Topiramate เป็นยากันชักที่ใช้ในการป้องกันอาการชักและลดการกำเริบของอาการปวดศีรษะไมเกรน ยับยั้งการทำงานของตัวรับ AMPA และ kainate ซึ่งเป็นตัวรับของกลูตาเมต
สารบัญ
ประโยชน์และสรรพคุณของยา Topiramate
- การรักษาโรคลมชัก Topiramate ใช้ในการควบคุมและป้องกันอาการชักในผู้ป่วยโรคลมชัก โดยสามารถใช้เป็นยาหลักหรือยาเสริมร่วมกับยาตัวอื่น
- การป้องกันไมเกรน ใช้สำหรับลดความถี่และความรุนแรงของอาการปวดไมเกรน โดยเฉพาะในผู้ที่มีอาการไมเกรนบ่อยครั้ง
- รักษาอาการอื่น ๆ ในบางกรณี Topiramate อาจถูกใช้เพื่อรักษาอาการอื่น เช่น โรคอ้วน, โรคจิตเภท, และป้องกันอาการปวดศีรษะชนิดต่าง ๆ อย่างไรก็ตาม การใช้ในกรณีเหล่านี้ต้องอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์
กลไกการออกฤทธิ์ของยา Topiramate
- ยับยั้งการส่งกระแสประสาทที่ผิดปกติ ยับยั้งการทำงานของตัวรับ AMPA และ kainate ซึ่งเป็นตัวรับของกลูตาเมต (สารสื่อประสาทที่กระตุ้นในสมอง) ลดการเกิดกระแสประสาทที่ผิดปกติ
- เพิ่มกิจกรรมของ GABA (Gamma-Aminobutyric Acid) กระตุ้นการทำงานของสารสื่อประสาท GABA ซึ่งมีฤทธิ์กดการส่งกระแสประสาทในสมอง
- ยับยั้งเอนไซม์ Carbonic Anhydrase ลดความเป็นกรด-ด่างในสมอง ช่วยควบคุมอาการชักและป้องกันไมเกรน
- ยับยั้งการทำงานของโซเดียมและแคลเซียมแชนแนล ลดการไหลของไอออนโซเดียมและแคลเซียมในเซลล์สมอง ลดโอกาสการเกิดอาการชัก
ข้อควรระวังในการใช้ยา
- ผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น เช่น เวียนศีรษะ ง่วงซึม ปวดหัว อารมณ์แปรปรวน ความจำบกพร่อง น้ำหนักลด ความอยากอาหารลดลง
- ข้อควรระวังในผู้ป่วยบางกลุ่ม หญิงตั้งครรภ์ (อาจส่งผลต่อทารกในครรภ์) ผู้ที่มีประวัติเป็นนิ่วในไต ผู้ที่ใช้ยาร่วมกับแอลกอฮอล์
- การหยุดยาต้องค่อยเป็นค่อยไป ห้ามหยุดยา Topiramate ทันที เพราะอาจทำให้อาการชักหรือปวดไมเกรนแย่ลงได้
- การรับประทานยาควรดื่มน้ำอย่างเพียงพอ เพื่อช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดนิ่วในไต
ข้อมูลเพิ่มเติมของยา
ไม่ควรใช้ยา Topiramate เพื่อลดน้ำหนัก
นอกเหนือจากนี้ การใช้ยา Topiramate ก็เป็นปัญหา บางครั้งเกิดอาการข้างเคียงที่รุนแรง และด้วยเหตุนี้จึงไม่ใช่ตัวเลือกแรกในการรักษาสำหรับการลดน้ำหนักในผู้ป่วยที่มีความผิดปกติทางจิตในการรับประทานอาหารผิดปกติ จากแนวทางการรักษาโดยยา ซึ่งตีพิมพ์โดยสมาคมจิตเวชสหรัฐอเมริกา แนะนำการใช้ยา Topiramate ในกรณีเมื่อรักษาด้วยยาอื่นไม่ได้ผล
สมาคมจิตเวชสหรัฐอเมริกาตั้งข้อสังเกตว่า เนื่องจาก Topiramate ทำให้น้ำหนักลด อาจทำให้เกิดปัญหาในผู้ป่วยที่มีน้ำหนักปกติหรือน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์มาตรฐาน ดังนั้น ควรใช้ยา ตามคำสั่งจ่ายยาของแพทย์เท่านั้น และควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ผู้รักษา หากมีปัญหาความผิดปกติในการรับประทานอาหาร ควรซักถามแพทย์กรณีจำเป็นต้องใช้ยา Topiramateในการรักษา
ขนาดยา Topiramate ที่ใช้ในการรักษา
Topiramate มีจำหน่ายในหลายรูปแบบ ได้แก่
- ยาเม็ด: ขนาด 25 มิลลิกรัม, 50 มิลลิกรัม, 100 มิลลิกรัม และ 200 มิลลิกรัม
- ยาแคปซูลออกฤทธิ์เนิ่น: ขนาด 25 มิลลิกรัม, 50 มิลลิกรัม, 100 มิลลิกรัม และ 200 มิลลิกรัม
- ยาแคปซูลที่สามารถโรยผงยาลงบนอาหารได้: ขนาด 15 มิลลิกรัม และ 25 มิลลิกรัม
รูปแบบแคปซูลสามารถรับประทานได้ทั้งแบบกลืนทั้งเม็ด หรือโรยผงยาลงบนอาหารอ่อนเพื่อความสะดวกในการรับประทาน โดยทั่วไปเริ่มต้นด้วยขนาดต่ำที่ 25-50 มิลลิกรัมต่อวัน แบ่งรับประทานวันละ 2 มื้อ และสามารถปรับเพิ่มขนาดยาได้ทีละ 25-50 มิลลิกรัมต่อสัปดาห์ จนถึงขนาดที่ได้ผลในการรักษา
การใช้ยาในผู้ใหญ่และเด็กอายุตั้งแต่ 10 ปีขึ้นไป
- หากขนาดยาเริ่มต้นไม่เพียงพอ อาจปรับเพิ่มขนาดในสัปดาห์ที่ 5 และ 6 จนถึง 100 มิลลิกรัมต่อวัน
- ขนาดยาสูงสุดที่แนะนำในผู้ใหญ่คือ 400 มิลลิกรัมต่อวัน แบ่งรับประทานเป็น 2 มื้อ
การใช้ยาในเด็ก
- เริ่มต้นที่ 25 มิลลิกรัมก่อนนอน ติดต่อกัน 1 สัปดาห์
- หลังจากนั้นปรับเพิ่มขนาดยาทุก 1-2 สัปดาห์ ขึ้นอยู่กับน้ำหนักตัวและความเหมาะสม