การทำหมันเป็นหนึ่งในวิธีคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพ แต่ก็ยังมีหลายคนที่เข้าใจผิดเกี่ยวกับเรื่องต่างๆ ของการทำหมันอยู่ โดยเฉพาะเรื่องของวิธีการทำหมัน การดูแลหลังทำหมัน และผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นกับชีวิตคู่
ในบทความนี้ HDmall.co.th ร่วมกับ นายแพทย์จิรวีร์ จันทรานุกูล ศัลยแพทย์ตกแต่งเฉพาะทางยูโร หรือแพทย์ทางเดินปัสสาวะและอวัยวะเพศ จาก Men Plus By MediPrime Clinic จะมาไขข้อสงสัยเกี่ยวกับการทำหมันชายให้กระจ่างกัน
ไม่ว่าจะเป็นการเปรียบเทียบระหว่างการทำหมันชายและหญิง ข้อดีและข้อจำกัดของการทำหมัน ไปจนถึงวิธีการดูแลตัวเองหลังทำหมันชาย เพื่อให้คุณเข้าใจและตัดสินใจในการเลือกวิธีคุมกำเนิดที่เหมาะสมได้อย่างมีประสิทธิภาพ!
สารบัญ
ความเชื่อผิดๆ เกี่ยวกับการทำหมันชาย
การทำหมันเป็นหนึ่งในวิธีคุมกำเนิดที่หลายคนยังมีความเชื่อหรือความเข้าใจผิดเกี่ยวกับเรื่องนี้อยู่ ทำให้ผู้ชายหลายคนมองว่าการทำหมันเป็นเรื่องน่ากลัวและยังไม่กล้าตัดสินใจทำ โดยความเชื่อผิดๆ ที่พบบ่อยเกี่ยวกับการทำหมันชาย มีดังนี้
- ทำหมันต้องตัดอัณฑะออกทั้งหมด: ผู้ชายมักเข้าใจผิดว่าการทำหมันต้องตัดอัณฑะออกทั้งหมด แต่ความเป็นจริงแล้ว การทำหมันชายเป็นแค่เพียงการตัดหรือผูกท่อนำสเปิร์ม (Vas Deferens) เพื่อป้องกันไม่ให้สเปิร์มวิ่งออกมาได้เท่านั้น ไม่จำเป็นต้องตัดอัณฑะออกอย่างที่หลายคนเข้าใจ
- ทำหมันทำให้น้องชายไม่แข็งตัว: การทำหมันไม่ได้ส่งผลกระทบต่อระดับฮอร์โมนเพศชาย อวัยวะเพศจึงยังแข็งตัวและทำงานได้ตามปกติ รวมถึงน้ำอสุจิยังสามารถหลั่งออกมาได้เหมือนเดิม แต่แค่ปริมาณและความข้นอาจลดลงเล็กน้อย
- ทำหมันทำให้อารมณ์ทางเพศลดลง: ความต้องการทางเพศถูกควบคุมด้วยฮอร์โมนและปัจจัยทางจิตใจเป็นหลัก ไม่ใช่เพราะมีหรือไม่มีสเปิร์ม ดังนั้นการทำหมันจึงไม่ได้ส่งผลต่ออารมณ์ทางเพศ
- หลังทำหมันสามารถมีเพศสัมพันธ์แบบไม่ต้องป้องกันได้ทันที: หลังทำหมันต้องใช้เวลาสักระยะกว่าสเปิร์มที่หลงเหลืออยู่ในท่อนำสเปิร์มจะถูกขับออกหมด หลังทำจึงควรเข้ามาติดตามผลกับแพทย์ก่อนว่าไม่มีสเปิร์มตกค้างที่ท่อแล้ว ระหว่างนี้ก็ควรใช้ถุงยางอนามัยหรือวิธีคุมกำเนิดอื่นร่วมด้วย จนกว่าจะได้รับการยืนยันว่าสเปิร์มหมดไปแล้ว
ผู้ชายทำหมันง่ายกว่าผู้หญิงจริงไหม?
หากคู่รักคู่ไหนที่ต้องการคุมกำเนิดด้วยการทำหมัน ส่วนมากแพทย์มักจะแนะนำให้ฝ่ายชายเป็นฝ่ายที่ทำหมันมากกว่าฝ่ายหญิง เนื่องจากการทำหมันในผู้ชายถือว่าเป็นการผ่าตัดเล็กที่ทำได้ง่าย รวดเร็ว และมีความเสี่ยงน้อยกว่า
โดยการทำหมันของผู้ชายจะเป็นการเปิดแผลขนาดเล็กๆ บริเวณอัณฑะ ในขณะที่การทำหมันของผู้หญิงจะต้องวางยาสลบและผ่าตัดเปิดช่องท้องเพื่อตัดท่อนำไข่ ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่ออวัยวะภายในและมีความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนสูงกว่า
นอกจากนี้ การดูแลตัวเองหลังทำหมันของผู้หญิงยังต้องระมัดระวังเป็นพิเศษด้วย เช่น การงดอาหารหลังผ่าตัด, การเฝ้าระวังอาการแทรกซ้อน และการพักฟื้นที่ใช้เวลานานกว่า ในขณะที่ผู้ชายสามารถกลับไปใช้ชีวิตได้ตามปกติภายในไม่กี่วัน
เมื่อไหร่ที่ผู้ชายควรทำหมัน?
การทำหมันเป็นเรื่องส่วนบุคคล เมื่อไหร่ก็ตามที่คิดว่ามีบุตรพอแล้วและไม่มีแผนที่จะมีบุตรเพิ่ม การทำหมันก็เป็นอีกหนึ่งวิธีที่คุมกำเนิดได้อย่างมีประสิทธิภาพ
นอกจากนี้ สำหรับผู้ที่ต้องการมีกิจกรรมบนเตียงโดยไม่ต้องกังวลถึงการคุมกำเนิดและในกรณีที่คู่ครองมีข้อจำกัดในการคุมกำเนิด เช่น แพ้ยาคุมกำเนิดหรือปัญหาสุขภาพที่เสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ การทำหมันในผู้ชายอาจเป็นตัวเลือกที่เหมาะสม
ทำหมันแล้วสามารถแก้หมันได้ไหม?
ถึงแม้ว่าการทำหมันจะเป็นวิธีคุมกำเนิดแบบถาวรและไม่ได้ถูกออกแบบมาให้แก้ไขได้ภายหลัง แต่ในบางกรณีก็สามารถผ่าตัดเพื่อเชื่อมต่อท่อนำสเปิร์มได้ หรือที่เรียกว่า การต่อหมัน (Vasovasostomy)
อย่างไรก็ตาม โอกาสในการมีลูกหลังต่อหมันอาจไม่ถึง 100% เนื่องจากท่อนำสเปิร์มที่เคยถูกตัดและเชื่อมต่อใหม่อาจมีปัญหาการอุดตันหรือการทำงานที่ลดลง
ทั้งนี้หากได้รับการผ่าตัดแพทย์ผู้ชำนาญการและใช้เทคนิคขั้นสูง โอกาสสำเร็จอาจสูงถึง 50% ดังนั้นก่อนตัดสินใจทำหมันจึงควรคิดให้ดีก่อนเพื่อที่จะได้ไม่ต้องกลับมาแก้หมันภายหลัง
การทำหมันมีกี่วิธี ขั้นตอนการทำเป็นอย่างไร?
ปัจจุบัน การทำหมันสำหรับผู้ชายมีเพียงวิธีเดียวเท่านั้น คือ การตัดท่อนำสเปิร์ม แต่เทคนิคในการเปิดแผลอาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล
โดยขั้นตอนการทำหมันชายจะเริ่มจากแพทย์เปิดแผลขนาดเล็กบริเวณถุงอัณฑะ ซึ่งปกติจะมีความยาวประมาณ 5-8 มิลลิเมตร ส่วนตำแหน่งของแผลขึ้นอยู่กับการพิจารณาของแพทย์ ในบางรายอาจเปิดแผลแค่หนึ่งจุด แต่ถ้าเป็นกรณีที่ยากแพทย์อาจต้องเปิดแผลสองจุด เพื่อให้เข้าถึงท่อนำสเปิร์มได้สะดวกมากขึ้น
หลังจากนั้น แพทย์จะตัดท่อนำสเปิร์มออกประมาณ 1-2 เซนติเมตร แล้วทำการผูกปิดปลายท่อทั้งสองฝั่ง เพื่อป้องกันไม่ให้อสุจิเดินทางออกมาได้
ทำหมันชายเจ็บไหม จุกหรือเปล่า?
ความเจ็บปวดในการทำหมันขึ้นอยู่กับวิธีการผ่าตัด หากเลือกวิธี Painless Surgery หรือการทำหมันควบคู่ไปกับการใช้ยาสลบหรือยานอนหลับ ก็จะทำให้คนไข้รู้สึกเจ็บน้อยมากหรืออาจจะไม่รู้สึกเจ็บเลย
ในขณะที่การผ่าตัดด้วยการใช้ยาชา ระหว่างผ่าตัดคนไข้อาจรู้สึกจุกได้บ้างเล็กน้อยบริเวณที่มีการตัดและดึงท่อนำสเปิร์ม รวมถึงอาจทำให้ขั้นตอนการผ่าตัดซับซ้อนขึ้นเล็กน้อย เนื่องจากถ้าคนไข้รู้สึกเจ็บระหว่างผ่าตัด ก็อาจทำให้อัณฑะหดตัวและเพิ่มระยะเวลาในการผ่าตัดให้นานขึ้นไปอีก
การทำหมันแบบดมยาสลบน่ากลัวไหม?
การทำหมันแบบดมยาสลบเป็นวิธีการที่ไม่น่ากลัวและไม่น่ากังวลอย่างที่คิด ถ้าหากได้รับการดูแลโดยวิสัญญีแพทย์ที่มีความชำนาญอย่างใกล้ชิด ซึ่งการทำหมันแบบดมยาสลบ คนไข้จะสามารถหลับได้โดยใช้เวลาไม่ถึง 5 นาที และระหว่างขั้นตอนการผ่าตัดจะมีการครอบหน้ากากออกซิเจนเพื่อให้ร่างกายได้รับออกซิเจนที่เพียงพออยู่ตลอด
โดยหลังการผ่าตัดไม่เกิน 15 นาที คนไข้จะฟื้นตัวและไม่มีอาการวิงเวียน มึนงง หรือเจ็บคอใดๆ เนื่องจากเป็นวิธีการวางยาสลบโดยไม่ได้ใช้ท่อช่วยหายใจ
การดูแลตัวเองหลังทำหมันชาย
การทำหมันชาย เป็นการผ่าตัดที่ใช้เวลาไม่นานและส่วนใหญ่สามารถกลับไปใช้ชีวิตตามปกติได้ภายในไม่กี่วัน
แต่ถึงอย่างไรก็ตาม การดูแลตัวเองหลังทำหมันก็เป็นสิ่งสำคัญ เนื่องจากจะช่วยลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนและทำให้แผลหายเร็วขึ้น โดยวิธีการดูแลตัวเองหลังทำหมันชาย มีดังนี้
- หลังทำหมันเสร็จ แพทย์จะทายาฆ่าเชื้อที่เป็นขี้ผึ้งบริเวณแผล และพันผ้าก๊อซเพื่อป้องกันการเสียดสี
- ภายใน 24 ชั่วโมงแรก ควรหลีกเลี่ยงการโดนน้ำ และหากมีอาการปวดสามารถทานยาแก้ปวดได้
- หลังครบ 1 วัน สามารถแกะผ้าก๊อซออกได้เอง แต่ยังคงต้องระวังเรื่องความสะอาดของแผลอยู่
- หลังครบ 2 วัน สามารถอาบน้ำได้ แต่ควรระมัดระวังไม่ให้แผลโดนน้ำ และควรใช้น้ำเกลือเช็ดทำความสะอาดแผลรวมถึงทาขี้ผึ้งฆ่าเชื้อต่อ
- หลังครบ 7 วัน สามารถอาบน้ำและถูสบู่ได้ตามปกติ
- ภายใน 1-2 สัปดาห์ แผลจะค่อยๆ ติดสนิท ส่วนไหมละลายจะเริ่มหลุดภายใน 1 สัปดาห์ และหลุดหมดภายใน 1 เดือน
- หลังครบ 2 สัปดาห์ แพทย์จะนัดตรวจติดตามอาการ เพื่อตรวจดูการหายของแผล
- หลังครบ 1 เดือน ควรเข้ารับการตรวจปริมาณสเปิร์ม (Sperm Analysis) เพื่อตรวจสอบว่ามีอสุจิหลงเหลือหรือไม่
- งดช่วยตัวเองอย่างน้อย 2 วันหลังผ่าตัด เพื่อลดการรบกวนแผลและป้องกันการอักเสบ
- งดมีเพศสัมพันธ์อย่างน้อย 1 สัปดาห์หลังผ่าตัด เพื่อป้องกันการระบมของแผล
- หลีกเลี่ยงการยกของหนัก เพราะอาจทำให้เลือดออกซึมและเกิดก้อนเลือดในถุงอัณฑะได้ ถึงแม้ว่าจะพบได้น้อย
- ห้ามมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกันทันทีหลังทำหมัน ควรใช้ถุงยางอนามัยหรือคุมกำเนิดร่วมกันจนกว่าผลตรวจจะยืนยันว่าไม่มีสเปิร์มหลงเหลืออยู่
ทำหมันชายกับแพทย์เฉพาะทางดีอย่างไร?
การทำหมันชาย ถึงแม้จะมีขั้นตอนการทำที่ง่าย รวดเร็ว และมีความเสี่ยงน้อยกว่าการทำหมันหญิง แต่การเลือกทำหมันกับแพทย์เฉพาะก็ยังคงเป็นสิ่งสำคัญอยู่ เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่มีประสิทธิภาพ
โดยการทำหมันกับแพทย์เฉพาะทางจะสามารถประเมินและเลือกวิธีที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคลได้ ช่วยลดโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น เลือดออก, แผลติดเชื้อ หรืออาการปวดเรื้อรังหลังทำหมัน นอกจากนี้ เทคนิคผ่าตัดที่แม่นยำยังช่วยให้เกิดแผลเล็ก เจ็บน้อย และฟื้นตัวได้เร็วกว่า ทำให้คนไข้สามารถกลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้เร็วขึ้น
