8 เรื่องเข้าใจผิดของวัคซีนเด็ก พ่อแม่ควรทำความเข้าใจ

ปัจจุบันผู้คนให้ความสนใจกับการฉีดวัคซีนมากยิ่งขึ้น เพราะมีส่วนช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันต่อเชื้อโรค โดยเฉพาะวัคซีนเด็ก เนื่องจากเด็กมีระบบภูมิคุ้มกันที่ยังพัฒนาไม่เต็มที่จึงป่วยง่ายกว่าผู้ใหญ่ 

อย่างไรก็ตาม พ่อแม่หลายคนอาจมีความเข้าใจผิดเกี่ยวกับการฉีดวัคซีนในเด็ก ทั้งในแง่บวกและแง่ลบ บทความนี้เลยได้รวบรวมเรื่องเข้าใจผิด และข้อมูลที่ถูกต้องเกี่ยวกับวัคซีนเด็กมาให้ได้อ่านกัน

1. วัคซีนเป็นอันตรายต่อเด็ก เพราะทำมาจากเชื้อโรคและสารพิษ? 

วัคซีนผลิตมาจากเชื้อโรคหรือพิษจากเชื้อโรคนั้นเป็นความจริง แต่ก็เป็นวิธีการสร้าง หรือกระตุ้นภูมิคุ้มกันโรค เพราะเมื่อร่างกายได้รับเชื้อจากวัคซีน ภูมิคุ้มกันจะรู้จักกับเชื้อ พร้อมสร้างสารภูมิคุ้มกันที่ช่วยต่อต้านเชื้อชนิดนั้น 

เมื่อได้รับเชื้อโรคจริง ๆ ร่างกายจะต่อสู้กับเชื้อโรค ทำให้ป้องกันการเกิดโรคนั้น ๆ หรือช่วยลดความรุนแรงจากโรคหากติดเชื้อไปแล้ว ส่วนความปลอดภัย ไม่ว่าวัคซีนใด ๆ ก่อนนำมาใช้จะต้องผ่านขั้นตอนทดสอบและติดตามผลจนแน่ใจแล้วว่าปลอดภัยต่อคนส่วนใหญ่

2. ฉีดวัคซีนแล้ว ลูกจะไม่ป่วยโรคนั้นตลอดไป?

ข้อนี้ตรงข้ามกับข้อก่อนหน้า คนจำนวนไม่น้อยคิดว่าวัคซีนฉีดครั้งเดียวช่วยป้องกันโรคได้ตลอด ซึ่งไม่เป็นความจริง เมื่อฉีดวัคซีนครบ ร่างกายจะมีภูมิทานต้านสูงอยู่ช่วงระยะเวลาหนึ่ง ก่อนจะค่อย ๆ ลดลง ทำให้อาจต้องมีการฉีดวัคซีนกระตุ้นหรือฉีดเพิ่มเติมในอนาคต 

3. ลูกฉีดวัคซีนแล้วไข้ขึ้น?

เป็นเรื่องจริง และเป็นปกติของการฉีดวัคซีน เพราะเป็นผลจากภูมิคุ้มกันตอบสนองต่อวัคซีน หรือผลข้างเคียงจากวัคซีนนั่นเอง ส่วนใหญ่อาการจะไม่รุนแรง มีไข้อ่อน ๆ ปวด บวม แดงบริเวณที่ฉีด ซึ่งสามารถหายเองได้ใน 1–3 วัน 

4. กลัวลูกเจ็บ รอให้ลูกฉีดวัคซีนตอนโตได้?

ความเชื่อที่ว่าวัคซีนฉีดตอนโตได้นั้นไม่ถูกต้องเสียทีเดียว แม้วัคซีนบางชนิดฉีดตอนโตได้ แต่วัยทารกและเด็กเล็กเป็นที่ระบบภูมิคุ้มกันตอบสนองต่อวัคซีนได้ดีที่สุด การฉีดวัคซีนในขวบปีแรกจะช่วยสร้างภูมิคุ้มกันได้มีประสิทธิภาพมากที่สุด

รวมถึงช่วยป้องกันโรคพบบ่อยในทารกและเด็กเล็ก อย่างโรคท้องเสียจากโรต้าไวรัส หรือไข้หวัดใหญ่ หากไม่ฉีดวัคซีนป้องกันไว้ก่อน อาจทำให้เสี่ยงเจ็บป่วยรุนแรง และภาวะแทรกซ้อนอันตรายจากโรคเหล่านั้นได้

นอกจากนี้ วัคซีนบางชนิด อย่างวัคซีนเอชพีวี ต้องได้รับตั้งแต่เด็ก ๆ เพราะสามารถสร้างภูมิคุ้มกันได้ดีและครอบคลุมมากกว่าวัยอื่น จึงไม่ควรรอหรือเลื่อนกำหนดการฉีดวัคซีนของลูกออกไป  

5. ทารกและเด็กเล็กไม่ควรรับวัคซีนหลายชนิด?

วัคซีนถูกกำหนดให้ฉีดตามช่วงอายุและระยะเวลาที่ร่างกายสามารถกระตุ้นภูมิต้านทานได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะช่วงขวบปีแรกของลูก เพื่อป้องกันการเกิดโรคร้ายแรงในแต่ละช่วงวัย กลับกับการได้รับวัคซีนล่าช้าอาจทำให้ลูกเสี่ยงต่อการเป็นโรคร้ายขึ้นมากกว่า 

ฉะนั้น การฉีดวัคซีนตามช่วงอายุและระยะเวลาเหมาะสมจะช่วยป้องกันโรคได้ดีที่สุด และปัจจุบันยังมีวัคซีนรวมที่ช่วยป้องกันโรคได้หลายโรคพร้อมกันในเข็มเดียว เช่น วัคซีนรวม 5 โรค หรือวัคซีนรวม 6 โรค เพื่อให้เป็นทางเลือกในการรับวัคซีนเด็กด้วย 

6. วัคซีนเสริมสำหรับเด็กไม่มีประโยชน์?

ไม่จริง วัคซีนเสริมหรือวัคซีนทางเลือก แม้ไม่ได้อยู่ในโปรแกรมวัคซีนพื้นฐาน แต่มีประโยชน์ในการป้องกันโรคติดเชื้อไม่ต่างกัน เช่น โรคไข้หวัดใหญ่ โรคโรต้า โรคตับอักเสบเอ และอีกหลายชนิด 

วัคซีนเหล่านี้ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้กับเด็กต่อโรคอื่น ๆ ที่วัคซีนพื้นฐานไม่ครอบคลุม และต้องเสียค่าใช้จ่ายเอง โดยคุณพ่อคุณแม่สามารถเลือกตัดสินใจฉีดให้ลูกเพิ่มเติมได้ หรือฉีดทดแทนวัคซีนพื้นฐานบางตัว ขึ้นอยู่กับความเสี่ยงในเด็กแต่ละคน

7. ลูกสุขภาพดีอยู่แล้ว ไม่จำเป็นต้องฉีดวัคซีนเด็ก?

เด็กก็เช่นเดียวกับผู้ใหญ่ แม้ภายนอกดูแข็งแรงดี หากได้รับเชื้อก็มีความเสี่ยงที่จะป่วยได้ การพาลูกไปฉีดวัคซีนจะช่วยเสริมภูมิคุ้มกันของลูกให้แข็งแรงขึ้น ถือเป็นการวางแผนป้องกันโรค และรับมือกับความเจ็บป่วยล่วงหน้า 

8. วัคซีนเด็กฉีดแล้ว ป้องกันได้เลยทันที?

วัคซีนทำหน้าที่ในการสร้างภูมิต้านทานต่อเชื้อ แต่ไม่ได้มีผลป้องกันโรคทันที ต้องรอสักระยะหนึ่งแล้วแต่ชนิดของวัคซีน เพื่อให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันต่อโรคขึ้น โดยเฉลี่ยจะอยู่ประมาณ 7–21 วันหลังฉีดวัคซีน ซึ่งสามารถสอบถามแพทย์เพิ่มเติมได้

นอกจากนี้ วัคซีนบางชนิดจำเป็นต้องได้รับหลายเข็ม หากได้รับไม่ครบตามจำนวนเข็ม ประสิทธิภาพปกป้องโรคอาจได้ไม่ครอบคลุม จึงควรพาลูกไปฉีดวัคซีนตามนัดอย่างสม่ำเสมอ 

สิ่งสำคัญ คุณพ่อคุณแม่ควรดูแลลูกให้ห่างไกลจากเชื้อโรค เพราะวัคซีนเพียงทำหน้าที่ในการช่วยเสริมภูมิคุ้มกันเท่านั้น แม้ว่าจะฉีดวัคซีนแล้ว ก็ยังเป็นโรคได้ 

ทั้งหมดนี้เป็นเพียงส่วนหนึ่งของเรื่องเข้าใจผิดของการฉีดวัคซีนในเด็ก ซึ่งล้วนมาจากความเป็นห่วงต่อสุขภาพของลูก หากมีความกังวลหรือสงสัย สามารถปรึกษาแพทย์เพิ่มเติมได้

เกราะป้องกันเชื้อโรคที่ดี สร้างได้ตั้งแต่เด็ก อย่าปล่อยให้ลูกเสี่ยงโรค เช็กวัคซีนสำหรับเด็กพร้อมเปรียบราคา ได้ที่ HDmall.co.th ราคาดีไม่ต้องรอโปรโมชัน