วัคซีน HPV ใช้สำหรับป้องกัน ฮิวแมน ปาปิลโลมา ไวรัส (Human papillomavirus: HPV) ซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิดมะเร็งปากมดลูกและหูดที่อวัยวะเพศ (Genital warts)
สารบัญ
HPV กว่าร้อยสายพันธุ์
เชื้อ HPV มีด้วยกันกว่า 100 สายพันธุ์ สามารถติดต่อได้ผ่านการมีเพศสัมพันธ์และการสัมผัสหูดที่ติดเชื้อ หลายคนเคยรับเชื้อมาแล้วโดยไม่รู้ตัวแต่ไม่แสดงอาการ เพราะร่างกายสามารถกำจัดไปได้แต่เชื้อ HPV บางสายพันธ์ุ ก็มีโอกาสทำให้เกิดโรคร้ายได้มากกว่า เช่น
- สายพันธุ์ 6 และ 11 มีโอกาสทำให้เกิดหูดที่อวัยวะเพศ
- สายพันธุ์ 16 และ 18 มีโอกาสทำให้เกิดมะเร็งปากมดลูก มีโอกาสลามไปถึงอวัยวะเพศ และทหารหนัก
วิธีลดความเสี่ยงก็คือการฉีดวัคซีน HPV ที่สามารถป้องกันเชื้อ HPV ได้ทั้งสายพันธุ์ 6, 11, 16, 18
วัคซีน HPV มีกี่ชนิด
วัคซีน HPV ที่นิยมใช้ในปัจจุบันมีด้วยกัน 2 ชนิด
1. Cervarix
Cervarix เป็นวัคซีน HPV ที่เน้นป้องกันสายพันธุ์ 6, 11, 16 และ 18 ช่วยลดโอกาสเกิดมะเร็งปากมดลูกและหูดหนอนไก่
2. Gardasil 9
Gardasil 9 เป็นวัคซีน HPV ที่ป้องกันสายพันธุ์หลากหลายกว่า ดังนี้ 6, 11, 16, 19, 31, 33, 45, 52 และ 58
วัคซีน HPV ฉีดตอนไหน? อายุเท่าไร?
วัคซีน HPV ควรฉีดตั้งแต่อายุ 11-12 ปี ตามที่ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคสหรัฐอเมริกา (Centers for Disease Control and Prevention: CDC) แนะนำ
อย่างไรก็ตาม หากก่อนหน้านี้คุณยังไม่เคยฉีดวัคซีน HPV มาก่อน หรือผ่านการมีเพศสัมพันธ์มาแล้ว ก็ยังคงสามารถฉีดวัคซีน Gardasil 9 ได้ในช่วงอายุ 27-45 ปี แต่ประสิทธิภาพในป้องกันเชื้อไวรัสอาจลดลง
สำหรับผู้ที่อายุ 27 ปีขึ้นไป ควรปรึกษาแพทย์ก่อนฉีดวัคซีน HPV เนื่องจากวัคซีนอาจมีประสิทธิภาพน้อยลง
วัคซีน HPV ฉีดกี่เข็ม แต่ละเข็มห่างกันกี่เดือน?
การฉีดวัคซีน HPV อาจมีความแตกต่างกันไปตามช่วงอายุ ดังนี้
- สำหรับผู้ที่ฉีดตอนอายุ 11-12 ปี ฉีดเพียง 2 เข็ม โดยห่างจากเข็มแรก 6 เดือน
- สำหรับผู้ที่ฉีดตอนอายุ 15-26 ปี ฉีด 3 เข็ม เข็มที่ 2 ห่างจากเข็มแรก 1 เดือน ส่วนเข็มที่ 3 ห่างออกไปอีก 6 เดือน
ที่มาของข้อมูล
- Jennifer Mitri Williamson, Pharm.D., Gardasil 9 (human papillomavirus 9-valent vaccine), (https://www.medicalnewstoday.com/articles/326827), 23 October 2019.
- Michelle Pugle, Adults 27 to 45 Can Now Get HPV Vaccination. Will Infection Rate Drop?, (https://www.healthline.com/health-news/fda-approves-use-of-hpv-vaccine-for-adults-27-to-45), 16 October 2018.
- Annamarya Scaccia, What Are the Pros and Cons of the HPV Vaccine?, (https://www.healthline.com/health/sexually-transmitted-diseases/hpv-vaccine-pros-and-cons#risk-factors-for-hpv), 14 June 2019.
- Elizabeth Boskey, PhD, Gardasil vs. Cervarix for HPV Vaccination, (https://www.verywellhealth.com/should-i-choose-gardasil-or-cervarix-as-my-hpv-vaccine-3132985#cervarix), 26 August 2020.