ปวดหัวแบบไหน บอกโรคอะไรได้บ้าง?

อาการปวดหัวเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นกับหลายๆ คนได้บ่อย จนดูเป็นอาการปกติ แต่บางครั้งอาจเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพที่ไม่ควรมองข้าม อาการปวดหัวมีหลายรูปแบบ เช่น ปวดตุบๆ ข้างซ้าย ขวา หน้าผาก เบ้าตา กลางศีรษะ ท้ายทอย หลังศีรษะ ปวดเหมือนโดนบีบขมับ หรือปวดแปลบคล้ายไฟช็อต ฯลฯ แต่ละอาการอาจบ่งบอกถึงโรคที่แตกต่างกัน การสังเกตและแจ้งรายละเอียดกับแพทย์จะช่วยให้การวินิจฉัยและรักษาแม่นยำยิ่งขึ้น อาการปวดหัวแต่ละแบบ บ่งบอกถึงโรคอะไร บทความนี้รวมคำตอบเอาไว้แล้ว

1. ปวดหัวข้างเดียว สัญญาณเตือนความเครียดและความผิดปกติของระบบประสาท

ปวดหัวข้างเดียว อาจเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น ไมเกรน ความเครียด ไซนัสอักเสบ หรือปวดหัวคลัสเตอร์ ขึ้นอยู่กับลักษณะและความรุนแรงของอาการ ซึ่งสามารถบ่งบอกถึงโรคหรือภาวะสุขภาพที่แตกต่างกันได้ ดังนี้

โรคไมเกรน (Migraine)

โรคไมเกรน หรือปวดหัวไมเกรน เป็นอาการปวดหัวที่เกิดขึ้นได้เมื่อมีสิ่งกระตุ้น เช่น ความเครียด การพักผ่อนไม่เพียงพอ การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน หรือการรับประทานอาหารบางชนิดที่มีสารกระตุ้น เช่น ช็อกโกแลต คาเฟอีน หรือไวน์แดง

• อาการ ปวดตุบๆ ข้างเดียว ซึ่งอาจเกิดได้ทั้งด้านซ้ายและขวา อาจมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ไวต่อแสงและเสียง และบางครั้งอาจมีอาการนำ เช่น เห็นแสงวูบวาบก่อนเริ่มปวด
• กลุ่มเสี่ยง เกิดได้ทุกเพศทุกวัย แต่มักเกิดในผู้หญิง โดยเฉพาะช่วงที่มีประจำเดือนหรือขณะตั้งครรภ์ ผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นไมเกรน ผู้ที่อยู่ในภาวะเครียดหรือทำงานหนักเป็นประจำ

ภาวะปวดหัวจากความเครียด (Tension Headache)

ภาวะปวดหัวจากความตึงเครียด เกิดขึ้นเมื่อกล้ามเนื้อรอบศีรษะ คอ และไหล่เกิดการตึงตัวจากความเครียด การนั่งทำงานนานๆ หรืออยู่ในท่าเดิมนานเกินไป

• อาการ ปวดตื้อๆ รอบศีรษะหรือด้านใดด้านหนึ่ง ปวดเหมือนมีสายรัดรอบศีรษะ ไม่มีอาการคลื่นไส้หรือไวต่อแสงเสียงเหมือนไมเกรน
• กลุ่มเสี่ยง ผู้ที่ทำงานหน้าคอมพิวเตอร์เป็นเวลานาน ผู้ที่มีความเครียดสะสม ผู้ที่พักผ่อนไม่เพียงพอ

โรคไซนัสอักเสบ (Sinusitis)

ไซนัสอักเสบ เกิดขึ้นเมื่อโพรงไซนัสติดเชื้อหรืออักเสบ มักเกิดตามหลังการเป็นหวัดหรือโรคภูมิแพ้

• อาการ ปวดตื้อบริเวณโหนกแก้ม หน้าผาก หรือระหว่างตา คัดจมูก น้ำมูกข้นสีเหลืองหรือเขียว มีกลิ่นปากหรือเสียงขึ้นจมูก มีไข้ต่ำ
• กลุ่มเสี่ยง ผู้ที่เป็นภูมิแพ้หรือโรคทางเดินหายใจบ่อยๆ ผู้ที่อยู่ในสภาพอากาศเย็นหรือชื้น ผู้ที่มีโพรงจมูกคด หรือมีติ่งเนื้อในจมูก

โรคปวดหัวคลัสเตอร์ (Cluster Headaches) 

โรคปวดหัวคลัสเตอร์ เกิดขึ้นเมื่อระบบประสาทอัตโนมัติถูกกระตุ้นผิดปกติ ส่งผลให้มีอาการปวดศีรษะข้างเดียวรุนแรงเป็นรอบๆ และมักเกิดขึ้นในช่วงเวลาเดิมของวัน

• อาการ ปวดรุนแรงข้างเดียว สามารถเกิดได้ทั้งข้างซ้ายและขวา บริเวณรอบตาหรือขมับ อาจมีน้ำตาไหลหรือตาแดง คัดจมูกหรือน้ำมูกไหลข้างเดียวกับที่ปวด และอาจเกิดขึ้นวันละหลายครั้ง โดยแต่ละครั้งจะมีอาการยาวนานประมาณ 15 นาที ไปจนถึง 3 ชั่วโมง
• กลุ่มเสี่ยง มักเกิดในผู้ชายอายุ 20-50 ปี ผู้ที่สูบบุหรี่หรือดื่มแอลกอฮอล์ ผู้ที่มีประวัติครอบครัวเคยมีอาการคลัสเตอร์

2. ปวดบริเวณหน้าผาก สัญญาณเตือนความเครียดสะสมและการติดเชื้อ

อาการปวดหัวบริเวณหน้าผากสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ และมักบ่งบอกถึงโรคหรือภาวะสุขภาพที่แตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับลักษณะและความรุนแรงของอาการ

โรคตาล้า (Asthenopia) 

ปวดหัวเมื่อมีการใช้สายตาเป็นเวลานาน เช่น การทำงานหน้าคอมพิวเตอร์ การอ่านหนังสือ หรือการใช้โทรศัพท์มือถือในระยะเวลานานๆ อาจทำให้เกิดอาการปวดหัวบริเวณหน้าผากได้

• อาการ ปวดตื้อๆ บริเวณหน้าผากหรือรอบดวงตา ตาล้า และมีอาการล้าหรือแสบตา
• กลุ่มเสี่ยง ผู้ที่ใช้คอมพิวเตอร์หรือโทรศัพท์มือถือเป็นเวลานานๆ โดยไม่พักสายตา

โรคไข้หวัดหรือโรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบน (Upper Respiratory Infection)

ในกรณีที่มีการติดเชื้อในทางเดินหายใจ มักมีอาการปวดหัวร่วมกับอาการอื่นๆ เช่น คัดจมูก ไข้ และอาการเจ็บคอ

• อาการ ปวดหัวบริเวณหน้าผากร่วมกับอาการคัดจมูก น้ำมูกไหล ไข้ต่ำ
• กลุ่มเสี่ยง ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ หรือเป็นหวัดบ่อย

นอกจากนี้อาการปวดบริเวณหน้าผาก ยังเป็นสัญญาณของโรคไซนัสอักเสบ และภาวะปวดหัวจากความเครียด ตามที่อธิบายไปแล้วข้างต้นด้วย

3. ปวดบริเวณเบ้าตา สัญญาณเตือนปัญหาสายตาและการติดเชื้อ

อาการปวดหัวบริเวณเบ้าตา เกิดได้จากหลายสาเหตุ ดังนี้ 

ภาวะปวดหัวจากปัญหาสายตา 

เกิดจากปัญหาทางสายตา เช่น การมองเห็นผิดปกติ สายตาสั้นหรือยาวเกินไป ซึ่งอาจทำให้เกิดการปวดตาหรือรอบเบ้าตา

• อาการ ปวดบริเวณเบ้าตา รู้สึกตึงที่ดวงตา อาจเกิดร่วมกับอาการตาพร่ามัวหรือปวดตาเมื่อใช้งานนาน
• กลุ่มเสี่ยง ผู้ที่มีปัญหาทางสายตา เช่น สายตาสั้น หรือผู้ที่ใช้งานคอมพิวเตอร์หรือโทรศัพท์มือถือเป็นเวลานาน

โรคกล้ามเนื้อตาอ่อนแรง (Myasthenia Gravis)

การใช้สายตานานๆ เช่น การอ่านหนังสือหรือใช้คอมพิวเตอร์เป็นเวลานาน อาจทำให้เกิดการปวดตาและรอบเบ้าตาได้

• อาการ ปวดเมื่อยบริเวณเบ้าตา รู้สึกอ่อนล้าที่ดวงตา อาจมีอาการตาพร่ามัวหรือแห้ง
• กลุ่มเสี่ยง ผู้ที่ใช้สายตานานๆ โดยไม่พักผ่อน

นอกจากนี้อาการปวดบริเวณเบ้าตายังเป็นสัญญาณของโรคไซนัสอักเสบ และภาวะปวดหัวจากความเครียด ได้อีกด้วย

4. ปวดกลางศีรษะ สัญญาณเตือนความเครียดและปัญหาหลอดเลือด

อาการปวดกลางศีรษะส่วนใหญ่มักเกิดจาก ภาวะความเครียด แต่ยังอาจยังเป็นสัญญาณของอื่นๆ ได้ด้วย ได้แก่ โรคไมเกรน อาการปวดจากการใช้สายตานาน และโรคไซนัสอักเสบ ตามที่อธิบายอาการไปข้างต้น นอกจากนี้ ยังอาจเกิดจากปัญหารุนแรงอย่างโรคหลอดเลือดสมอง

โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke)

บางครั้งอาการปวดศีรษะกลางอาจเกิดจากภาวะเกี่ยวกับหลอดเลือดสมอง เช่น การขยายตัวหรือการหดตัวของหลอดเลือด

• อาการ ปวดหัวรุนแรงหรือเหมือนแปลบๆ ที่กลางศีรษะ อาจมีอาการคลื่นไส้หรืออาเจียนร่วมด้วย
• กลุ่มเสี่ยง ผู้ที่มีโรคหลอดเลือดสมอง ผู้ที่มีความดันโลหิตสูง

5. ปวดบริเวณท้ายทอย สัญญาณเตือนความเครียดและการเสื่อมสภาพของกระดูกคอ

อาการปวดบริเวณท้ายทอยสามารถเกิดจากหลายสาเหตุ ทั้งจากภาวะเครียด หรือ โรคไมเกรน แต่ส่วนใหญ่มักเกี่ยวข้องกับกล้ามเนื้อที่เกิดขึ้นจากท่าทางที่ไม่ถูกต้อง หรือการใช้ร่างกายในลักษณะที่ทำให้กล้ามเนื้อล้า หรือเกิดการเกร็ง รวมถึงบางโรคที่อาจส่งผลให้เกิดอาการปวดที่บริเวณนี้ได้

การเกร็งของกล้ามเนื้อคอ

การเคลื่อนไหวผิดท่าหรือการนั่งในท่าทางที่ไม่ดี อาจทำให้เกิดการเกร็งของกล้ามเนื้อที่คอและท้ายทอย ซึ่งจะทำให้เกิดอาการปวดที่ท้ายทอยได้

• อาการ ปวดตึงๆ ที่บริเวณท้ายทอย อาจลามไปถึงไหล่หรือขมับ มีอาการขยับคอยากลำบาก
• กลุ่มเสี่ยง ผู้ที่นั่งในท่าทางไม่ดี, ผู้ที่ทำงานในท่าเดิมนานเกินไป

โรคหมอนรองกระดูกคอเสื่อม (Cervical Spondylosis Radiculopathy)

การเสื่อมสภาพของกระดูกหรือหมอนรองกระดูกที่คอ อาจทำให้เกิดอาการปวดที่ท้ายทอยและคอ รวมทั้งมีอาการชาหรืออ่อนแรงที่แขน

• อาการ ปวดคอและท้ายทอยเรื้อรัง อาจมีอาการชาหรืออ่อนแรงที่แขนร่วมด้วย
• กลุ่มเสี่ยง ผู้ที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป ผู้ที่มีกิจกรรมที่ต้องใช้คอและหลังในลักษณะเดิมๆ นานๆ

โรคข้อต่อคออักเสบ

การอักเสบของข้อต่อคออาจทำให้เกิดอาการปวดที่บริเวณท้ายทอย และบางครั้งอาจทำให้เกิดอาการขัดข้องเมื่อขยับคอ

• อาการ ปวดคอและท้ายทอยตลอดเวลา อาจมีอาการขัดหรือเสียงกรอบแกรบเมื่อขยับคอ
• กลุ่มเสี่ยง ผู้สูงอายุ ผู้ที่มีประวัติการบาดเจ็บที่คอหรือหลัง

โรคเนื้องอกในสมอง (Brain Tumor)

อาการปวดท้ายทอยอาจเกิดจากโรคเนื้องอกในสมอง ซึ่งทำให้เกิดการกดทับหรือการระคายเคืองของเส้นประสาท แต่พบได้ค่อนข้างน้อย

• อาการ ปวดหัวเรื้อรังที่ท้ายทอย, คลื่นไส้ อาเจียน, การสูญเสียการมองเห็นหรือการเคลื่อนไหวที่ผิดปกติ
• กลุ่มเสี่ยง ผู้ที่มีอาการปวดศีรษะเรื้อรัง ผู้ที่มีการสูญเสียสมรรถภาพการเคลื่อนไหวหรือการมองเห็น

6. ปวดหลังศีรษะ สัญญาณเตือนความเครียดและการเสื่อมสภาพของกระดูกคอ

อาการปวดหลังศีรษะมักเกิดจากการ ภาวะความตึงเครียด แต่บางครั้งอาจเป็นสัญญาณเตือนของโรคอื่นๆ ได้แก่ โรคไมเกรน โรคหลอดเลือดสมอง หมอนรองกระดูกคอเสื่อม นอกจากนี้ยังอาจเกิดจากโรคอื่นๆ ได้อีกเช่นกัน ไม่ว่าจะเป็น

โรคความดันโลหิตสูง (High Blood Pressure)

ความดันโลหิตสูงคือภาวะที่ความดันเลือดในหลอดเลือดสูงเกินระดับปกติ ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด

• อาการ ปวดศีรษะอย่างรุนแรงที่ท้ายทอย เวียนหัว หายใจลำบาก
• กลุ่มเสี่ยง ผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นโรคความดันโลหิตสูง ผู้ที่มีน้ำหนักเกินหรืออ้วน ผู้สูงอายุและผู้ที่มีพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ไม่ดี

โรคต้อหิน (Glaucoma)

ต้อหินเป็นโรคที่เกิดจากความดันในดวงตาสูงเกินไป ซึ่งสามารถทำลายเส้นประสาทตาและทำให้การมองเห็นลดลงหรือสูญเสียไปได้

• อาการ ปวดหัวรอบดวงตา เห็นภาพเบลอ การมองเห็นลดลง
• กลุ่มเสี่ยง ผู้ที่มีอายุมากกว่า 40 ปี ผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นต้อหิน ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน

โรคมะเร็งสมอง (Brain Cancer)

มะเร็งสมองเกิดจากการเจริญเติบโตของเซลล์ผิดปกติในสมอง ซึ่งสามารถส่งผลต่อการทำงานของสมองและทำให้เกิดอาการต่างๆ เช่น ปวดหัวเรื้อรัง

• อาการ ปวดหัวเรื้อรังที่ไม่เคยเป็นมาก่อน คลื่นไส้ อาเจียน มีปัญหาทางการมองเห็นหรือการพูด
• กลุ่มเสี่ยง ผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นมะเร็งสมอง ผู้ที่เคยได้รับการฉายรังสีที่ศีรษะ

7. ปวดหัวเหมือนโดนบีบ สัญญาณเตือนความเครียด หรือความผิดปกติของระบบประสาท

อาการปวดหัวเหมือนโดนบีบเป็นอาการที่มัก เกิดจาก ภาวะเครียด หรือความตึงเครียดของกล้ามเนื้อรอบศีรษะและคอ ซึ่งอาจเกิดจากการทำงานหนัก การพักผ่อนไม่เพียงพอ หรือการนั่งในท่าทางที่ไม่ถูกต้อง นอกจากนี้ยังอาจเป็นสัญญาณของโรคไมเกรน โรคไซนัสอักเสบ ได้ด้วย

ขณะเดียวกันยังอาจเกิดจากความผิดปกติของระบบประสาท

โรคทางระบบประสาท (Neurological Disease)

ในบางกรณีอาการปวดหัวที่เหมือนโดนบีบอาจบ่งบอกถึงภาวะเกี่ยวกับระบบประสาท เช่น โรคหลอดเลือดสมอง หรือภาวะความผิดปกติของเส้นประสาท

• อาการ ปวดหัวรุนแรง อาจมีอาการชา หรืออ่อนแรงร่วมด้วย
• กลุ่มเสี่ยง ผู้ที่มีประวัติความดันโลหิตสูง หรือปัญหาทางหลอดเลือดสมอง

8. ปวดหัวแปลบคล้ายไฟช็อต สัญญาณเตือนเส้นประสาทอักเสบ

ปวดหัวเหมือนโดนไฟช็อต อาจเป็นสัญญาณของปัญหาที่เกี่ยวข้องกับเส้นประสาท ซึ่งอาจเกิดจากการอักเสบหรือการบาดเจ็บที่เส้นประสาทที่ทำหน้าที่ส่งสัญญาณจากสมองไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกาย โดยอาการนี้มักจะมีลักษณะเป็นการปวดแปลบหรือเหมือนถูกไฟช็อตในบางจุดของศีรษะหรือคอ

เส้นประสาทอักเสบ (Nerve Inflammation)

เส้นประสาทอักเสบบริเวณท้ายทอย อาจทำให้เกิดอาการปวดแปลบคล้ายไฟช็อตที่ด้านขวาของศีรษะหรือคอ

• อาการ ปวดจี๊ดๆ เป็นช่วงๆ บริเวณด้านขวาของศีรษะหรือท้ายทอย อาจมีความไวต่อการสัมผัสบริเวณที่ปวด
• กลุ่มเสี่ยง ผู้ที่มีอาการคอเคล็ดหรือกล้ามเนื้อคออักเสบ ผู้ที่มีปัญหาหมอนรองกระดูกเสื่อม ผู้ที่ทำงานในท่าก้มคอหรือเงยหน้าต่อเนื่องนานๆ

จะเห็นได้ว่า อาการปวดหัว บอกโรคได้หลากหลาย หากมีอาการปวดหัวเป็นประจำ ไม่ควรรักษาด้วยตัวเอง ควรเข้ารับการวินิจฉัยจากแพทย์ เพื่อที่จะรักษาได้ตรงจุด

ปวดหัวแบบนี้ เรากำลังป่วยเป็นโรคอะไร อยากปรึกษาคุณหมอ ตรวจให้แน่ชัด ทักหาทีม HDcare ได้เลย เราพร้อมเป็นผู้ช่วยส่วนตัวดูแลสุขภาพคุณ สอบถามข้อมูลเบื้องต้นกับคุณหมอเฉพาะทาง ทำนัดปรึกษาคุณหมอได้รวดเร็ว จาก รพ. หรือคลินิกใกล้คุณได้ทันที คลิกที่นี่เลย