เสมหะเป็นอาการพบได้บ่อยในโรคเกี่ยวกับทางเดินหายใจ เช่น โรคคออักเสบ โรคกรดไหลย้อน โรคหอบหืด รวมถึงการสูบบุหรี่ ซึ่งเชื่อว่าหากมีอาการนี้จะส่งผลให้เกิดความรำคาญและอึดอัดบริเวณคอได้ ตัวช่วยหนึ่งในการบรรเทาอาการเสมหะนี้คือการใช้ยาละลายเสมหะ และ ยาขับเสมหะ
หลาย ๆ คนยังมีความเข้าใจไม่ถูกต้องเกี่ยวกับยาว่า ยาทั้งสองแบบนี้มีความแตกต่างกันหรือใช้แทนกันได้ไหม ดังนั้นวันนี้จะชวนมาดูรายละเอียดเกี่ยวกับยาทั้งสองชนิดนี้กัน
สารบัญ
ยาละลายเสมหะ (Mucolytics)
- การออกฤทธิ์ : ตัวยามีการออกฤทธิ์โดยตรงต่อเสมหะ โดยทำให้เสมหะมีความเหนียวน้อยลง
- ตัวอย่างยา : ตัวยาที่มีฤทธิ์ละลายเสมหะ เช่น Bromhexine, Ambroxol, Acetylcysteine, Carbocysteine
ยาขับเสมหะ (Expectorants)
- การออกฤทธิ์ : ตัวยาทำให้ระบบทางเดินหายใจหลั่งของเหลวมากขึ้น ทำให้เสมหะมีความเหนียวลดลงแต่มีมวลมากขึ้น ส่งผลให้สามารถขับเสมหะได้ง่ายขึ้น
- ตัวอย่างยา : ตัวยาที่มีการออกฤทธิ์ขับเสมหะ เช่น Guaifenesin, Potassium Guaiacolsulphonate, ชะเอมเทศ, มะขามป้อม, มะแว้ง เป็นต้น
ยาละลายเสมหะ กับ ยาขับเสมหะ ไม่เหมือนกันอย่างไร ?
สังเกตได้ว่ายาละลายเสมหะเเละยาขับเสมหะมีการออกฤทธิ์ในการบรรเทาอาการเสมหะคนละแบบกัน
- ยาละลายเสมหะ จะเป็นการสลายเสมหะในลำคอ
- ยาขับเสมหะ จะช่วยให้คายเสมหะง่ายขึ้น
สามารถใช้แทนกันได้เนื่องจากสามารถทำให้เสมหะในลำคอลดปริมาณลงจากเดิม
สำหรับแบบไหนเหมาะกับผู้ป่วยมากกว่า ควรสอบถามเภสัชกรที่ร้านขายยา จะช่วยแนะนำยาที่เหมาะสมกับ อาการ อายุ เพศ โรคประจำตัว ประวัติการใช้ยา ได้ดีกว่า
การลดเสมหะอย่างมีประสิทธิภาพ แนะนำให้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมร่วมด้วยกับการใช้ยาต่าง ๆ เช่น หลีกเลี่ยงอาหารมันอาหารทอดที่สามารถทำให้เกิดการระคายเคืองบริเวณคอ การดื่มน้ำอุ่มสามารถช่วยละลายเสมหะและบรรเทาอาการไอได้ นอกจากนี้ หากเรามีอาการไม่ดีขึ้นภายใน 2 สัปดาห์ เภสัชแนะนำให้พบคุณหมอเพื่อตรวจหาสาเหตุเพิ่มเติม เพื่อจะได้รับการรักษาที่เหมาะสมที่สุด
คำถามสุขภาพที่พบบ่อย