หากคุณหรือคนใกล้ชิดมีอาการผิดปกติ เช่น ปวดศีรษะเรื้อรัง มีปัญหาการมองเห็นหรือได้ยิน รู้สึกชาที่แขนขา หรือมีการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ อาจเป็นสัญญาณบ่งบอกถึงความผิดปกติในสมอง เช่น โรคเนื้องอกสมอง
บทความนี้จะพามาสำรวจสาเหตุ อาการ วิธีการตรวจวินิจฉัย และแนวทางการรักษาของโรคเนื้องอกสมอง เพื่อให้ผู้ป่วยและครอบครัวเข้าใจและเตรียมพร้อมรับมือกับโรคนี้ได้
สารบัญ
โรคเนื้องอกสมอง คืออะไร?
โรคเนื้องอกสมอง (Brain Tumor) เป็นการเจริญเติบโตผิดปกติของเซลล์ในสมอง ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้จากเซลล์ในสมองเอง หรือเซลล์ที่แพร่กระจายมาจากส่วนอื่นของร่างกาย
โรคนี้สามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก ได้แก่ เนื้องอกที่ไม่ใช่มะเร็ง (Benign Tumors) และเนื้องอกที่เป็นมะเร็ง (Malignant Tumors) โดยเนื้องอกทั้งสองประเภทนี้อาจส่งผลกระทบต่อการทำงานของสมองและสุขภาพโดยรวมได้
สาเหตุของโรคเนื้องอกสมอง
แม้ว่าจะยังไม่มีสาเหตุที่ชัดเจนของการเกิดโรคเนื้องอกสมอง แต่มีปัจจัยหลายประการที่อาจเพิ่มความเสี่ยง เช่น
- พันธุกรรม ผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นโรคเนื้องอกสมองมักจะมีความเสี่ยงสูงขึ้น โดยเฉพาะในกรณีที่มีญาติใกล้ชิด เช่น พ่อ แม่ หรือพี่น้อง ที่เคยเป็นโรคนี้ การศึกษาทางพันธุกรรมบางชิ้นพบว่ามีการกลายพันธุ์ในยีนบางตัวที่เกี่ยวข้องกับการเจริญเติบโตของเซลล์ ซึ่งอาจส่งผลต่อความเสี่ยงของการเกิดเนื้องอกสมอง
- อายุ ความเสี่ยงต่อการเกิดเนื้องอกสมองจะเพิ่มขึ้นตามอายุ โดยเฉพาะในกลุ่มผู้สูงอายุ เนื้องอกสมองบางประเภท เช่น กรานิโอ (Glioma) มักเกิดขึ้นบ่อยในผู้ที่มีอายุมากกว่า 50 ปี นอกจากนี้ อายุที่สูงขึ้นอาจส่งผลให้เกิดการเสื่อมสภาพของเซลล์ที่ทำให้เกิดการเจริญเติบโตผิดปกติ
- การสัมผัสกับสารเคมี การสัมผัสกับสารเคมีบางชนิด เช่น สารเคมีในอุตสาหกรรม การใช้สารฆ่าแมลง หรือสารที่ก่อมะเร็ง อาจเพิ่มโอกาสในการเกิดเนื้องอก มีการศึกษาที่ชี้ให้เห็นว่า สารเคมีบางชนิด เช่น ไฟเบอร์แอสเบสตอส หรือสารตะกั่ว อาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดเนื้องอกสมอง
- การบาดเจ็บที่สมอง มีการศึกษาที่แสดงให้เห็นว่า การบาดเจ็บที่สมอง เช่น การกระแทกหรืออุบัติเหตุที่ทำให้เกิดการบาดเจ็บ ความเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดเนื้องอก เนื่องจากการบาดเจ็บอาจกระตุ้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางเซลล์ที่ทำให้เกิดการเจริญเติบโตผิดปกติ
อาการของโรคเนื้องอกสมอง
อาการของโรคเนื้องอกสมองแตกต่างกันไปตามตำแหน่งและขนาดของเนื้องอก โดยทั่วไปจะมีอาการดังต่อไปนี้
- ปวดศีรษะ อาการปวดศีรษะที่เกิดขึ้นบ่อยและรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ เป็นหนึ่งในอาการที่พบบ่อยที่สุด โดยอาจเกิดขึ้นได้ทั้งในช่วงเช้าหรือขณะนอนหลับ และแม้จะใช้ยาแก้ปวด อาการก็ยังไม่ทุเลา
- มีปัญหากับการมองเห็นและได้ยิน ผู้ป่วยอาจประสบปัญหาในการมองเห็น เช่น มองเห็นเบลอ หรือภาพซ้อน นอกจากนี้ยังอาจมีอาการหูอื้อ หรือมีปัญหาในการได้ยินเสียง ซึ่งอาการเหล่านี้เกิดจากการกดทับหรือกระทบต่อเส้นประสาทที่เกี่ยวข้อง
- อาการชาตามแขนขา ผู้ป่วยอาจรู้สึกชา หรืออ่อนแรงในบางส่วนของร่างกาย เช่น แขน ขา หรือแม้แต่หน้า โดยอาการเหล่านี้เกิดจากการกดทับของเนื้องอกที่กระทบต่อเส้นประสาท ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อการเคลื่อนไหวและความรู้สึก
- การสูญเสียการทรงตัว เนื้องอกที่มีผลกระทบต่อสมองส่วนที่ควบคุมการทรงตัว อาจทำให้ผู้ป่วยมีปัญหาในการรักษาสมดุล เช่น อาจรู้สึกเหมือนจะล้ม หรือไม่สามารถเดินได้อย่างปกติ
- การเปลี่ยนแปลงทางจิตใจ ผู้ป่วยอาจมีอารมณ์แปรปรวน ซึมเศร้า หรือวิตกกังวล เนื่องจากเนื้องอกมีผลกระทบต่อสมองส่วนที่ควบคุมอารมณ์และการคิด
การตรวจวินิจฉัย
การตรวจวินิจฉัยโรคเนื้องอกสมองมักจะทำโดยการใช้เทคโนโลยีทางการแพทย์ที่ทันสมัย เช่น
- การถ่ายภาพด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI) เป็นวิธีที่ใช้ในการตรวจภาพสมองเพื่อหาสัญญาณของเนื้องอก
- การถ่ายภาพด้วยเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT Scan) ใช้ในการตรวจหาเนื้องอกที่มีขนาดใหญ่หรือความผิดปกติอื่นๆ ในสมอง
- การตรวจเนื้อเยื่อ (Biopsy) ในบางกรณี แพทย์อาจเก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อจากเนื้องอกเพื่อตรวจสอบประเภทของเซลล์
วิธีรักษาโรคเนื้องอกสมอง
วิธีการรักษาโรคเนื้องอกสมองจะแตกต่างกันไปตามประเภท ขนาด และตำแหน่งของเนื้องอก รวมถึงสุขภาพโดยรวมของผู้ป่วย
- การผ่าตัด ในกรณีที่เนื้องอกตั้งอยู่ในตำแหน่งที่แพทย์สามารถผ่าตัดได้อย่างปลอดภัย โดยไม่ทำให้เกิดอันตรายต่อสมองหรือเส้นประสาทที่สำคัญ แพทย์อาจผ่าตัดเพื่อเอาเนื้องอกออก
- การรักษาด้วยรังสี (Radiation Therapy) เป็นวิธีที่ใช้รังสีพลังงานสูง เช่น รังสีเอกซ์ เพื่อทำลายเซลล์มะเร็งหรือหยุดการเจริญเติบโตของเนื้องอก มักใช้เพื่อทำลายเซลล์มะเร็งที่อาจไม่สามารถเอาออกได้ด้วยการผ่าตัด นอกจากนี้ยังสามารถใช้ร่วมกับการผ่าตัดหรือเคมีบำบัดได้เช่นกัน
- การใช้เคมีบำบัด (Chemotherapy) เป็นการรักษาโดยใช้ยาที่มีฤทธิ์ฆ่าเซลล์มะเร็ง ซึ่งมักใช้ในกรณีที่เนื้องอกมีลักษณะรุนแรงหรือกระจายตัวไปยังส่วนอื่น ๆ ของร่างกาย
- การรักษาแบบประคับประคอง (Palliative Care) มุ่งเน้นที่การบรรเทาอาการและปรับปรุงคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย โดยเฉพาะในกรณีที่เนื้องอกไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้
โรคเนื้องอกสมองเป็นโรคที่มีความซับซ้อน และต้องอาศัยการตรวจวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม ผู้ที่มีอาการดังกล่าวควรพบแพทย์เพื่อตรวจและประเมินอาการอย่างละเอียด การทำความเข้าใจโรคนี้จะช่วยให้ผู้ป่วยและครอบครัวสามารถตัดสินใจในการรักษาและดูแลสุขภาพได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
ปวดหัวรุนแรงบ่อยๆ เห็นภาพซ้อน ใช่โรคเนื้องอกสมองหรือเปล่า? อยากปรึกษาคุณหมอ ตรวจให้แน่ชัด ทักหาทีม HDcare ได้เลย เราพร้อมเป็นผู้ช่วยส่วนตัวดูแลสุขภาพคุณ สอบถามข้อมูลเบื้องต้นกับคุณหมอเฉพาะทาง ทำนัดปรึกษาคุณหมอได้รวดเร็ว จาก รพ. หรือคลินิกใกล้คุณได้ทันที คลิกที่นี่เลย
