Ozempic คืออะไร ใช้รักษาเบาหวานและลดน้ำหนักได้อย่างไร

สำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวานประเภทที่ 2 ที่ต้องการคุมน้ำตาล แพทย์จะให้ใช้ปากกาฉีดอินซูลินใต้ผิวหนังเพื่อให้ควบคุมระดับน้ำตาลให้เหมาะสม ไม่มากจนเกินไป แต่เนื่องจากมีคุณสมบัติทำให้น้ำหนักตัวผู้ป่วยลดลง ทำให้กลายเป็นที่พูดถึงมากขึ้นในช่วงปีที่ผ่านมาในต่างประเทศรวมถึงประเทศไทยก็เริ่มมีการถามหาปากกาลดน้ำหนัก ลดความอ้วน มากขึ้นเรื่อยๆ

Ozempic คืออะไร ?

Ozempic (โอเซมปิก) เป็นชื่อแบรนด์ของยา Semaglutide ของบริษัทโนโว นอร์ดิสค์ (Novo Nordisk) บริษัทเวชภัณฑ์ของเดนมาร์ก แล้วยังมียาเบาหวานในชื่ออื่นที่ใช้ตัวยาคล้ายกัน เช่น Wegovy และ Rybelsus

ตัวยา Semaglutide (เซมากลูไทด์) จะถูกบรรจุในวัสดุรูปร่างคล้ายปากกามีเข็มปลายแหลม ในไทยรู้จักกันในชื่อ “ยาฉีดเบาหวานแบบปากกา” หรือ “ปากกาลดน้ำหนัก” เป็นยาฉีดใต้ผิวหนัง ที่ใช้ในการรักษาเบาหวานประเภทที่ 2 เพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด แล้วยังมีรายงานว่าช่วยลดความเสี่ยงของโรคทางหลอดเลือดกับโรคหัวใจหลายประเภท

วิธีใช้ปากกาลดน้ำหนัก คือ ฉีดเข้าใต้ผิวหนัง ผ่านทางหน้าท้อง ต้นแขน หรือ ต้นขา โดยส่วนใหญ่ยาจะแนะนำให้ฉีดสัปดาห์ละครั้ง โดยปริมาณจะขึ้นกับแพทย์กำหนด ปากกา 1 แท่งปกติจะใช้ได้ 4 ครั้ง

Ozempic กับการลดน้ำหนัก

กลไกของตัวยา Semaglutide จะสร้างฮอร์โมน LGP-1 ที่ทำให้รู้สึกว่าร่างกายเพิ่งกินจนอิ่มเพิ่มขึ้นจากปกติ ทำให้ร่างกายไม่ต้องการอาหารเพิ่ม แล้วผลิตอินซูลินมาเพิ่มให้เพียงพอกับร่างกาย

เมื่อคุมความหิว กินน้อยลงโดยไม่ฝืน ส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดลดลง ทำให้น้ำหนักของผู้ใช้ยาหลายคนลดลง

เมื่อนำไปทดสอบกับกลุ่มทดลองในการลดน้ำหนัก ผลลัพธ์ออกมาดีทั้งในห้องทดลองและกลุ่มคนที่ใช้ระหว่างที่รักษาเบาหวาน พบว่าสามารถลดน้ำหนักผู้ป่วยได้ระดับหนึ่ง ทำให้กลายเป็นที่นิยมในการลดน้ำหนัก แม้ว่าไม่ได้รับรองในฐานะยาลดน้ำหนักจากทาง FDA ก็ตาม

Ozempic ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว

ถึงยา Ozempic มีมานานแล้ว แต่เริ่มถูกพูดถึงมากในช่วงปี 2022 เพราะมีทั้งแพทย์และอินฟลูเอนเซอร์หลายคนเผยแพร่เนื้อหาทางโซเชียล คลิปสั้น เพื่อจูงใจให้คนรู้จัก Ozempic ในฐานะปากกาคุมความหิวที่ได้ผลมากขึ้น อีกทั้งเชื่อมั่นในความปลอดภัยเพราะเป็นยาที่ใช้ในสภาพพยาบาล ผ่านการรับรองความปลอดภัยในการใช้เพื่อรักษาโรคเบาหวานประเภทที่ 2 ในหลายประเทศ

ผลการโฆษณาและทำการตลาดในหลายช่องทาง ทำให้สินค้าขายดี จนมีข่าว Ozempic เริ่มขาดตลาดในประเทศอเมริกา แล้วยังมีของปลอมวางขายจำนวนมากเพื่อตอบสนองความต้องการของคนที่ต้องการใช้ จนต้องมีการเตือนเรื่องการนำมาใช้อย่างผิดวัตถุประสงค์ แล้วยังมีแพทย์จำนวนหนึ่งที่ไม่เห็นด้วยกับการนำมาใช้เพื่อวัตถุประสงค์ในการลดน้ำหนักแทนการนำมารักษาโรคเบาหวาน ทั้งราคาที่สูงและเป็นเพียงทางเลือกในการลดน้ำหนัก ไม่เหมาะที่จะซื้อมาใช้เอง

ถึงเวลาจะผ่านไปร่วมปี แต่ข่าวประสบความสำเร็จในการทดลองยาเซมากลูไทด์ ที่ใช้ในแบรนด์ Ozempic, Wegovy มีอย่างต่อเนื่อง ทำให้กลับมาเป็นกระแสที่พูดถึงอีกครั้งช่วงปลายปี 2023

• เดือนตุลาคม 2023 ประกาศว่าใช้ยาโอเซมปิกเป็นยาที่ใช้สำหรับรักษาภาวะไตวายในผู้ป่วยโรคเบาหวานได้
• เดือนพฤศจิกายน 2023 ยา Wegovy ของ Novo Nordisk ได้รับการรับรองผลลัพธ์ในการช่วยลดความเสี่ยงของโรคหัวใจประเภทต่างๆ ที่รุนแรง เนื่องจากผลจากการทำให้น้ำหนักลดลงทำให้สุขภาพหัวใจดีขึ้นเช่นกัน

เหตุผลที่ไม่ควรใช้ Ozempic ในการลดน้ำหนัก

ถึงสามารถนำมาใช้เพื่อวัตถุประสงค์ในการลดน้ำหนักได้ แต่มีข้อจำกัดหลายอย่าง จนไม่เหมาะเป็นทางเลือกหลักในการใช้เพื่อลดน้ำหนัก

• ยา Ozempic อาจเกิดผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์ได้หลายอย่าง จึงควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์
• ยา Ozempic มีราคาสูงมาก ปากกา 1 แท่งปกติจะใช้ได้ 4 ครั้ง สัปดาห์ละ 1 ครั้ง ราคาจะอยู่ที่ประมาณ 1 หมื่นบาทขึ้นไป
• เป็นยาตามใบสั่งแพทย์ หากมีการลักลอบขายทางออนไลน์ อาจเป็นของปลอมหรือเสื่อมคุณภาพ
• อาจใช้แล้วไม่ได้ผลลัพธ์ในการลดน้ำหนัก เนื่องจากช่วยลดความอยากอาหารเท่านั้น

ผลข้างเคียงของยา Ozempic

เนื่องจากยาเปลี่ยนแปลงระดับน้ำตาลในเลือดอย่างรวดเร็ว หากให้ในปริมาณไม่เหมาะสม มีโอกาสเกิดผลข้างเคียงได้หลายอย่าง เช่น

• คลื่นไส้
• อาเจียน
• ท้องอืด
• ปวดท้อง
• ปวดหัว
• แก๊สในกระเพาะ
• ท้องผูก
• ท้องเสีย
• เวียนศีรษะ
• มะเร็งต่อมไทรอยด์
• ตับอ่อนอักเสบ
• โรคไต
• โรคจอประสาทตา
• การสูญเสียกล้ามเนื้อ
• โรคกระเพาะอาหาร
• โรคกรดไหลย้อน
• อารมณ์แปรปรวน คิดทำร้ายตัวเอง ถึงฆ่าตัวตาย
• อื่นๆ

สำหรับในประเทศไทย ปากกาลดน้ำหนัก Ozempic ถือเป็นยาอันตรายที่ต้องให้แพทย์สั่งเท่านั้น ตามกฎหมายไม่สามารถซื้อขายผ่านช่องทางออนไลน์หรือร้านค้าทั่วไปได้ อีกทั้งมีราคาแพง และอาจใช้ลดน้ำหนักไม่ได้ผล

หากต้องการลดน้ำหนักควรใช้วิธีอื่นที่ปลอดภัยและได้ผลลัพธ์ที่แน่นอนกว่า