ผ่าตัดริดสีดวงทวารด้วยการจี้ไฟฟ้า กับ นพ. จิตรภาณุ วงศ์ยงศิลป์ ด้วยบริการจาก HDcare

ถ่ายเป็นเลือด มีเลือดสดไหลออกจากทวารหนักหลังถ่ายอุจจาระ ถ่ายแล้วเจ็บทวารหนักมาก นี่อาจเป็นสัญญาณแรกของการเกิดโรคริดสีดวงทวาร ซึ่งไม่ควรปล่อยไว้นาน และรีบเดินทางมารักษาก่อนที่คุณภาพชีวิตจะแย่ลง

เจาะลึกวิธีรักษาโรคริดสีดวงทวารกับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ปัจจุบันหากเป็นแล้วรักษาอย่างไร รักษาแล้วดูแลตัวเองยุ่งยากหรือไม่ กลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้เมื่อไร 

ให้ข้อมูลโดย นพ. จิตรภาณุ วงศ์ยงศิลป์ แพทย์ผู้ชำนาญการด้านการผ่าตัดส่องกล้อง และการรักษาโรคมะเร็ง หนึ่งในทีมแพทย์จากบริการ HDcare

อ่านประวัติคุณหมอได้ที่นี่ [รู้จัก “คุณหมอจิตรภาณุ” ศัลยแพทย์กับประสบการณ์แพทย์เฉพาะทางด้านผ่าตัดส่องกล้อง และรักษาโรคมะเร็ง]

โรคริดสีดวงทวาร เกิดจากอะไร?

โรคริดสีดวงทวาร เกิดจากการหย่อนคล้อยของหลอดเลือดบริเวณทวารหนัก ซึ่งมักมีสาเหตุมาจากอาการท้องผูก การเบ่งถ่ายอุจจาระแรง ๆ หรือการนั่งขับถ่ายอุจจาระเป็นระยะเวลานาน

โรคริดสีดวงทวารมักพบในคนกลุ่มใด?

โรคริดสีดวงทวารสามารถพบได้ในคนทุกช่วงวัย แต่กลุ่มช่วงวัยที่พบโรคนี้ได้บ่อยจะเป็นกลุ่มผู้ใหญ่วัยทำงาน เนื่องจากเป็นกลุ่มที่มักจะมีกิจวัตรการกินอาหารและการออกกำลังกายที่ไม่เพียงพอต่อสุขภาพ จนเสี่ยงเกิดอาการท้องผูก หรือมีกิจวัตรการขับถ่ายที่กระตุ้นทำให้เกิดโรคริดสีดวงทวารได้ง่าย

พฤติกรรมที่เสี่ยงทำให้เกิดโรคริดสีดวงทวาร

พฤติกรรมที่กระตุ้นทำให้เกิดอาการท้องผูก จัดเป็นพฤติกรรมที่เสี่ยงทำให้เกิดโรคริดสีดวงทวารด้วย เช่น 

• การกินอาหารที่มีกากใยน้อยเกินไป 
• การกินผักผลไม้น้อยเกินไป 
• การดื่มน้ำน้อย 
• การนั่งทำงานอยู่กับที่นาน ๆ และไม่ได้ออกกำลังกายหรือขยับร่างกายอย่างเพียงพอ ทำให้ลำไส้ไม่ได้เกิดการบีบตัว และส่งผลให้มีอุจจาระค้างอยู่ในลำไส้นานจนมีเนื้อแข็ง ยากต่อการขับถ่ายจนกลายเป็นอาการท้องผูกในที่สุด

การนั่งเล่นโทรศัพท์ระหว่างอุจจาระนาน ๆ เสี่ยงทำให้เกิดโรคริดสีดวงทวารด้วยหรือไม่?

การนั่งเล่นโทรศัพท์ระหว่างถ่ายอุจจาระนาน ๆ เป็นพฤติกรรมที่ขัดต่อการถ่ายอุจจาระที่เหมาะสม เนื่องจากคนเราควรจะนั่งถ่ายอุจจาระจนเสร็จเท่านั้น จากนั้นก็ควรลุกขึ้น

การนั่งเล่นโทรศัพท์หลังถ่ายอุจจาระต่อ หรือนั่งเล่นโทรศัพท์จนไม่ได้ออกแรงเบ่งอุจจาระให้เสร็จสามารถไปกระตุ้นทำให้มีเลือดไปคั่งเพิ่มที่ทวารหนัก และยังทำให้อุจจาระที่ยังไม่ได้เบ่งออกไหลกลับไปค้างอยู่ในลำไส้ได้ จนทำให้เกิดอาการท้องผูกตามมา และเสี่ยงเกิดโรคริดสีดวงทวารในภายหลัง

โรคอื่น ๆ ที่อาจตามมาหลังเป็นโรคริดสีดวงทวาร และไม่รีบรักษาให้หาย

โรคริดสีดวงทวารที่ไม่รีบรักษาให้หายมักก่อให้เกิดอาการถ่ายเป็นเลือด ซึ่งในระยะแรกอาจยังอยู่ในปริมาณที่เล็กน้อย แต่หลังจากนั้นก็มีโอกาสที่เลือดจะไหลออกมาในปริมาณที่มากขึ้น หรือไหลไม่หยุดหลังถ่ายอุจจาระ นอกจากนี้ยังมีโอกาสที่ก้อนริดสีดวงทวารจะมีขนาดใหญ่ขึ้นจนใช้นิ้วดันกลับไม่ได้ ซึ่งจัดเป็นระยะของโรคที่อยู่ในภาวะฉุกเฉินแล้ว และต้องรีบทำการรักษาโดยด่วน

การปล่อยโรคริดสีดวงทวารไว้เรื้อรัง จะส่งผลต่อคุณภาพชีวิตอย่างไร?

โรคริดสีดวงทวารที่ปล่อยไว้เรื้อรังจะยิ่งทำให้มีเลือดไหลออกจากทวารหนักในปริมาณมากขึ้น รวมถึงก้อนริดสีดวงทวารที่จะขยายขนาดใหญ่ขึ้น จนทำให้คนไข้ปวดและเจ็บทวารหนักอย่างรุนแรง ไม่สามารถใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างสะดวกอีก และทำให้คุณภาพชีวิตแย่ลงกว่าเดิมได้

โรคริดสีดวงทวารแบ่งออกได้กี่แบบ?

โรคริดสีดวงทวารสามารถแบ่งออกได้ 2 รูปแบบ ได้แก่

• ริดสีดวงทวารแบบภายใน เป็นการเกิดก้อนเลือดที่บวมจนกลายเป็นก้อนริดสีดวงอยู่ภายในทวารหนัก
• ริดสีดวงทวารแบบภายนอก เป็นการเกิดก้อนเลือดที่บวมจนเป็นก้อนริดสีดวงยื่นออกมาจากทวารหนัก สามารถมองเห็นได้จากภายนอก

ถึงแม้จะแบ่งรูปแบบของก้อนริดสีดวงออกได้ 2 รูปแบบ แต่อาการแสดงของก้อนริดสีดวงทั้ง 2 รูปแบบนี้จะเหมือนกัน นั่นคือ ทำให้คนไข้ถ่ายเป็นเลือด และหากปล่อยทิ้งเอาไว้ไม่รีบรักษา ก้อนก็จะยิ่งมีขนาดโตขึ้นจนใช้นิ้วดันกลับเข้าทวารหนักไม่ได้ 

ถ้ามีก้อนยื่นออกมาจากทวารหนัก วิธีรักษาเดียวคือผ่าตัดใช่หรือไม่?

เมื่อพบก้อนยื่นออกมาจากทวารหนัก ก่อนที่จะเริ่มดำเนินวิธีรักษา แพทย์จะต้องตรวจสอบเสียก่อนว่า ก้อนที่ยื่นออกมาเป็นก้อนเนื้อชนิดใด 

เนื่องจากก้อนเนื้อที่ยื่นออกมาจากทวารหนักนั้นแบ่งออกได้หลายชนิด โดยอาจเป็นก้อนริดสีดวง ก้อนเนื้องอก หรือก้อนมะเร็งที่ต้องรีบรักษาโดยด่วนก่อนที่เซลล์มะเร็งจะลุกลาม

หากแพทย์ตรวจดูก้อนเนื้อที่ทวารหนักและยังไม่แน่ใจว่า ก้อนเนื้อนี้เป็นก้อนเนื้อชนิดใด แพทย์ก็อาจพิจารณาใช้วิธีผ่าตัดเพื่อเก็บตัวอย่างชิ้นเนื้อไปส่งตรวจเพิ่มเติมก่อน จากนั้นจึงค่อยวางแผนการรักษาอย่างเหมาะสมตามชนิดของเนื้องอกต่อไป

การรักษาโรคริดสีดวงทวารที่เป็นที่นิยมมีกี่วิธี 

วิธีผ่าตัด เป็นวิธีรักษาโรคริดสีดวงทวารที่ได้รับความนิยม โดยสามารถแบ่งออกได้ 2 เทคนิคหลัก ๆ ได้แก่ วิธีผ่าตัดแบบปกติ และวิธีผ่าตัดแบบจี้ไฟฟ้า

การผ่าตัดริดสีดวงทวารแบบจี้ไฟฟ้า คืออะไร?

การผ่าตัดริดสีดวงทวารแบบจี้ไฟฟ้า (Hemorrhoidectomy) คือ การผ่าตัดเพื่อตัดนำก้อนริดสีดวงทวารออก ผ่านการใช้เครื่องจี้ไฟฟ้า Ligasure ซึ่งสามารถตัดหัวริดสีดวงทวารออกพร้อมกับหยุดเลือดที่ไหลจากก้อนริดสีดวงทวารได้ในเวลากัน ทำให้แพทย์สามารถผ่าตัดรักษาริดสีดวงได้อย่างแม่นยำและปลอดภัยยิ่งขึ้น

ข้อดีของการผ่าตัดริดสีดวงทวารแบบจี้ไฟฟ้า

• ช่วยให้ผ่าตัดรักษาโรคได้อย่างแม่นยำขึ้น
• ช่วยห้ามเลือดได้ในขณะที่กำลังตัดก้อนริดสีดวง ทำให้คนไข้เสียเลือดระหว่างผ่าตัดน้อยลง

ข้อจำกัดของการผ่าตัดริดสีดวงทวารแบบจี้ไฟฟ้า

ข้อจำกัดของการผ่าตัดริดสีดวงทวารแบบจี้ไฟฟ้าจะเหมือนกับข้อจำกัดในการผ่าตัดริดสีดวงทวารทั่วไป นั่นคือ หากตรวจพบก้อนริดสีดวงทวารหลายตำแหน่ง แพทย์จะเลือกรักษาและตัดเฉพาะก้อนริดสีดวงที่ก่อปัญหาต่อคุณภาพชีวิตคนไข้มากที่สุดเท่านั้น ในส่วนของก้อนอื่นนั้นจะไม่ได้ตัดนำออกไปด้วย

ขั้นตอนการผ่าตัดริดสีดวงทวารแบบจี้ไฟฟ้า

• แพทย์ระงับความรู้สึกคนไข้ด้วยการให้ยาสลบหรือการฉีดยาชาเข้าไขสันหลัง
• แพทย์สอดเครื่องมือเข้าไปตรวจสอบตำแหน่งของก้อนริดสีดวงทวาร 
• แพทย์ใช้เครื่องจี้ไฟฟ้าจี้ตัดก้อนริดสีดวงทวารออก หรือตัดนำตัวอย่างชิ้นเนื้อจากก้อนเนื้อที่ยังไม่แน่ใจว่า เป็นก้อนเนื้อชนิดใดไปส่งตรวจเพิ่มเติม

การดูแลตนเองหลังผ่าตัดริดสีดวงทวารแบบจี้ไฟฟ้า

คนไข้จะต้องระมัดระวังไม่ให้แผลผ่าตัดบริเวณทวารหนักเสี่ยงฉีกขาดได้ โดยเฉพาะในช่วง 1 สัปดาห์แรกหลังผ่าตัด ซึ่งสามารถปฏิบัติตามคำแนะนำได้ ดังต่อไปนี้

• กินยาตามที่แพทย์สั่งจ่ายให้อย่างเคร่งครัด
• ดื่มน้ำให้มาก ๆ และกินอาหารที่มีกากใยสูงเพื่อให้เนื้ออุจจาระไม่แข็ง และเบ่งขับถ่ายได้ง่าย
• งดการเบ่งถ่ายอุจจาระแรง ๆ 

ผ่าตัดริดสีดวงทวารแล้วใช้ชีวิตประจำวันได้เลยหรือไม่?

หลังผ่าตัดริดสีดวงทวาร แพทย์จะให้คนไข้นอนพักฟื้นดูอาการที่โรงพยาบาล 1-2 คืน หากไม่พบอาการแทรกซ้อนหรืออาการเจ็บที่รุนแรงก็จะอนุญาตให้กลับไปพักฟื้นต่อที่บ้านได้ และสามารถใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติทันที เพียงแต่ขอให้งดการออกกำลังกายหนัก ๆ 1 สัปดาห์ และเดินทางมาติดตามผลการรักษากับแพทย์ตามนัด

อาการหลังผ่าตัดที่ต้องระวัง

หากหลังผ่าตัดคนไข้พบอาการเหล่านี้ ให้รีบเดินทางกลับมาพบแพทย์โดยทันที เนื่องจากจัดเป็นสัญญาณของการเกิดภาวะแทรกซ้อนได้ ซึ่งได้แก่

• มีเลือดไหลออกจากทวารหนักในปริมาณมาก
• มีอาการเจ็บแผลหรือเจ็บทวารหนักอย่างรุนแรง

การดูแลตนเองเพื่อป้องกันไม่ให้เป็นโรคริดสีดวงทวาร

วิธีป้องกันโรคริดสีดวงทวารสามารถทำได้ง่าย ๆ ด้วยการหลีกเลี่ยงอย่าให้เกิดอาการท้องผูก ซึ่งเป็นอาการที่เป็นปัจจัยสำคัญของการเกิดโรคริดสีดวงทวารได้ง่าย ผ่านการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมดูแลสุขภาพดังต่อไปนี้

• กินอาหารที่มีกากใยสูงอย่างสม่ำเสมอ
• ดื่มน้ำให้เพียงพออย่างน้อย 1.5-2 ลิตรทุกวัน 
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอเพื่อกระตุ้นให้ขับถ่ายอุจจาระออกจากลำไส้ได้ง่าย 

ผ่าตัดริดสีดวงทวารด้วยการจี้ไฟฟ้า กับ นพ. จิตรภาณุ ด้วยบริการจาก HDcare

พบเลือดออกหลังถ่ายอุจจาระ มีก้อนยื่นจากทวารหนัก อย่าลังเลที่จะรีบมาตรวจวินิจฉัยโอกาสเป็นโรคริดสีดวงทวารตั้งแต่เนิ่น ๆ เนื่องด้วยนอกเหนือจากโอกาสที่ก้อนเนื้อดังกล่าวจะเป็นก้อนริดสีดวงแล้ว ก็ยังมีโอกาสที่อาจจะเป็นก้อนเนื้องอก หรือก้อนมะเร็งที่ต้องรีบดำเนินการรักษาโดยด่วนด้วย

นอกจากนี้การไม่ยอมรักษาโรคริดสีดวงทวารตั้งแต่เนิ่น ๆ ยังรังแต่จะทำให้คุณภาพชีวิตของคนไข้แย่ลง ทำให้ใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างยากลำบาก และมีความเสี่ยงที่ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ตามมาได้อีก

หากพบอาการที่ไม่แน่ใจว่า เกิดจากโรคริดสีดวงทวารหรือไม่ และไม่รู้จะเริ่มติดต่อแพทย์เพื่อขอคำแนะนำอย่างไร ทักหาแอดมิน HDcare ได้เลย เพื่อทำการนัดหมายปรึกษาอาการผิดปกติกับแพทย์ จะนัดคุยออนไลน์กันก่อน หรือไปปรึกษากับคุณหมอตัวต่อตัวที่โรงพยาบาลก็ได้เช่นกัน

หรือหากต้องการรักษาโรคริดสีดวงทวารด้วยการจี้ไฟฟ้ากับแพทย์เชี่ยวชาญ ก็สามารถซื้อบริการผ่าตัดกับบริการ HDcare ได้เช่นกัน พร้อมมีทีมแอดมินคอยประสานงานกับโรงพยาบาลให้ และมีพยาบาลผู้ช่วยส่วนตัวที่คอยดูแลและอยู่เป็นเพื่อนคุณตลอดทุกขั้นตอนการรักษา

สอบถามทุกประเด็นเกี่ยวกับการผ่าตัดที่สงสัย กับทางทีมของ HDcare จนกว่าจะมั่นใจ และหากต้องการผู้ช่วยประสานงานด้านใดในโรงพยาบาล หรืออยากสอบถามข้อมูลเกี่ยวกับบริการ HDcare สามารถพูดคุยผ่านทางไลน์ @HDcare ได้เลย