้าก็จะสังเกตเห็นได้ง่ายกว่า เทียบกับคนไข้บางรายที่ก้อนอาจโตในลักษณะอื่น หรือไม่ได้มีรูปร่างผอม ก็อาจไม่ได้สังเกตว่า ต่อมไทรอยด์ผิดปกติ ดังนั้นการสังเกตก้อนที่คอร่วมกับอาการแสดงอื่น ๆ จะง่ายต่อการตรวจคัดกรองด้วยตนเองมากกว่า
เป็นไทรอยด์แบบไหน ต้องผ่าตัดได้แล้ว?
- กลุ่มคนไข้ต่อมไทรอยด์ที่เคยรักษาด้วยวิธีใช้ยา แต่อาการไม่ดีขึ้น หรือยามีผลต่อระบบหัวใจและหลอดเลือด ทำให้ต้องรักษาด้วยวิธีอื่น ซึ่งแพทย์ก็อาจแนะนำให้ใช้วิธีผ่าตัดแทน
- กลุ่มคนไข้ต่อมไทรอยด์ที่แพทย์สงสัยว่า อาจเป็นโรคมะเร็งไทรอยด์ หรือมีก้อนซีสต์ที่ใกล้กับต่อมไทรอยด์ ซึ่งสามารถวินิจฉัยได้จากการตรวจอัลตราซาวด์ และการดูดเก็บตัวอย่างเซลล์จากต่อมไทรอยด์ส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการเพิ่มเติม จากนั้นแพทย์จึงจะพิจารณาถึงแนวทางการรักษาที่เหมาะสมต่อไป ซึ่งก็อาจเป็นการผ่าตัดเพื่อนำต่อมไทรอยด์ออก
ผ่าตัดไทรอยด์ทำได้กี่แบบ?
การผ่าตัดต่อมไทรอยด์ในปัจจุบัน แบ่งออกได้ 2 รูปแบบ ได้แก่
- การผ่าตัดไทรอยด์แบบเปิด เป็นการผ่าตัดโดยการกรีดเปิดแผลขนาดใหญ่ที่คอ เพื่อเอานำต่อมไทรอยด์ที่ผิดปกติออกมา
- การผ่าตัดต่อมไทรอยด์ผ่านกล้อง เป็นการใช้กล้องผ่าตัดที่มีกำลังขยายสูงเป็นตัวช่วยในการผ่าตัด โดยสามารถแบ่งตำแหน่งในการผ่าเปิดแผลได้ 2 ตำแหน่ง ได้แก่
- การผ่าเปิดแผลบริเวณรักแร้ไปยังลานนม มีจุดเด่น คือ แผลจะซ่อนอยู่ใต้ร่มผ้า ทำให้มองไม่เห็นหากใส่เสื้อผ้าที่มิดชิด แต่มีจุดด้อย คือ เนื่องจากขนาดของแผลที่ค่อนข้างยาว จึงมีโอกาสปวดแผลหลังผ่าตัดได้มาก
- การผ่าเปิดแผลบริเวณด้านในริมฝีปากล่าง มีจุดเด่น คือ แผลที่ซ่อนอยู่ด้านในช่องปากซึ่งไม่สามารถมองเห็นได้จากภายนอก นอกจากนี้ยังมีการช้ำของเนื้อเยื่อน้อยกว่า โอกาสติดเชื้อยังน้อย แม้แผลจะมีการปนเปื้อนของน้ำลาย นอกจากนี้แพทย์ยังจะมีการเตรียมตัวก่อนผ่าตัดและมีการดูแลหลังผ่าตัดเพื่อป้องกันภาวะนี้เป็นอย่างดีด้วย
จุดเด่นและจุดด้อยของการผ่าตัดไทรอยด์ทางช่องปาก
จุดเด่นของการผ่าตัดไทรอยด์ทางช่องปาก
- ไม่มีแผลที่มองเห็นได้จากภายนอก เพียงแต่ในช่วง 1 สัปดาห์แรกอาจมีรอยช้ำบริเวณคอได้เล็กน้อย แต่รอยก็จะค่อย ๆ หายดีขึ้นเอง
- มีความแม่นยำในการผ่าตัดสูงกว่า เนื่องจากกล้องสำหรับผ่าตัดจะมีกำลังขยายที่มากกว่าสายตาปกติของมนุษย์ถึง 20 เท่า ทำให้แพทย์มองเห็นเส้นเลือด เส้นประสาท ต่อมพาราไทรอยด์ที่ต้องระมัดระวังระหว่างผ่าตัดได้อย่างชัดเจน ลดโอกาสเสี่ยงเกิดภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ เช่น ปัญหาเสียงแหบ เนื่องจากการผ่าตัดไปกระทบต่อเส้นประสาทที่เลี้ยงกล่องเสียง
จุดด้อยของการผ่าตัดไทรอยด์ทางช่องปาก
- ค่าใช้จ่ายในการผ่าตัดสูง เนื่องจากแพทย์ต้องใช้อุปกรณ์ผ่าตัดที่มีจำนวนมากกว่าอุปกรณ์สำหรับผ่าตัดแบบเปิด และหลายอุปกรณ์ยังไม่สามารถผลิตเองในประเทศไทยได้ ต้องนำเข้าจากต่างประเทศเท่านั้น
- ระยะเวลาในการผ่าตัดซึ่งนานกว่า เนื่องจากต้องอาศัยความชำนาญของแพทย์มากกว่าการผ่าตัดแบบเปิด
- ระดับอาการเจ็บแผลจะไม่ได้แตกต่างจากเทคนิคการผ่าตัดแบบเปิด
ผ่าตัดต่อมไทรอยด์แบบส่องกล้องช่องปาก กับ นพ. ธนเดช ด้วยบริการจาก HDcare
มีอาการเข้าข่ายภาวะเกี่ยวกับไทรอยด์ เจอก้อนโตที่คอ ผิวแห้งหยาบ ผมร่วง น้ำหนักขึ้นหรือลดผิดปกติ นอนไม่หลับ สมาธิสั้นลง อารมณ์แปรปรวน หรือเกิดรู้สึกไม่มั่นใจในสุขภาพต่อมไทรอยด์ขึ้นมา อยากตรวจและปรึกษาแพทย์ให้มั่นใจ ทักหาทีมงาน HDcare ได้เลย เราพร้อมเป็นตัวกลางช่วยทำนัดให้คุณได้คุยกับแพทย์เฉพาะทาง แถมเลือกได้ว่าจะคุยออนไลน์ หรือทำนัดคุยที่โรงพยาบาล
หรือหากคุณได้รับการวินิจฉัยว่ามีภาวะเกี่ยวกับต่อมไทรอยด์แล้ว และต้องการรับการผ่าตัดแบบส่องกล้องช่องปาก แผลเล็ก มองไม่เห็นจากภายนอก แม่นยำและปลอดภัยยิ่งขึ้น ก็สามารถซื้อบริการผ่าตัดพร้อมมีพยาบาลผู้ช่วยส่วนตัวกับ HDcare ได้เลยเช่นกัน ทั้งสะดวก ไม่ต้องทำนัดเอง เลือกคุณหมอได้ แถมมีพยาบาลอยู่เป็นเพื่อนในวันผ่าตัดอีกต่างหาก ไม่ต้องมีญาติหรือเพื่อนไปด้วยก็สบายหายห่วง
สอบถามทุกประเด็นเกี่ยวกับการผ่าตัดที่สงสัย กับทางทีมของ HDcare จนกว่าจะมั่นใจ และหากต้องการผู้ช่วยประสานงานด้านใดในโรงพยาบาล หรืออยากสอบถามข้อมูลเกี่ยวกับบริการ HDcare สามารถพูดคุยผ่านทางไลน์ @HDcare ได้เลย
