อุดฟัน 1 ด้าน ด้วยวัสดุสีเหมือนฟัน ที่ BIDC Dental Center (BIDC)

การอุดฟัน เป็นการรักษาฟันที่ผุ โดยการเติมวัสดุสังเคราะห์เข้าไปที่ตัวฟัน ทดแทนเนื้อฟันที่สูญเสียไปให้มีรูปทรงคล้ายเดิมมากที่สุด เพื่อให้ฟันสามารถกลับมาทำหน้าที่ในการการบดเคี้ยวอาหารได้เป็นปกติ

วัสดุอุดฟัน
วัสดุอุดฟันแบ่งเป็น 2 ชนิดใหญ่ๆ ได้แก่ วัสดุสีคล้ายฟัน กับ วัสดุสีคล้ายโลหะหรืออะมัลกัม

วัสดุสีคล้ายฟันหรือเรซินคอมโพสิต
เป็นวัสดุอุดสังเคราะห์ที่มีสีใกล้เคียงกับฟันธรรมชาติ มีความแข็งแรงพอสมควร แต่ไม่เท่าแบบโลหะ จึงมักใช้ในบริเวณที่ต้องการความสวยงาม เช่น ฟันหน้า เป็นต้น แต่ปัจจุบันก็ได้พัฒนาให้สามารถใช้อุดฟันกรามได้เช่นกัน

ข้อดี

• มีสีใกล้เคียงกับสีธรรมชาติของฟัน
• มีความแข็งแรงพอสมควร

ข้อเสีย

• รับแรงบดเคี้ยวได้น้อยกว่าวัสดุอุดโลหะหรืออะมัลกัม จึงไม่นิยมใช้อุดฟันขนาดใหญ่
• ในระยะยาวมีโอกาสติดสีจากคราบกาแฟ ชา บุหรี่ รวมทั้งโลหะ เช่น ลวดรีเทนเนอร์ ตะขอของฟันปลอมได้
• ไม่สามารถใช้อุดฟันกับผู้ที่ไม่สามารถกันน้ำลายขณะอุดได้ เช่น เด็กเล็กที่ไม่ให้ความร่วมมือ เนื่องจากการอุดด้วยวัสดุสีคล้ายฟันต้องไม่มีการปนเปื้อนจากความชื้น
• ราคาสูง

วัสดุสีคล้ายโลหะหรืออะมัลกัม
เป็นโลหะผสมระหว่างเงิน ดีบุก ทองแดง ปรอท และสังกะสี ใช้ในการอุดฟันส่วนที่ต้องรับแรงบดเคี้ยว เช่น ฟันกราม เป็นต้น

ข้อดี

• มีความแข็งแรงทนทาน
• ขั้นตอนในการอุดไม่ยุ่งยาก
• ราคาไม่แพง

ข้อเสีย

• มองเห็นเป็นสีเงินหรือสีเทาดำ จึงไม่นิยมใช้ในบริเวณที่มองเห็นได้ง่าย เช่น ฟันหน้า
• สีของอะมัลกัมยังสามารถซึมไปเปื้อนเนื้อฟันบริเวณอื่น เหงือก และกระพุ้งแก้ม กำจัดออกได้ยาก
• ไม่สามารถเคี้ยวอาหารได้ภายใน 24 ชั่วโมงแรกหลังการอุดฟัน เพราะเสี่ยงต่อการแตกหัก

ปัจจัยที่ใช้พิจารณาในการอุดฟัน

• ฟันซี่ที่ผุจะต้องไม่ลุกลามเข้าไปในโพรงประสาทฟัน
• ฟันจะต้องมีส่วนที่เหลือเพียงพอต่อการยึดของวัสดุที่ใช้ในการอุด
• สภาพเหงือกบริเวณฟันซี่ที่จะอุดควรอยู่ในสภาพปกติ
• ในบางกรณี ทันตแพทย์อาจแนะนำให้ขูดหินปูนก่อนอุดฟัน

ขั้นตอนการอุดฟัน

1. ทันตแพทย์จะกรอเนื้อฟันผุออก
2. ถ้าฟันผุลึกเข้าไปชั้นในของเนื้อฟัน ทันตแพทย์จะใส่วัสดุรองพื้น ลดการเสียวฟัน
3. ทันตแพทย์จะอุดฟันด้วยวัสดุที่ใช้ในการอุดฟันต่อไป ระยะเวลาในการอุดฟันจะขึ้นอยู่กับสภาพฟันของแต่ละคน

หมายเหตุ

• หลังอุดฟันควรหมั่นทำความสะอาดฟัน เหงือก และช่องปากให้สะอาดอย่างสม่ำเสมอ
• อายุการใช้งานของวัสดุอุดฟันขึ้นอยู่กับวิธีดูแลช่องปากและปริมาณสัดส่วนของวัสดุอุดฟันที่ทันตแพทย์ผสม